Işık Kirliliğinin Kentsel Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisinin Araştırılması: İskenderun/Hatay Örneği

Işık, günümüzde ihtiyaç duyduğumuz en önemli kaynaklardan olmasına karşın, gereğinden fazla kullanımının yarattığı etkilerle en önemli kirlilik kaynaklarından biri haline gelmiştir. Işık kirliliği insan, hayvan ve bitki sağlığı üzerinde ciddi etkilere sahiptir. Bu etkilerin yanında, enerji tüketiminin de büyük bir kısmı yanlış aydınlatma tercihlerinden kaynaklanmaktadır. Işık kirliliği, ihtiyaç duyulan alanda yeterli sayıda ve parlaklıkta aydınlatma biriminin tercih edilmesiyle kontrol edilebilir. Dünya nüfusunun üçte ikisi yoğun yapay ışıkla kirlenmiş kıyı yerleşimlerinde yaşamaktadır. Bu çalışmanın amacı Türkiye’nin önemli bir kıyı yerleşimi olan İskenderun ilçe merkezi ve yakın çevresindeki ışık kirliliğinin kontrolünü sağlamaktır. Bu kapsamda Gökyüzü Kalitesi Ölçer (SQM-LU) cihazıyla 1x1 km’lik gridlerin merkez noktalarında ölçümler alınmış ve IDW yöntemi ile Bortle ölçeğine göre ışık kirliliği dağılım haritası oluşturulmuştur. Bu değerlendirme sonucunda çalışma alanının %..’lik bölümü Bortle ölçeğine göre 6 ve 7. düzey alanlar, %...’lik bölümü ise 8 ve 9. düzey alanlar olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak yüksek oranda ışık kirliliğinin tespit edildiği İskenderun ilçe merkezi ve yakın çevresinde daha nitelikli bir yaşam kalitesi için tercih edilmesi gerek aydınlatma elemanları ve geliştirilmesi gereken stratejiler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Işık kirliliği, Gökyüzü Niteliği Ölçer (SQM), Aydınlatma, İskenderun

Investigation of the Effect of Light Pollution on Quality of Urban Life: The Case of Iskenderun/Hatay

Although light is one of the most important sources we need today, it has become one of the most important sources of pollution with the effects of overuse. Light pollution has serious effects on human, animal and plant health. In addition to these effects, a large part of energy consumption is due to wrong lighting preferences. Light pollution can be controlled by choosing a sufficient number of bright lighting units in the required area. Two-thirds of the world's population live in coastal settlements polluted by intense artificial light. The aim of this study is to control the light pollution in Iskenderun district center and its surroundings, which is an important coastal settlement in Turkey. In this context, measurements were taken at the center points of the 1x1 km grids with the Sky Quality Meter (SQM-LU) device and a light pollution distribution map was created according to the Bortle scale with the IDW method. As a result of this evaluation, ..% of the study area was determined as 6th and 7th level areas according to the Bortle scale, and ..% of it was determined as 8th and 9th level areas. As a result, lighting elements that should be preferred for a more qualified quality of life and strategies that should be developed are presented in Iskenderun district center and its vicinity, where a high level of light pollution is detected.

Keywords:

Light Pollution, Sky Quality Meter (SQM), Lighting, İskenderun,

PDF

___

Referans1. Anisimov VN. Light pollution, reproductive function and cancer risk. Neuro Endocrinology Letters 2006; 27(1-2): 35-52.
Referans2. Anonim. Cielos Oscuros: Enciendan la Noche 2019. https://astro.org.sv/imagendeldia/mayo-16-2019-cielos-oscuros-enciendan-la-noche-mayo-16-2019-cielos-oscuros-enciendan-la-noche/ (Erişim tarihi: 17.09.2020)
Referans3. Anonim. EXPO’21 Hatay 2021. https://expo2021hatay.com/hatay/kultur/toplum/ (Erişim tarihi: 22.10.2021)
Referans4. Aslan Z. Işık kirliliği: Öğretmenlerimizle Türkiye’de yaptığımız çalışmalar. Anadolu Öğretmen Dergisi 2019; 3(2): 246-257.
Referans5. Atış S., Ekren N. Development of an outdoor lighting control system using expert system. Energy and Buildings 2016; 130: 773-786.
Referans6. Barranco CN., Hughes L. E. Effects of light pollution on the emergent fauna of shallow marine ecosystems: Amphipods as a case study. Marine Pollution Bulletin 2015; 94: 235-240
Referans7. Boyce PR. Human factors in lighting. 3nd ed. London: Taylor & Francis; 2014.
Referans8. Bashiri F., Hassan CRC. Light pollution and ıts effect on the environment. International Journal of Fundamental Physical Sciences 2014; 4(1): 8-12.
Referans9. Chepesiuk R. Missing the dark: effects of light pollution. Environmental Health Perspective 2009; 117(1): 20-27.
Referans10. Czarnecka K., Błazejczyk K., Morita T. Characteristics of light pollution-A case study of Warsaw (Poland) and Fukuoka (Japan). Environmental Pollution 2021; 291(2021): 1-8.
Referans11. Depledge, M.H., Godard-Codding, CAJ., Bowen, RE., 2010. Ligh pollution in the sea. Marine Pollution Bulletin 2010; 60(9): 1383-1385.
Referans12. Falchi F., Cinzano P., Duriscoe D., Kyba CCM., Elvidge CD., Baugh K., Boris PA., Rybnikova NA., Furgoni R. The new world atlas of artificial night sky brightness. Science Advances 2016; 2016(2): 1-25.
Referans13. Harita Genel Komutanlığı. İl ve ilçe yüz ölçümleri 2016. https://web.archive.org/web/20160304141226/http://www.hgk.msb.gov.tr/images/urun/il_ilce_alanlari.pdf (Erişim tarihi: 10.09.2021).
Referans14. Hölker, F., Wolter, C., Perkin, EK., Tockner, K. Light pollution as a biodiversity threat. Trends in Ecology & Evolution 2010; 25(12), 681–682.
Referans15. IDA. Light pollution affects us all! 2020. https://www.darksky.org/ (Erişim tarihi: 03.07.2020)
Referans16. IDA. Outdoor Lighting Basics 2021. https://www.darksky.org/our-work/lighting/lighting-for-citizens/lighting-basics/ (Erişim tarihi:13.12.2021)
Referans17. Küçük ZK., Ekren, Z. Light pollution and smart outdoor lighting. Balkan Journal Of Electrıcal & Computer Engıneerıng 2021; 9(2): 191-200.
Referans18. Ledesma MM., Sanhueza P., Falchi F. Spectral and zonal restriction justification - review process of DS043/2012 MMA (Ministry of Environment). Erişim tarihi: 28.06.2021. https://www.researchgate.net/publication/337547281_Spectral_and_Zonal_Restriction_Justification_-_Review_Process_of_DS0432012_MMA_Ministry_of_Environment
Referans19. Lyytimäki J. Towards eco-efficient and enjoyable lighting. Brief for GSDR 2015. https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/5520Light%20pollution_rev.pdf
Referans20. Miguel AS., Aub´e M., Zamorano J., Kocifaj M., Roby J., Tapia C. Sky Quality Meter measurements in a colour changing World. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society(MNRAS) 2017; 467: 2966-2979.
Referans21. Mitchell DM., Gallaway, T. Dark sky tourism: economic impacts on the Colorado Plateau Economy, USA. Tourism Review 2019; 74(4): 930-942.
Referans22. Moore C. Işık kirliliğinin yaban hayatı ve ekosistemler üzerindeki etkileri 2020. Erişim tarihi:05.08.2020, https://www.darksky.org/light-pollution/wildlife/
Referans23. Nilüfer Belediyesi, TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası (EMO), Bursa Amatör Astronomi Kulübü (BAAK),isikkirliligi.org. Nilüfer İlçesi Işık Kirliliği Araştırma Projesi Sonuç Raporu, 2017.
Referans24. Pun CSJ., So, C. Night-sky brightness monitoring in Hong Kong: a city-wide light pollution assessment. Environmental Monitoring Assessment, 2011; 184(4): 2537-2557.
Referans25. Squires, WA., Hanson, HE. The Destruction of Birds at the Lighthouses on the Coast of California. The Condor 1918; 20(1): 6-10.
Referans26. TÜİK. Türkiye İstatistik Kurumu. Nüfus ve demografi. İlçe nüfusu. https://biruni.tuik.gov.tr/nufusapp/idari.zul, 2020, (24.10.2021).
Referans27. van Bommel W. Road lighting: fundamentals, technology and application.1st ed. Switzerland: Springer International Publishing; 2015.
Referans28. Viola AU., James LM., Sclangen LJ., Dijk DJ. Blue-enriched White light in the workplace improves self-reported alertness, performance and sleep quality. Scand J Work Environ Health 2008; 34(4): 297-306.
Referans29. Welch D., Dick R. Problems and solutions related to white led lighting, Dark-sky parks 2012. J. Anderson (Ed.), 22-25, Cansel Mdc, Canada.