Hadis Literatüründe Yüz Hadisler

Hz. Peygamber’in (sas) hadislerinin yazılı metinleri ve bu metinler üzerine yapılan çalışmalar, hadis literatürünü oluşturmaktadır. Hadisler, hıfz, kitâbet ve tedvin safhalarından sonra tasnif döneminde kitaplardaki yerini almış, böylece temel hadis kitapları oluşmuştur. Hicrî beşinci asırdan beri hadis alimlerinin temel hadis kitapları üzerinde yaptıkları çalışmalarla, hadis tarihi boyunca binlerce hadis kitabı tasnif ve te’lif edilmiştir. Yüz hadis kitapları da bunlar arasındadır. Arapça olarak on beş adet yüz hadis kitabı bulunabilmiş olup bunlardan dördü incelenmiştir. Türkçe’ de ise ulaşılabilen biri mensur, diğerleri manzum yedi adet yüz hadis kitabı tetkik edilmiştir. İncelenen eserlerdeki hadislerin çoğunlukla ahlâkî konularla ilgilidir. Yüz hadis kitaplarının Türk-İslam kültürünün ürünü olduğu intibaını vermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Hadis Literatürü, Yüz Hadis, Mie, Arapça Yüz Hadis, Türkçe Yüz Hadis

PDF

___

Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdullah Ahmed b. Muhammed. el-Müsned. thk. Şuayb Arnavud v.dğr. 45 Cilt. B.y.: Müessesetü’r-Risâle, 1421/2001
Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmail. el-Câmiu’s-sahîh. thk. Muhammed Zübeyr b. Nâsır en-Nâsır. 9 Cilt. b.y.: Dâru Tûgu’n-Necat, 1422/2001.
Derdiyok, İ. Çetin. “Gül-i Sad-Berg”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 14/225-226. Ankara: TDV Yayınları, 1996. Ebû Dâvud, Süleyman b. Eş’as es-Sicistânî. Sünen, thk. Şuayb Arnavud - Muhammed Kâmil Karabilâlî. 7 Cilt. b.y.: Dâru Risâle-i Âlemiyye, 1430/2009.
Haliloğlu, Mevlüt. Hadis Literatüründe Yüz Hadisler ve Halvetî Muhyî’nin Gül-i Sad-Berg Adlı Eseri (Tahkik, Tesbit ve Tahriç). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2021.
Halvetî Muhyî, Muhyidî-i Muhammed Karahisârî. Gül-i Sad-Berg. Nadir Eserler Bölümü 1234: 1a-12b. İstanbul Bâyezid Genel Kütüphanesi.
İbn Mâce, Ebû Abdullah Muhammed b. Yezid el-Kazvinî. Sünen, thk. Şuayb Arnavud v.dğr. 5 Cilt. b.y.: Dâru’r-Risâleti’l-Âlemiyye, 1430/2009.
İbn Tolun, Ebü’l-Fazl (Ebû Abdullah) Şemsüddîn Muhammed b. Ali b. Ahmed b. Tolun ed-Dımaşkî. el-Ehâdîü’l-mi’etü el-müştemiletü alâ mi’eti nisbetin ile’s-sanâi. Thk. Beyrut: Abdullah b. Abdulaziz eş-Şebrânî, 1438/2017.
Karahan, Abdülkadir. İslam Türk Edebiyatında Kırk Hadis (Toplama, Tercüme ve Şerhleri). Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1991.
Kettânî, Muhammed b. Câfer (ö.1345/1926). er-Risâletü’l-müstetrafe li beyâni meşhûri kütübi’s-sünneti’l-müşerrefe. (Mukaddime ve Fifrist: Muhammed el-Mansur b. ez-Zemzemî b. Muhammed b. Câfer el-Kettânî) Beyrut: Dârü’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1406/1986.
Kurt, Halil. Türk Edebiyatında Mahzeni Esrâr Mesnevîleri ve Muhyî’nin Mazen-i Esrâr (Surûr- Efzâ) Adlı Mesnevîsi (Metin- İnceleme). Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2019.
Öztoprak, Nihat. Klasik Türk Edebiyatında Manzum Yüz Hadisler. İstanbul: Marmara Üniversitesi Şarkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Doktora Tezi, 1993.
Rûdânî, Ebû Abdullah, Şemsüddin Muhammed b. Muhammed b. Süleyman. Sılatu’l-halef bi mevsıli’s-selef. Thk. Muhammed Hacı. Beyrut: Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, 1408/1988.
Tirmizi, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ. Sünen. Thk. Ahmed Muhammed Şakir v.dğr. Mısır: 1975/1395.
Yardım, Ali. Hadis II. İzmir: DEÜ Yayınları, 1984.