Kronik böbrek yetmezliğinde oral kalsitriol tedavisinin insülin direnci üzerine etkisi

Çalışmamızda daha önce D vitamini tedavisi görmemiş üremik prediyaliz ve hemodiyaliz hastalarında, bir aylık D vitamini tedavisinin periferik insülin direnci üzerine olan etkisi değerlendirildi. Bu çalışmada prediyaliz dönemdeki beş üremik hasta ile hemodiyalize girmekte olan 15 hasta olmak üzere toplam 20 hasta incelendi. Hastalardan çalışma öncesi kanda bazal serum kalsiyum, fosfor, glukoz, parathormon, insülin, C-peptid, kalsitonin bakılıp oral glukoz tolerans testi (OGTT) uygulandı ve glukoz, insülin, C-peptid değerlerine test esnasında bakıldı. Dört haftalık D vitamini tedavisi sonrası testler tekrarlandı. Endojen insülin hassasiyeti göstergesi olan glukoz/insülin oranı D vitamini tedavisi sonrası tedavi öncesine göre prediyaliz hastalarında anlamlı olarak artarken, hemodiyaliz hastalarında anlamlı artış saptanmadı. İnsülin direncinin bir göstergesi olan HOMA testinde (insülin direnç testi), prediyaliz grubunda D vitamini sonrasında anlamlı azalma saptandı (p=0.043). Hemodiyaliz grubunda ise D vitamini tedavisi sonrasında HOMA değerlerinde azalma saptanmasına karşın istatistiksel anlamlılığa ulaşmadı (p=0.23). HOMA, 30. dakika glukoz düzeyi ve AUC glukoz parametreleri hem D vitamini tedavisi öncesi hem de tedavi sonrası hemodiyaliz hastalarında prediyaliz hastalarından anlamlı olarak düşük bulunmuştur. Çalışmamızda D vitamini tedavisi ile her iki grupta endojen insülin hassasiyetinin arttığı gözlenmiştir. Bu bulgu prediyaliz grubunda daha belirgin olarak saptanmıştır. Bu sonucun muhtemelen hemodiyalizin karbonhidrat metabolizması üzerindeki iyileştirici etkisinin, D vitamininin etkisini maskelemesi ile ilgili olabileceği düşünülmüştür. Çalışmamızda üremide gözlenen insülin direnci üzerine hem hemodiyalizin, hem de D vitamini tedavisinin olumlu etkileri mevcuttur. Hemodiyalizin tek başına D vitamini tedavisinden daha etkili olduğu sonucuna varılmıştır.

The affect of oral calcıtrıol treatment on insulın resıstance in chronıc renal faılure

We investigated the affect of monthly vitamin D treatment on insulin resistance in vitamin D therapy naive uremic patients undergoing hemodialysis or not. We included 20 chronic renal disease patients in the study (15 out of 20 were undergoing hemodialysis, 5 were not). Serum calcium, phosphor, glucose, parathormone, insuline, C-peptide, calcitonin were checked and oral glucose tolerance test was performed before and after the monthly vitamin D treatment. After vitamin D therapy, there were an increasing in Glucose/ insuline level in patients not undergoing hemodialysis, in contrast no differences in patients with hemodialysis. HOMA score was also decreased according to the vitamin D therapy in patients not undergoing hemodialysis (p=0.043). The decline in HOMA score in patients with hemodialysis did not reach to statistically significancy (p=0.23).HOMA score, glucose level at 30th minutes and AUC glucose parameters were lower in patients with hemodialysis than not undergoing hemodialysis in both pre- and after treatment intervals. Endogenous insulin sensitivity increased in both groups pf patients after vitamin D treatment even the declining was more prominent in patients not undergoing hemodialysis. The affect of vitamin D therapy was probable masked by the positive influence of hemodialysis on carbohydrates methabolism. Our results showed that both vitamin D therapy and hemodialysis have positive affects on insuline resistance. However, this positive influence was greater via vitamin D therapy than hemodialysis.

___

  • 1. Clarck SA, Stumpf WE, Sar M, DeLuca HF, Tanaka Y. Target cells for 1,25 dihydroxyvitamin D3 in the pancreans. Cell Tissue Res 1980; 209 (3): 515-20.
  • 2. Roth J, Bonner-Weir S, Norman AW, Orci L. Immunocytochemistry of vitamin D- binding protein in chick pancreas:exclusive Localization in β cell. Endocrinology 1982;110 (6):2216-8.
  • 3. Clark SA, Stumpf WE, Sar M. Effect of 1,25-dihydroxyvitamin D3 on insülin secretion. Diabetes 1981;30 (5):382-6.
  • 4. Nyomba BL, Bouillon R, De Moor P. Influence of vitamin D status on insulin secretion and glucose tolerance in rabbit. Endocrinology 1984;115 (1):191-7.
  • 5. Gedik O, Akalin S. Effect of vitamin D deficiency and repletion on insülin and glucagon secretion in man. Diabetologia 1986; 29 (3): 142-5.
  • 6. Kadowaki S, Norman AW. Dietary vitamin D is essential for normal insülin secretion from the perfused rat pancreas. J Clin Invest 1984; 73 (3):759-66.
  • 7. Zarković M, Cirić J, Stojanović M, Penezić Z, Trbojević B, Dresgić M, Nesović M. Effect of insulin sensitivity on pulsatile insulin secretion. Eur J Endocrinol. 1999;141(5): 494-501.
  • 8. Kadowaki S, Norman AW. Demonstration that the vitamin D metabolite 1,25(OH)2-vitamin D3 and not 24R,25(OH)2-vitamin D3 is essential for normal insulin secretion in the perfused rat pancreas. Diabetes. 1985;34(4): 315-20.
  • 9. Norman AW, Frankel JB, Heldt AM, Grodsky GM. Vitamin Ddeficiency inhibits pancreatic secretion of insulin. Science 1980; 209 (4458): 823-5.
  • 10. Chertow BS, Sivitz WI, Baranetsky NG, Clark SA, Waite A, Deluca HF. Cellular Mechanism of insulin release: the effect of vitamin D deficiency and repletion on rat insulin secretion. Endocrinology 1983;113 (4):1511-8.
  • 11. Quesada JM, Martín-Malo A, Santiago J, Hervas F, Martinez ME, Castillo D, Barrio V, Aljama P. Effect of calcitriol on insulin secretion in uraemia. Nephrol Dial Transplant 1990; 5 (12):1013-7.
  • 12. Tanaka Y, Seino Y, Ishida M, Yamaoka K, Yabuuchi H, Ishida H, Seino S, Seino Y, Imura H. Effect of Vitamin D3 on the pancreatic secretion of insulin and somatostatin. Acta Endocrinol (Copenh) 1984; 105 (4): 528-33.
  • 13. Allegra V, Luisetto G, Mengozzi G, Martimbianco L, Vasile A. Glucose Induced Insulin Secretion in Uremia: Role of 1&, 25(OH)2- vitamin D3. Nephron 1994; 68 (1): 41-7.
  • 14. Hellman B. Calcium transport in pancreatic beta cells: Implications for glucose regulation of insulin release. Diabetes Metab Rev 1986; 2 (3-4): 215-41.
  • 15. Siegel EG, Wollheim CB, Renold AE, Sharp GW: Evidence for the involvement of Na/Ca exchange in glucose-induced insulin release from rat pancreatic islets. J Clin Invest 1980; 66 (5): 996-1003.
  • 16. Mak RH, Bettinelli A, Turner C, Haycock GB, Chantler C. The Influence of Hyperparathyroidism on Glucose Metabolism in Uremia: J Clin Endocrinol Metab 1985; 60 (2): 229-33.
  • 17. Lamb E.J, Fluck RJ, Venton TR, Woodhead JS, Raine AE, Dawnay AB. Effect of Parathyroid Hormone and 1,25(OH)2D3 on Protein Glycation in Moderate Uraemia: Nephron 1996; 74 (2): 295-300.
  • 18. Hampers CL, Soeldner JS, Doak PB, Merrill JP. Effect of Chronic Renal Failure and Hemodialysis on Carbohydrate Metabolism: J Clin Invest 1966; 45 (11): 1719-31.
  • 19. Kautzky-Willer A, Pacını G, Barnas U, Ludvik B, Streli C, Graf H, Prager R. Intravenous calcitriol normalizes insulin sensitivity in uremic patients: Kidney Int 1995; 47 (1): 200-6.