Hatay İlinde Üretilen Bazı Kuru Kaba Yemlerin Besin Madde İçeriklerinin Belirlenmesi

Bu çalışmada, Hatay’da üretilen ve ruminantların beslenmesinde yaygın olarak kullanılan bazı kuru kaba yemlerin besin madde içeriklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaca yönelik olarak Hatay ili genelinde 19 adet buğday samanı, 18 adet yonca kuru otu (YKO), 2 adet fiğ kuru otu, 2 adet mercimek samanı, 1 adet yer fıstığı kuru otu, 4 adet karışık çayır kuru otu (ÇKO) olmak üzere 46 adet kuru kaba yem örneklenmiştir. Örneklenen kaba yemlerde KM, HK, HP, HY, OM, HS, ADF, NDF ve ADL düzeyleri belirlenmiş ve kaba yemlerin ME düzeyleri hesaplama yoluyla tespit edilmiştir. Besin madde içerikleri YKO için HP % 15.58, HS %32.84, ADF %37.52, NDF %44.38 ve ME düzeyi 1727 kcal/kg olarak, Fiğ kuru otu için aynı sırayla %13.96, % 31.26, % 32.68, % 43.31 ve 1766 kcal/kg ME, buğday samanı için de % 3.22, % 41.04, % 48.40, % 68.60 ve 864 kcal/kg ME olarak tespit edilmiştir. Çalışmada elde edilen değerlerin söz konusu kuru kaba yemler için, gerek yapılan önceki çalışmalarda gerekse yemlerin besin madde içeriklerini açıklayan ve genel kabul gören tablo değerlerine uyumlu olduğu, arada ortaya çıkan farklılıkların yem bitkisinin çeşidine, yetiştiricilik yapılan bölgenin iklim ve toprak özelliklerine bağlı olduğu söylenebilir.

PDF

___

[1] Özkan U., Demirbağ NŞ. Türkiye’de kaliteli kaba yem kaynaklarının mevcut durumu, Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi 2016; 9 (1): 23-27.
[2] Karaköy T., Saraç H. Sivas ekolojik koşullarında yetiştirilen yonca çeşitlerinin bazı agronomik ve kalite özelliklerinin incelenmesi, Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 2018; 5(4): 620–627.
[3] Güngör T., Başalan M., Aydoğan İ. Kırıkkale yöresinde üretilen bazı kaba yemlerde besin madde miktarları ve metabolize olabilir enerji düzeylerinin belirlenmesi. Ankara Üniv Vet Fak Derg 2008; 55, 111-115.
[4] Anonim, 2017. 2017 yılı faaliyet raporu. Hatay Valiliği İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü. (Erişim: https://hatay.tarimorman.gov.tr/Menu/55/Tari msal-Veriler, Erişim Tarihi: 16.05.2019)
[5] Gökkuş A., Kantar F., Karadoğan T., Koç A. Tarla Bitkileri (2. Baskı). Atatürk Üni., Ziraat Fak. Ders Yay. No: 188, Erzurum, 1998.
[6] AOAC. Official Methods of Analysis, 15th edition. Assoc. Off. Anal. Chem., Arlington, VA, 1990.
[7] Van Soest PJ., Robertson JB., Lewis BA. Methods for fiber, neutral detergent fiber and nonstarch polysaccharides in relation to animal nutrition. J. Dairy Sci 1991; 74, 3583- 3597.
[8] Kirchgessner M., Kellner RJ. Estimation of metabolizable energy from forage by means of simple criteria, Z Tierphysiol Tierernahr Futtermittelkd 1977; 38(6): 297-301.
[9] Gündüz Y. İşletme Koşullarında Kullanılan Bazı Yemlerin Besin Madde Kompozisyonu ve Mikrobiyolojik Özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, NKÜ FBE Zootekni Anabilim Dalı, 63 syf, Tekirdağ, Türkiye, 2013.
[10] Değirmencioğlu T. Kimi kaba yemlerin koyun ve keçilerde in-vitro sindirilebilirliklerinin mukayesesi üzerine bir araştırma, UÜ Ziraat Fakültesi Dergisi 2004; 18(1): 157-165.
[11] Preston RL. 2016 Feed Composition Table. beefmagazine.com. March 2016, pp. 16-34. (https://www.beefmagazine.com/sites/beefma gazine.com/files/2016-feed-compositiontables-beef-magazine.pdf)
[12] Şehu A., Yalçın S., Önol AG., Koçak D. Kaba yemlerin bazı özelliklerinden yararlanarak kuzularda kuru madde tüketimi ve canlı ağırlık artışının belirlenmesi, Tr. J. of Veterinary and Animal Sicences 1998; 22, 475-483.
[13] Çerçi İH., Tatlı Seven P., Azman MA., Birben N. Koyunlarda bazı kaba ve yoğun yemlerin naylon kese yöntemiyle kuru ve organik madde yıkımlanabilirliklerinin ve enzim tekniği ile kuru ve organik madde sindirilebilirliklerinin saptanması, FÜ Sağlık Bil. Dergisi 2004; 18(2): 111-116.
[14] Denek N., Deniz S. Ruminant beslemede yaygın olarak kullanılan kimi kaba yemlerin sindirilebilirlik ve metabolik enerji düzeylerinin in vitro metotlarla belirlenmesi, Türk J Vet Anim Sci. 2004; 28, 115-122.
[15] Ünalp E. Farklı Gelişme Dönemleri ve Biçim Sıralarında Yonca (Medicago Sativa L.) Kuru Otunun Ham Protein, Selüloz ve Bazı Mikrobiyolojik Özelliklerinin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi. NKÜ FBE, Tekirdağ, Türkiye, 2014.
[16] Alataş MS., Kara K., İnal F., Kahraman O., Özbilgin A., Coşkun B. Comparison of alfalfa (medicago sativa) energy values estimated by using the nrc-2001, hohenheim and uc davis equations. Kafkas Univ Vet Fak Derg 2016; 22 (5): 785-792.
[17] Engin B., Mut H. Farklı yonca çeşitlerinin ot verimi ve bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi, YYÜ Tar. Bil. Derg 2017; 27 (2): 212-219.
[18] Abaş İ., Özpınar H., Kutay CH., Kahraman R., Eseceli H. Determination of the metabolizabl enerji (me) and net energy lactation (nel) contents of some feeds in the marmara region by in vitro gas tecnique, Türk J Vet Anim Sci 2005; 29, 751-757.
[19] Canbolat Ö., Karaman Ş. Bazı baklagil kaba yemlerinin in vitro gaz üretimi, organik madde sindirimi, nispi yem değeri ve metabolik enerji içeriklerinin karşılaştırılması, Tarım Bilimleri Dergisi 2009; 15(2): 188-195.
[20] Artan H., Polat T. Şanlıurfa sulu koşullarında bazı çok yıllık sıcak mevsim buğdaygil yem bitkisi türleriyle yoncanın saf ve karışık ekimlerinde yem kalite değerlerinin belirlenmesi, Harran Üniv Vet Fak Derg 2019; 8(1): 85-92.
[21] Karayılanlı E., Ayhan V. Investigation of feed value of alfalfa (medicago sativa l.) harvested at different maturity stages. Legume Research 2016; 39, 237-247.
[22] Kaya Ş. Kaba yemlerin değerlendirilmesinde göreceli yem değeri ve göreceli kaba yem kalite indeksi, Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi 2008; 1(1): 59-64.
[23] Sheaffer CC., Peterson AA., Mccalin M., Volene JJ., Cherney JH., Johnson KD., Woodward WT., Viands DR. Acid detergent fiber, neutral detergent fiber concentration and relative feed value, North American Alfalfa Improvement Conference, 1995, Minneapolis.
[24] Başbağ M., Çaçan E., Sayar MS. Bazı buğdaygil bitki türlerinin yem kalite değerlerinin belirlenmesi ve biplot analiz yöntemi ile özellikler arası ilişkilerin değerlendirilmesi, Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi 2018; 27(2): 92- 101.
[25] Lacefield GD. Alfalfa hay quality makes the difference. University of Kentucky, Department of Agronomy AGR-137, 1988, Lexington, KY.
[26] Linn JG., Martin NP. Forage quality tests and interpretations 1999. (Erişim: http://extension.umn.edu/distribution/livestoc ksystems/ID2637.html.)(Erişim Tarihi: 16/05/2019)
[27] Sayar MS., Kendal E. Tek yıllık baklagil yem bitkilerinin tahıllarla karışık ekimi, Mardin Gıda Tarım ve Hayvancılık Dergisi 2014; 4(11): 52-54.
[28] Schroeder JW. Interpreting forage analysis. Extension Dairy Specialist (NDSU), AS1080, 1994, North Dakota State University.
[29] Kutlu HR., Çelik L. Yemler Bilgisi ve Yem Teknolojisi. Ç.Ü.Z.F. Genel Yayın No:266. Ders Kitapları yayın No:A-86. 5. Baskı. 378 s. Ç.Ü.Z.F. Ofset Atölyesi, Adana, 2018.
[30] Kaya İ., Öncüer A., Yıldız S. Kars ili çayır kuru otu numunelerinin besin madde içerikleri ve rumende yıkımlanma özellikleri, Vet. Bil. Derg 2003; 19(1-2): 33-38.
[31] Kökten K., Kaplan M., Seydoşoğlu S., Özdemir S., Boydak E. Farklı yerfıstığı (arachis hypogaea) çeşitlerinin kuru otlarına ait hayvan besleme değerlerinin belirlenmesi, Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 2014; 1(2): 156-160.
[32] Larbi A., Dung DD., Olorunju PE., Smith JW. Tanko RJ., Muhammad IR., Adekunle, IO. Groundnut (Arachis hypogaea) for food and fodder in crop-livestock systems: forage and seed yields, chemical composition and rumen degradation of leaf and stem fractions of 38 cultivars, Animal Feed Science and Technology 1999; 77, 33-47.
[33] Savadogo M., Zemmelink G., Nianogo AJ. Effect of selective consumption on voluntary intake and digestibility of sorghum (Sorghum bicolor L. Moench) stover, cowpea (Vigna unguiculata L. Walp.) and groundnut (Arachis hypogaea L.) haulms by sheep, Animal Feed Science and Technology 2000; 84, 265-277.
[34] Abdou N., Nsahlai IV., Chimonyo M. Effects of groundnut haulms supplementation on millet stover intake, digestibility and growth performance of lambs. Animal Feed Science and Technology 2011; 169, 176-184.