Daha az derecede felsefi estetikten farklı olarak, mimarlar çoğunlukla tematik olarak iç içe geçmiş ve kavramsal olarak çok sık tanımlanan iki temel entelektüel söylemden yararlanır: teori ve ideoloji. Bu söylemlerin bireysel kullanımlara ve inşaat okullarına etkisi en iyi tarihsel mesafeden görülür. Mimari kreasyonlara daha derin düşünce (teori) ve pratik bir yansıtıcı boyut (ideoloji) verir. Ilımlı, yapıcı ve yapıcı odaklı ideolojiler tolere edilebilir, sürdürülebilir bir sosyal gerçekliğin elde edilmesini teşvik ederken, pragmatizm ve tek taraflılık, mümkün olduğu kadar tam anlamıyla gerçekleştirmeyi amaçlayan her aşırı ideolojinin merkezinde yer almaktadır. İdeoloji, çatışan grupların sınırlı ilgi alanlarından ve onların kısmi gerçeklik algısından kaynaklanan çarpık bilinci, dünyanın çarpık imajını ve görünüşünü uyarır. Bu nedenle, temsilcilerinin özel ilgi alanlarına uygun olarak, sosyokültürel gerçeklik kotasının gerçek durumunu “yayar”, güzelleştirir ya da azaltır.

Apart from a lesser degree of philosophical aesthetics, architects predominantly rely on twofundamental intellectual discourses that are thematically intertwined and conceptually too often identified: theory andideology. The influence of these discourses on individual opuses and construction schools is best seen from thehistorical distance. They give to architectural creations deeper thought (theory) and a practical projective dimension(ideology). Moderate, constitutively and constructively oriented ideologies stimulate the attainment of a tolerable,sustainable social reality, while pronounced pragmatism and unilateralism are at the heart of every extreme ideologythat seeks to realize as fully as possible. Ideology often stimulates the distorted consciousness, the distorted image ofthe world and its appearance, arising from the limited interests of the conflicted groups and their partial perception ofreality. Hence, she "disseminates", beautifies or degrades the actual status of the quo of socio-cultural reality, inaccordance with the specific interests of its agents.