MAKEDONYA’DAKİ BOŞNAKLARIN EN ESKİ ANITI: KRAL KIZI TÜRBESİ

Makedonya Boşnaklarının en önemli iki kültür anıtlarından biri Üsküp’ün Gazi Baba Mahallesi’nde yer alan Kral Kızı Türbesi’dir. Prenses, Bosna Kralı Styepan Tomaş Ostoyiç-Kotromaniç ve eşi, Styepan Vukçiç Kosaça’nın kızı olan Kraliçe Katarina’nın çocuğudur. Bosna’nın fethinde (1463) Osmanlı ordusu tarafından esir alınarak İstanbul’a erkek kardeşi Sigismund ile birlikte götürülen Prenses Katarina yolculuk esnasında hastalanıp Üsküp’te vefat etmiştir. Osmanlı iktidarı altında bulunan bu şehirde, Prenses’in defnedildiği mekânda Fatih Sultan Mehmed’in emri üzerinde Üsküp paşası İsa Bey tarafından soylu bir Müslüman kadına yakışır bir tarzda Kral Kızı Türbesi inşa edilmiştir. Türbe’nin üzerinde yaşını belirleyecek herhangi bir yazı olmamasına rağmen Türbe’nin XV. yüzyılın sonunda ya da XVI. yüzyılın başında inşa edilmiş olduğu kesinleştirilebilir. Bilim adamları ve Üsküp’ün yerel nüfusu, Türbe’nin şehrin farklı yerlerinde birkaç mezarı olduğu varsayılan kutsal bir kişiye ait olmasından şüphelenmektedir. Kral Kızı (Prenses Katarina) Türbesi, Doğu-İslam ve Osmanlı-Boşnak dinî kültürünün, bununla birlikte Balkanlar’daki Makedon kültür bütünlüğünün en eski yapılarından biridir.

Most Prominent Cultural Landmarks Of the Bosnians in Macedonia: The Mausoleum Of Bosnian Princess Katarina

The Kral Kızı Mausoleum in the Skopje neighbourhood of Gazi Baba represents one of the most significant cultural landmarks of Bosnians in Macedonia. She was the child of the Bosnian king Stjepan Tomaš Ostojić-Kotromanić and Queen Katarina who was the daughter of Stjepan Vukčić Kosača. Alongside with her brother Sigismund she fell captive during the Ottoman Conquest of Bosnia (1463) and was transferred to Istanbul, but fell sick and died during the trip. Fatih Sultan Mehmed ordered a construction of a Mausoleum on the place of her grave in Skopje. Researchers believe that the location of the mausoleum and its perception by the local population as a sacral object leads to the assumption that the resting place can be located at different places in the city. The abovementioned monument represents the Oriental-Islamic and Ottoman-Bosnian religious culture, as it is one of the oldest objects of the entire culture of the Macedonians in the Balkans.

PDF

___

Ahmed Kulender, Boşnakça-Türkçe Cep Lugatı, Manastır Vilayeti Matbaası, Manastır 1912.
Antun Šimčik, Turbe bosanske kraljevne u Skoplju, Novi Behar – List za pouku i zabavu, XII (1938-1939), Sarajevo, 1939.
Đuro Tošić, Bosanska Kraljica Katarina (1425-1478), Zbornik za istoriju Bosne i Hercegovine, 2, Beograd, 1997, 73-112.
E. Jahić (Hadžijahić Muhamed), Islamizirana djeca bosanske kraljice Katarine, Nova et vetera – Revija za filozofsko-teološke i srodne discipline, god. XXIX, sv. 1, Sarajevo, 1979.
Gliša Elezović, Kralj K’zi – Grob kćeri bosanskog kralja Stefana Tomaša Ostojića Kotromanovića i žene mu kraljice Katarine, kćeri hercega Stepana Vukčića-Kosače u Skoplju“ Bratstvo XXX, Beograd 1939.
İ. Kokot, Hrvatsko narodno hodočašće u Rim u godini vjere, Zagreb, 1967, 24.
Krum Tomovski, Pregled na poznačajnite turbinja vo Makedonija: Zbornik na tehničkiot fakultet 1957/58, Skopje 1957/58, 95/111.
Lidija Bogojević, Les turbés de Skopje; u: Estratto dagli alti sel secondo congresso internazionale di arti turca, Pls. XI-XIV, Napoli 1965.
Miljenko S. Filipović, Kralj K’zi; Jugoslovenski istorijski časopis, god. V, sv. 1-2, Ljubljana – Zagreb - Beograd, 1939.
Mustafa Ćeman, Bosanska princeza Katarina, kćerka posljednje naše kraljice Katarine, umrla je kao muslimanka i u Skoplju joj je podignuto turbe, Ljiljan, VI/264, Sarajevo, 1997.
Redžep Škrijelj, Muhadžirskata Kriza i Naseluvanjeto na Bošnjacite vo Makedonija (1875-1901), Bigoss, Skopje 2006.
Rеcep Şkriyel, Kral Kızı Türbesi – Makedonya’daki Boşnakların en eski anıtı; 18 Uluslararası Hıdırellez Bahar Şenlikleri festivali (Zbornik radova), Valandova 2009.
Sidki Salih Hadžihuseinović, Historija Bosne – Tarih-i Bosna, El Kalem, Sarajevo 1999.
Smail Softić, Muslimanske starine u Skoplju; Skopski glasnik br. 294, Skoplje 1934.
Vera Đorđević., Grob “Kraljeve Kćeri“ u Skoplju (Kralj K’zi); Južni Pregled, br. 11-12, Skoplje, novembar-decembar 1934.