Hz. Peygamber’in Mucizelerinden Hanînü’l-Ciz’ Hadisesi (Mahiyeti ve İntikal Şekli)

Yüce yaratıcı her devirde, insanları uyarmaları (inzâr-tebşir), kendi emir ve yasaklarını onlara tebliğ etmeleri için elçiler göndermiş, bu elçilerin davalarında sadık olduklarını teyit etmek için de onlardan her birine normal bir insanın yapma ihtimali bulunmayan çeşitli olağanüstü haller bahşetmiştir. Kur’an, geçmiş peygamberlerin mücadelelerini ve karşılaştıkları sıkıntıları çeşitli vesilelerle anlatmış ve her bir peygamberin mücadelesinin sembolü olan mucizelerinden bahsetmiştir. Hz. İbrahim’in ateşin içinde yanmaması, Hz. Musa’nın asası, Hz. Süleyman’ın emrine rüzgârın verilmesi, Hz. Salih’in devesi, Hz. İsa’nın ölüleri diriltmesi gibi mucizeler Kur’an’ın sıkça dile getirdiği olaylardır. En büyük mucize kabilinden Kur’an’ın Hz. Muhammed’e verildiği hususu tartışmasızdır. Bunun haricinde bir kısmı bizzat Kur’a’nda geçmekte olan ve diğer bir kısmı da muteber siyer, hadis ve İslam tarihi kaynaklarında yer alan diğer mucizelerinden de bahsedilmektedir. İsrâ ve Mi’râc olayları, câmid varlıklarla konuşması, hurma kütüğünün ağlaması ve ayın ikiye bölünmesi Hz. Peygamberin mucizelerinden bazılarıdır. Kaynaklarda “Hanînü’l-Ciz’” hadisesi olarak zikredilen ve Medine döneminde meydana geldiği rivayet edilen hurma kütüğünün inlemesi hadisesi Mescid-i Nebi’de büyük bir kalabalığın huzurunda meydana gelmiştir. Birçok ravi tarafından farklı sahabeden nakledilen bu olayın bize intikali şekliyle ilgili hiçbir şüphe bulunmamaktadır.

Anahtar Kelimeler:

İslam Tarihi, , Mucize, , Minber, , Hanînü'l-ciz'

One of the Prophet's Miracles, the Haninu'l-Jiz Incident (the Form and Quality of Transmission to Us)

In every period, the almighty creator sent messengers to warn people (inzaar-tabshir), to convey their orders and prohibitions to them, and to confirm that these messengers were loyal in their cause, he gave each of them various extraordinary conditions that a normal person could not do. The Quran described the struggles and difficulties of the past prophets on various occasions and mentioned the miracles that are the symbols of each prophet's struggle. Miracles such as Abraham's not burning in fire, Moses scepter, giving the wind to Solomon's order, Saleh's camel, Jesus' resurrection of the dead are the events frequently mentioned by the Quran. It is indisputable that the Quran was given to Muhammad as the greatest miracle. Apart from this, other miracles, some of which are mentioned in the Qur'an and some of them are metioned in valid prophetic biography, hadith and in Islamic historical sources. The Isra-Mirac incident, his speech with stones, the crying of the date tree and the splitting of the moon in two are some of the miracles of the Prophet. In the sources, the moaning of the date tree, which is mentioned as the “Hanînu'l-Ciz” have occurred in Masjid al-Nabi in Madinah with presence of a large crowd. There is no doubt about the way this event, which is reported by many narrators from different companions, was passed on to us.

Keywords:

Islamic History, History, Miracle, Pulpit, Hanînu'l-Ciz’,

PDF

___

Abdülkadir b. Muhammed; Nüzhetü’l-efkâr fi şerhi kurrati’l-ebsâr, Moritanya, 2001.
Abdürrezzâk, Ebû Bekr Abdürrezzâk b. Hemmâm b. Nâfi‘ es-San‘ânî el-Himyerî (ö. 211/826); el-Musannef fî’l-hadîs, thk. Habîburrahmân el-A’zâmî, el-Meclîsü’l-ilmî, 2. Basım, Hindistan, 1403.
Ahmed b. Hanbel, Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillah Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî el-Mervezi (241/855); Müsnedü’İmâm Ahmed b. Hanbel, thk. Şuayb el-Arnaut vd. Müessesetü’r-Risâle, 2001.
el-Aynî, Ebû Muhammed (Ebü’s-Senâ) Bedrüddîn Mahmûd b. Ahmed b. Mûsâ b. Ahmed el-Aynî (ö. 855/1451); Umdetü‟l-Kârî Şerhu Sahîhi‟l-Buhârî, Dâr ihyâi‟t-turâsi‟l-Arabî, Beyrut, ts.
el-Bağdâdî, Ebû Mansûr Abdülkāhir b. Tâhir b. Muhammed et-Temîmî el-Bağdâdî (ö. 429/1037-38); el-Fark beyne’l-fırak, Dâru’l-âfâki’l-cedîde, Beyrut, 1977.
Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyn b. Alî el-Beyhakî (ö. 458/1066); Delâilü’n-Nübüvve, thk. Abdülmünim Kaleci, Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye, 1988.
Buhâri, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu‘fî el-Buhârî (ö. 256/870); el-Câmiu’s-sahîh thk. Muhammed Züheyr, Dâru tavki’n-necât, 1422.
Çelik, Hüseyin; “Kur’an’da Ay’ın Yarılması” Mucizesi, MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2017 Cilt: 6 Sayı: 4, s. 68-87.
ed-Dârimî, Ebû Muhammed Abdullah b. Abdirrahmân b. el-Fazl ed-Dârimî (ö. 255/869); Müsnedü‟d-Dârimî (Sünenü‟d-Dârimî), thk. Hüseyin Süleym ed-Dârânî, Suudi Arabistan, Dârü‟l-muğnî, 2000.
ed-Diyârbekrî, Kâdî Hüseyin b. Muhammed b. el-Hasen (ö. 990/1582); Târîhu’l-hamîs fî ahvâli enfesi’n-nefîs, Dâru Sâdır, Beyrut,ts.
el-Elbânî, Muhammed Nasiruddin; İrvâü’l-galîl, Mektebetü’l-İslamî, Beyrut, 1985.
________;et-Ta’likatü’l-hisân alâ sahîhi İbn Hibbân, Dâru bavezîr li’n-neşr, Cidde, 2003.
Ebû Muhammed İzzüddîn Abdülazîz b. Abdisselâm b. Ebi’l-Kâsım es-Sülemî ed-Dımaşkî (ö. 660/1262); Bidâyetü’s-sûl fi tafdili’r-Resûl, thk. Muhammed Nâsirüddîn el-Elbânî, 4. Basım, el-Mektebetü’l-İslâmî, Beyrut, 1406.
Ebu’l-Eşbâl Hasan ez-Zührî; Şerhu Usûli İtikad Ehli’s-Sünne ve’l-Cemâa li’l-Lâlkâî, eş-Şâmile.
el-Halebî, Ebü’l-Ferec Nûrüddîn Alî b. Burhâniddîn İbrâhîm b. Ahmed (ö. 1044/1635); es-Sîretü’l-Halebiyye (İnsânü’l-ʿuyûn fî sîreti’l-emîni’l-meʾmûn), Daru’l-kütübi’l-ilmiyye, Beyrut, 1427.
İbn Ebî Şeybe, Ebû Bekr Abdullah b. Muhammed b. Ebî Şeybe el-‘Absî el-Kûfî; el-Musannef fi’l-ehâdîs ve’l-âsâr. nşr. Sâîd el-Lehhâm, Beyrut, 1989.
İbn Hacer, Ebü’l-Fazl Şihâbüddîn Ahmed b. Alî b. Muhammed el-Askalânî (852/1449); Fethu’l-Bârî bi şerhi Sahîhi’l-Buhârî, Dâru’l-ma’rife, Beyrut, 1379.
İbn İshak, Ebû Abdillâh Muhammed b. İshâk b. Yesâr b. Hıyâr el-Muttalibî el-Kureşî el-Medenî (ö. 151/768); Sîretü İbn İshak (Kitâbu’s-siyer ve’l-meğâzî), thk. Süheyl Zükkâr, Dâru’l-Fikr, Beyrut, 1978.
İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ İmâdüddîn İsmâîl b. Ömer İbn Kesîr; Mu’cizâtü’n-Nebî, thk. Seyyîd İbrâhîm Emîn Muhammed, el-Mektebetü’t-tevsikiyye, ts.
İbni Mace, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd Mâce el-Kazvînî (ö. 273/887); Sünenü İbn Mâce, thk. Fuâd Abdülbâki, Dârü’l-kütübi’l-Arabiyye, ts.
İbn Sa’d, Ebû Abdillâh Muhammed b. Sa‘d b. Menî‘ el-Kâtib el-Hâşimî el-Basrî el-Bağdâdî (230/845); et-Tabakâtü’l-Kübrâ. thk. İhsân Abbâs, Dâru Sâdır, Beyrut, 1968.
İbn Teymiyye, Ebü’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdilhalîm b. Mecdiddîn Abdisselâm el-Harrânî (ö. 728/1328); el-Furkân beyne evliyâi’r-Rahmân ve evliyâi’ş-şeytân, thk. Abdülkadir el-Arnaut, Mektebetü dâri’l-beyân, Dımaşk, 1985.
İbn Kayyim el-Cevziyye, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ebî Bekr b. Eyyûb ez-Züraî ed-Dımaşkî el-Hanbelî (751/1350); Zâdü’l-meâd fi heydi hayri’l-ibâd, Müessesetü’r-risâle, Beyrut, 1994.
İbn Receb, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ebî Bekr b. Eyyûb ez-Züraî ed-Dımaşkî el-Hanbelî (ö. 751/1350); Fethu’l-Bârî Şerhu Sahîhi’l-Buhârî, Mektebetü’l-gurabâ, Medine, 1996.
Kâdı İyâz Ebü’l-Fazl İyâz b. Mûsâ b. İyâz el-Yahsubî (ö. 544/1149); eş-Şifâ bi Ta‟rîfi Hukûki‟l-Mustafa, 2. Basım, Dârü‟l-Feyhâ, Ammân, 1407.
Kandemir, M. Yaşar, “Hadis”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi TDV Yayınları, İstanbul, 1997, 15/27-64.
Karadeniz, Orhan; İlim ve Din açısından Mucize, Marifet Yayınları, İstanbul, 1999.
el-Kastallânî, Ebü’l-Abbâs Şihâbüddîn Ahmed b. Muhammed b. Ebî Bekr el-Kastallânî (ö. 923/1517); İrşâdü’s-sârî li şerhi sahîhi’l-buhârî, 7. Basım, el-Matbaatü’l-kübrâ, Mısır, 1323.
Lâlkâî, Ebü’l-Kâsım Hibetullah b. El-Hasan b. Mansûr et-Taberî, (ö. 418/1027); Şerhu Usûli İtikad Ehli’s-Sünne ve’l-Cemâa, 2. Basım, thk. Ahmed b. Saîd el-Ğâmidî, Dâru Taybe, Suudi Arabistan, 2003.
Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd el-Mâtürîdî es-Semerkandî (ö. 333/944); et-Tevhîd, thk. Fethullah Hüleyf, Dârü’l-câmiati’l-Mısrıyye, İskenderiye, ts.
_______;Tefsîru’l-Mâtürîdî, (Te’vîlâtü Ehli’s-Sünne), thk. Mecdî Bâslûm, Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, Beyrut, 2005.
Muhammed Ali b. Muhammed b. Alân b. İbrâhim el-Bekrî (ö. 1057); Delîlü’l-fâlihîn li tariki riyazi’s-sâlihîn, Dâru’l-ma’rife, Beyrut, 2004.
Musa b. Râşid el-Âzimî; el-Lü’lü’l-meknûn fi sîreti’n-Nebiyi’l-Me’mûn, Küveyt, el-Mektebetü’l-âmiriye, 2011.
Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc b. Müslim el-Kuşeyrî. el-Câmiu’s-sahîh. thk. Fuâd Abdülbâkî, Dâru hyâi’t-turâsi’l-Arabî, Beyrut, ts.
Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb b. Alî en-Nesâî (ö. 303/915); es-Sünenü’l-Kübrâ, thk. Abdülfettâh Ebû Gudde, Mektebetü’l-Matbuât, Haleb, 1986. Said Havvâ; el-Esâs fi’s-Sünne, Dâru’s-selâm, 1995.
Said Nursi; Mektubat, Sözler Yayınevi, İstanbul, 2015.
Şâfiî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İdrîs b. Abbâs eş-Şâfiî (ö. 204/820); el- Müsned, Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, Beyrut, 1400.
Şâmî, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Yûsuf b. Alî b. Yûsuf es-Sâlihî eş-Şâmî eş-Şâfiî. Sübülü’l-Hüdâ ve’r-reşâd. thk. Şeyh Âdil Ahmed, Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, Beyrut, 1993.
Şemsüddin Muhammed b. Ömer b. Ahmed eş-Şâfiî, el-Mecâlisü’l-va’zıyye fi şerhi ehâdisi hayri’l-beriyye, Dâru’l-kütübi’l-ilmiye, Beyrut, 2004.
Şulul, Kasım; Siyer Usulü Kaynakları ve Temel Terimleri, İstanbul, Ensar Yayınları, 2019.
Tebrîzî, Muhammed b. Abdullah el-Hatîb el-Ömerî; Mişkâtü’l-misbâh, thk. Muhammed Nâsirüddîn el-Elbânî, 3. Basım, Beyrut, el-Mektebetü’l-İslâmî, 1985.
Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre (Yezîd) et-Tirmizî (ö. 279/892), Sünenü’t-Tirmizî, thk. Ahmed Şâkir ve Fuad Abdübâki, 2. Basım, Mısır, Mektebetü Mustafa el-Bâbî el-Halebî, 1975.
Uludağ, Süleyman. “Keramet”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Ankara, TDV Yayınları, 2002, 25/265-268.
ez-Zindânî, Abdülmecid b. Azîz; Beyyinâtu’r-Resûl ve Mu’c,zâtuhu, Kahire, Dâru’l-Îmân, ts.
ez-Zürkâni, Ebû Abdillâh Muhammed b. Abdilbâkī b. Yûsuf ez-Zürkānî (ö. 1122/1710); Şerḥu’l-Mevâhibi’l-ledünniyye (İşrâḳu meṣâbîḥi’s-sîreti’n-nebeviyye bi-mezci esrâri’l-Mevâhibi’l-ledünniyye),Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1996.