Eczacı Hacı Hamdi Bey Hangi Tarihte Öldü?

Türkiye eczacılık tarihinin ilklerinden biri olan eczacı Hacı Ahmed Hamdi Bey’in yaşamöyküsü bilinmemektedir. Bazı kaynaklarda ölüm tarihi olarak gösterilen 1909 yılı tartışmalıdır. Hacı Hamdi Bey’in başkanlığını yaptığı Osmanlı Eczacıları İttihad Cemiyeti, 20 Ağustos 1908'de kurulduktan birkaç yıl sonrada çalışmalarını sonlandırmıştır. E. T. Kocacık, Osmanlı Eczacıları İttihad Cemiyeti'nin basılı nizamnamesini incelediği ve Osmanlı Bilimi Araştırmaları dergisinde yayımlanan makalesinde, Eczacı Hamdi Bey'in ölümümün derneğin kapanışına neden olduğunu önermiştir. Dönemin eczacılıkla ilgili haberlerinin yeniden gözden geçirilerek irdelenmesiyle Hamdi Bey’in 1909 yılından sonra vefat ettiği anlaşılmıştır.

When did the pharmacist El-Hadj Hamdi Bey pass away?

El-Hadj Hamdi Bey is renowned as the first Turkish pharmacist, but details of his personal life remain largely unknown. Even the suggested date of his passing in 1909 is unverified. Hamdi Bey was one of the founding members of the Ottoman Pharmaceutical Society (Union Pharmaceutique Ottomane), established in Istanbul on August 20, 1908. An article by E.T. Kocacık in the Studies in Ottoman Science reviewing the published statute of this multi-ethnic professional society posits the passing of Hamdi Bey himself as a primary reason for the dissolution of the Union. However, literary evidence suggests that Hamdi Bey passed away after 1909, and his comprehensive biography is yet to be written.

___

  • T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA) DH.İD. 126-1-7, 6 Zilkade 1328.
  • Baylav, Naşid. Eczacılık Tarihi. İstanbul: Yörük Matbaası, 1968.
  • Baytop, Turhan. Türk Eczacılık Tarihi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, 1985.
  • Γρηγορίου, Αλέξανδρος Χ. [Grigoriu, Aleksandros H.]. Φαρμακοποιοί και φαρμακεία της Θεσσαλονίκης, 1872-1912 [Selanik’te Eczacılar ve Eczaneler, 1870-1912] Πρακτικά διεπιστημονικού συμποσίου Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΜΟΝΕΣ ΤΟΥ 1912. Θεσσαλονίκη : Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης/ Selanik 2015.
  • Hamdi, El Hadj. “Procédé nouveau pour la Préparation des Extraits fluides par Lixiviation.” Revue médico- pharmaceutique (Istanbul) 23, 1 (1910): 4.
  • Kocacık, Eyüp Talha. “Osmanlı Eczacı İttihad Cemiyeti’nin (Union Pharmaceutique Ottomane) Kuruluşu ve Nizamnamesine Göre Yapısı.” Osmanlı Bilimi Araştırmaları 23, 1 (2022): 137-199.
  • Journal de Salonique, No. 1281, Samedi, 22 août 1908.
  • Journal de Salonique, No. 1286, Dimanche, 6 septembre 1908.
  • “Modern Turkish Pharmacy.” Chemist & Druggist (London) 103, 3/2373 (July 18, 1925): 107.
  • “ Mouvements et Affaires pharmaceutiques.” Revue médico-pharmaceutique 24, 13 (1 Juillet 1911): 154.
  • “Mouvement pharmaceutique.” Revue médico-pharmaceutique 25, 8 (15 Avril 1912): 94.
  • “Osmanlı Eczacı İttihad Cemiyeti.” Sabah, numero 6792, Cumaertesi 25 Receb 1326 / 9 Ağustos 1324 / 22 Ağustos efrenci 1908.
  • Osmanlıda Gökküresi Kullanımı / Osman Saib Efendi’nin Ta’lîmü’l-Küre Risalesi. Yayına hazırlayanlar Atilla Bir, Burak Barutçu ve Mustafa Kaçar. İstanbul: (Özel yayın), 2012.
  • “The Ottoman Pharmaceutical Association.” The Lancet (London), (April 24, 1909): 1217. “Les Pharmaciens ottomans.” Stamboul, Année quarantième, No. 200, Samedi, 22 août 1908.
  • “Türkische pharmazeutische Union.” Zeitschrift des Allgemeinen Österreichischen Apotheker-Vereine (Viyana) 46, 40 (3 Oktober 1908): 512.