Türkiye’de Batı Karadeniz bölgesindeki çocukların D vitamini düzeyleri

Amaç; D Vitamin seviyesi, güneş ışınlarının cilt yüzeyine temas açısına ve süresine, besinler ile alınan miktarına ve de oral yolla destek amaçlı alım miktarına göre kişisel farklılıklar gösterir. Beslenme alışkanlıklarının yanında yerleşim merkezlerinin konumu, denizden yükseklikleri ve iklim özelikleri bireylerin serum D vitamin düzeylerini etkilemektedir. Bu çalışmada, Batı Karadeniz bölgesindeki çocukların serum D vitamin düzeylerini tespit etmek amaçlandı. Gereç ve yöntem; Karabük ve komşu illerini kapsayan Batı Karadeniz bölgesinde yaşayan, Ocak-Aralık 2018 tarihleri arasında herhangi bir nedenle Karabük Eğitim Araştırma Hastanesine başvuran 1-18 yaş arası 25OH D vitamini ölçülen çocuklar çalışmaya alındı. Çocuklar bölgesel olarak yaşa, cinsiyete ve mevsimsel başvuru zamanına göre gruplara ayrılarak serum vitamin D düzeyleri retrospektif olarak incelendi. Bulgular; Çalışmaya 381’u kız (%53,7), 328’i erkek (%46,3) toplam 709 çocuk dahil edildi. Olguların ortalama serum D vitamin düzeyleri 18,8 ng/mL olup yaş gruplarına (1-4 yaş, 5-9 yaş, 10-14 yaş, 15-18 yaş) ve mevsimlere göre farklılıklar gösterdiği ortaya konmakla beraber yerleşim yerine göre farklılık saptanmadı. Erkeklerde ortalama serum D vitamin düzeyi 20,2 ng/mL, kızlarda 17,3 ng/mL olup kızlarla erkekler arasında anlamlı fark olduğu tespit edildi (p<0,001). Olguların %12,8’inde vitamin D düzeyleri tam eksik, %68,7’ünde kısmi eksik, %18,5’inde ise normaldi. Paratiroid hormon düzeyi ile D vitamin düzeyi arasında hem mevsimsel hem de D vitamin seviyesine göre ters orantı olduğu saptandı. Sonuç; Batı Karadeniz bölgesinde yaşayan çocukların büyük çoğunluğunda vitamin D vitamin düzeyleri düşüktü. Çocukların vitamin D düzeyleri, mevsimsel farklılık göstermesine rağmen yerleşim yerine göre farklılık olmadığı tespit edildi.

Anahtar Kelimeler:

Çocuk, D vitamini, Batı Karadeniz bölgesi, Mevsim

Vitamin D levels of children in Western Black Sea region of Turkey

___

Holick, Michael F. Vitamin D status: measurement, interpretation, and clinical application. Annals of epidemiology, 2009, 19.2: 73-78. https://doi.org/10.1016/j.annepidem.2007.12.001
Kulie, T., Groff, A., Redmer, J., Hounshell, J., & Schrager, S. Vitamin D: an evidence-based review. The Journal of the American Board of Family Medicine, 2009, 22.6: 698-706. DOI: https://doi.org/10.3122/jabfm.2009.06.090037
Holick, M. F., Binkley, N. C., Bischoff-Ferrari, H. A., et al. Evaluation, treatment, and prevention of vitamin D deficiency: an Endocrine Society clinical practice guideline. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 2011, 96.7: 1911-1930. https://doi.org/10.1210/jcem.96.12.zeg3908
Souberbielle, J. C., Body, J. J., Lappe, J. M., et al. Vitamin D and musculoskeletal health, cardiovascular disease, autoimmunity and cancer: Recommendations for clinical practice. Autoimmunity reviews, 2010, 9.11: 709-715. https://doi.org/10.1016/j.autrev.2010.06.009
Holick, Michael F. Vitamin D: important for prevention of osteoporosis, cardiovascular heart disease, type 1 diabetes, autoimmune diseases, and some cancers. Southern medical journal, 2005, 98.10: 1024-1028.
Holick, Michael F.; Chen, Tai C. Vitamin D deficiency: a worldwide problem with health consequences. The American journal of clinical nutrition, 2008, 87.4: 1080S-1086S. https://doi.org/10.1093/ajcn/87.4.1080S
Arabi, Asma; El Rassi, Rola; Fuleıhan, Ghada El-Hajj. Hypovitaminosis D in developing countries-prevalence, risk factors and outcomes. Nature Reviews Endocrinology, 2010, 6.10: 550. https://doi.org/10.1038/nrendo.2010.146
Holick, Michael F. The vitamin D deficiency pandemic: approaches for diagnosis, treatment and prevention. Reviews in Endocrine and Metabolic Disorders, 2017, 18.2: 153-165. https://doi.org/10.1007/s11154-017-9424-1
Kramer, J.; Diehl, A.; Lehnert, H. Epidemiological study on the dimension of vitamin D deficiency in North Germany. Deutsche medizinische Wochenschrift (1946), 2014, 139.10: 470-475. DOI: 10.1055/s-0033-1360073
Van der Meer, Irene M., Middelkoop, B. J., Boeke, A. J. P., Lips, P. T. A. M. Prevalence of vitamin D deficiency among Turkish, Moroccan, Indian and sub-Sahara African populations in Europe and their countries of origin: an overview. Osteoporosis international, 2011, 22.4: 1009-1021. https://doi.org/10.1007/s00198-010-1279-1
Moreno-Reyes, R., Carpentier, Y. A., Boelaert, M., et al. Vitamin D deficiency and hyperparathyroidism in relation to ethnicity: a cross-sectional survey in healthy adults. European journal of nutrition, 2009, 48.1: 31-37. https://doi.org/10.1007/s00394-008-0756-1
Erkal, M. Z., Wilde, J., Bilgin, Y., et al. High prevalence of vitamin D deficiency, secondary hyperparathyroidism and generalized bone pain in Turkish immigrants in Germany: identification of risk factors. Osteoporosis international, 2006, 17.8: 1133. https://doi.org/10.1007/s00198-006-0069-2
Van der Meer, I. M., Karamali, N. S., Boeke, A. J. P., et al. High prevalence of vitamin D deficiency in pregnant non-Western women in The Hague, Netherlands. The American journal of clinical nutrition, 2006, 84.2: 350-353. https://doi.org/10.1093/ajcn/84.2.350
Holvik, K., Meyer, H. E., Haug, E., Brunvand, L. Prevalence and predictors of vitamin D deficiency in five immigrant groups living in Oslo, Norway: the Oslo Immigrant Health Study. European journal of clinical nutrition, 2005, 59.1: 57-63. https://doi.org/10.1038/sj.ejcn.1602033
Satman, I., Ozbey, N. C., Boztepe, H., et al. Prevalence and of vitamin D deficiency and associated factors in Turkey. Diabetes, 2012;33:349.1(9), 6. Turkey. On behalf of the TURDEP-II Study Group. Endoc Rev [Meeting Abstracts] MON 349.
Topal, İ., Mertoğlu, C., Arslan, Y. K., Gümüş, A., Kara, İ. S., Peker, N. Erzincan Bölgesindeki Çocukların D Vitamini Seviyelerinin Yaş, Cinsiyet ve Mevsimlere Göre Değerlendirilmesi. Firat Tip Dergisi, 2018, 23.4.
Meral, G., Guven, A., Uslu, A., et al. The prevalence of vitamin D deficiency in children, adolescents and adults in a sample of Turkish population. Studies on Ethno-Medicine, 2016, 10.2: 249-254. https://doi.org/10.1080/09735070.2016.11905494
Solak, I., Cihan, F. G., Mercan, S., Kethuda, T., Eryılmaz, M. A. Evaluation of 25-hydroxyvitamin D levels in Central Anatolia, Turkey. BioMed Research International, 2018. https://doi.org/10.1155/2018/4076548
Özkan, B., Döneray, H. D. D vitamininin iskelet sistemi dışı etkileri. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 2011, 54.2: 99-119.
Holick, Michael F. Vitamin D: a D-Lightful health perspective. Nutrition reviews, 2008, 66.suppl_2: S182-S194. https://doi.org/10.1111/j.1753-4887.2008.00104.x
Katrinaki, M., Kampa, M., Margioris, A., Castanas, E., Malliaraki, N. Vitamin D levels in a large Mediterranean cohort: reconsidering normal cut-off values. Hormones, 2016, 15.2: 205-223. https://doi.org/10.14310/horm.2002.1674
Soliman, A. T., De Sanctis, V., Elalaily, R., Bedair, S., Kassem, I. Vitamin D deficiency in adolescents. Indian journal of endocrinology and metabolism, 2014, 18.Suppl 1: S9. https://doi.org/10.4103%2F2230-8210.145043
Santos, Maria Joana; Fernandes, Vera; Garcia, Fernando Mota. Vitamin D insufficiency in a hospital population: A photograph from the laboratory perspective. Acta medica portuguesa, 2015, 28.6: 726-734.
Shim, K. S., Cho, J. H., Jung, H. W. Relationship between 25-hydroxyvitamin D with adiposity assessed by body mass index, serum glucose and lipids levels in Korea: a cross-sectional analysis. In: 58th Annual ESPE. European Society for Paediatric Endocrinology, 2019.
Radhakishun, N., van Vliet, M., von Rosenstiel, I., et al. High prevalence of vitamin D insufficiency/deficiency in Dutch multi-ethnic obese children. European journal of pediatrics, 2015, 174.2: 183-190. https://doi.org/10.1007/s00431-014-2378-3
Atasoy, V., Altunbaş, E. A., Set, T. Fazla kilolu ve obez çocuklarda D vitamini düzeylerinin değerlendirilmesi. Turkish Journal of Family Practice/Türkiye Aile Hekimligi Dergisi, 2019, 23.3. Doi: 10.15511/tahd.19.00302
Çakıl Sağlık, Adviye. Çocuklarda vücut kitle indeksi ile insülin direnci ve D vitamini düzeyleri arasındaki ilişki / The relationship between body mass index and insulin resistance and vitamin D levels in children. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi. Maltepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, İstanbul, 2013.
Kroll, M. H., Bi, C., Garber, C. C., et al. Temporal relationship between vitamin D status and parathyroid hormone in the United States. PloS one, 2015, 10.3. https://dx.doi.org/10.1371%2Fjournal.pone.0118108
Karagüzel, G., Dilber, B., Çan, G., Ökten, A., Deger, O., Holick, M. F. Seasonal vitamin D status of healthy schoolchildren and predictors of low vitamin D status. Journal of pediatric gastroenterology and nutrition, 2014, 58.5: 654-660. Doi: 10.1097/MPG.0000000000000274
Kocamaz, Halil. Çocukluk çağı gastrointestinal sistem hastalıklarında D vitamini düzeyleri. Ortadoğu Tıp Dergisi, 2019, 11.4: 542-547. https://doi.org/10.21601/ortadogutipdergisi.474979