Media Coverage and Users' Reactions: Al Azhar Park in the Midst of Criticism and Post Occupancy Evaluation

Kahire’de Mart 2005’te yeni tasarlanmış bir açık alan olarak hizmete giren El Ezher Parkı’nı, yerel yönetimler, yatırımcılar, planlama ve tasarım ekipleri, toplumsal, ekonomik ve kültürel sürdürülebilirlik açısından bir katalizör olarak değerlendirdiler; üstelik hemen komşu Darb el-Ahmar bölgesinde yaşayan 200,000 kişi için de sonuçları tahmin edilenden daha büyük olacaktı. 1980’lerin ortasında metropoliten bir park olarak tasarlanırken Kahire sakinlerinin çok gereksinim duyduğu yeşil alan ve açık mekan beklentisi gözönünde tutulmuştu. Ağa Han Vakfı raporlarına göre parkın planlanması, bir ana dolaşım omurgası ve ikincil eksenler çevresinde kurgulanan bir dizi içe-dönük eylem alanından oluşmaktaydı (AKTC, 2004). Projenin kendisi, park açıldıktan sonra ve bugün de, hala büyük bir kabul görüyor: Aralarında yerel gazeteler, turist bilgilendirme dergileri ve tur kitapçıkları ile alanında uzmanlaşmış uluslararası ve bölgesel mimarlık dergileri de bulunan çok değişik dillerdeki 100’ü aşkın farklı yayın organınca park üzerine yayın yapılmış olması bunun en güçlü kanıtı Bu yazı “kamusal basın-yayın organlarında olumlanan projeler, her zaman kullanıcı beklentilerini ya da onların gereksinimlerini karşılar,”biçimindeki varsayıma yeni ve taze bir bakış gündeme getirmeyi amaçlıyor. Bu araştırmanın amacına ulaşmak için çok katmanlı ve üç sorgulama işleyimini gündeme sokan bir yöntemsel yaklaşım benimsendi. Bunlardan ilki, yapılı çevre değerlerini iyileştirmek için eleştirel bakışa ve kullanıcı değerlendirmesi sistemine önem veren bir bakış açısıdır. Bu bağlamda, projenin basın yayın organlarında yer alışı mimarlık eleştirisi alanında kalırken, bu araştırmanın ekseni kullanıcı değerlendirmesinde bulunmaktadır. İkincisi, 64 sayısal ve basılı yayın örneğini değerlendiren bir içerik analizine dayanmaktadır; bu yayınlar yalnızca duyuran/haber veren, betimleyen ve analiz yapan türdeki malzemeden oluşmaktadır. Bu işlemin amacı, projenin basın-yayın organlarında yeralışını ayırt etmek ve öne çıkarılıp övülen yönleri serimlemektir. Üçüncü işleyim ise parka ilişkin, orada yeralan etkinliklere ve parkın işletimine ilişkin kullanıcı tepkilerini derleyen söyleşi-sorgu amaçlı bir yöntemdir: Bu işleyimle basın-yayın organlarında yeralan değerlendirmeler kullanıcıyla yeniden buluşturularak 184 kullanıcı değerlendirmesi ele alınmıştır. El Ezher Parkı kullanıcı ve ziyaretçilerinin projeyi nasıl algıladıkları ve planlama ile mimari tasarım özelliklerinin onların gereksinimlerini nasıl çözdüğü üzerine bilgi edinmek, projenin tasarım değerleri hakkında derinlikli görüşler oluşturmaya yardımcı olmuştur. Bunun yanında, parkın farklı özelliklerini ele almak, daha sonra giderilebilecek tikel olumsuz noktaları ve zayıf olan yönleri de ortaya çıkarmıştır. Bu yazıda tartışılarak benimsenen ve seçenek olan, ancak tamamlayıcı bir paradigma da oluşturabilen ‘kullanıcı değerlendirmesi’ yöntemi, öznel sonuçları olan kullanıcı değerlendirme yöntemlerinden ciddi biçimde farklılaşmaktadır. Yine de belirtmek gerekir ki; kesin tercihlerin kullanılacağı bir durum sözkonusu değildir; farklı ölçeklerde tasarım kalitesinin ve tasarım kararlarının iyileştirilmesi ve uyumlu bir çevrenin yaratılması için hem eleştiri ve hem de değerlendirme ortamları ve araçlarının kullanılması gereklidir.

Anahtar Kelimeler:

kent parkları

PDF

___

AKTC (2004) Al-Azhar Park Program Brief, Historic Cities Support Program, Geneva, Switzerland.

AKTC (2001) The Azhar Park Project in Cairo and the Conservation and Revitalization of Darb al-Ahmar, Historic Cities Support Program, Geneva, Switzerland. Architecture + (2005) Perpetuating Tradition, Architecture +, n: 9, Inhhouse Creative, UAE, Dubai; 108-114.

ATTOE, W. (1978) Architecture and Critical Imagination, John Wiley and Sons, New York, NY.

BECHTEL, R. (1989) Advances in POE Methods, in W. F. Preiser (ed.), Building Evaluation, Plenum, New York, NY.

DEWEY, J. (1934). Art as Experience. New York, NY: Berkley Publishing Group.

DOIDGE, C. (2001) Post-occupancy Evaluation, Architectural Education Exchange, AEE 2001, http://cebe.cf.ac.uk/aee/abstracts/aeePage32. html accessed: November 9, 2007.

EVANS, N. (1983) Environmental Assessment: Current Practices and Future Directions, Journal of College Students Personnel, 24, 4; 283-299.

GRAHAM, E. M. (2003) Studio Design Critique: Faculty and Studio Expectations and Reality, School of Landscape Architecture, Louisiana State University Library, Baton Rouge, LA.

GANS, H. (1978) Toward A Human Architecture: A Sociologist’s View of the Professions. Journal of Architectural Education, v: 31 (2) 26-31

HOLSTI, O. R. (1969) Content Analysis for the Social Sciences and Humanities, Addison-Wesley, Reading, Massachusetts.

LACKNEY, J. A. (2001) The State of Post-Occupancy Evaluation in the Practice of Educational Design, 32nd Annual Conference of the Environmental Design Research Association- Old World-New Ideas, EDRA Publications, Edinburgh, Scotland.

NASAR, J. L. (1986) The Shaping of Design Values: Case Studies on the Trade Magazines, Proceedings of the 17thAnnual Conference of the Environmental Design Research Association-The Cost of Not Knowing, EDRA Publications, Atlanta, GA.

NASAR, J. L. (1994) Urban Design Aesthetics: The Evaluative Qualities of Building Exteriors. Journal of Environment and Behavior, v: 26 (3) 377- 401.

NEWMAN, O. (1980) Community of Interests, MacMillan, New York, NY.

PAMİR, H. (1989) Notes on Architectural Criticism, Proceedings of the Regional Seminar of the Aga Khan Award for Architecture, Concept Media Ltd, Singapore; 135-141.

PRESIER, W. F.E., RABINOWITZ, WHITE, E. (1988). Post Occupancy Evaluation, Van Nostrand Reinhold, New York, NY:.

PREISER, W.F.E. and NASAR, J. L. (2008) Assessing Building Performance: its Evolution from Post Occupancy Evaluation (POE), Archnet-IJAR. International Journal of Architectural Research, v: 2 (1) 84-99.

RAPOPORT, A. (1970) The Study of Spatial Quality. Journal of Aesthetic Education: Special Issue on the Environment and the Aesthetic Quality of Life, v: 4 (4) 81-95.

RABINOWITZ, H. (1989) The Uses and Boundaries of Post Occupancy Evaluation, in W. F. Preiser, ed., Building Evaluation, Plenum, New York, NY.

ROBERTS, C.W. (1989) Other than Counting Words: A Linguistic Approach to Content Analysis, Social Forces, 68; 147-77.

SALAMA, A. M. (1995) New Trends in Architectural Education: Designing the Design Studio, Tailored Text and Unlimited Potential Publishing, Raleigh, NC.

SALAMA, A. M. (2002) Contemporary Cairo Demystified: A Critical Voice on Architecture and Urbanism, Archis: Architecture, City, and Visual Culture - February 2002, Amsterdam, the Netherlands; 29-32.

SANOFF, H. (1992) Integrating Programming, Evaluation, and Participation in Design, Avebury, London.

SANOFF, H. (1991) Visual Research Methods in Design, Van Nostrand, New York, NY.

SERAGELDIN, I. (1989) Architecture as an Intellectual Statement, Proceedings of the Regional Seminar of the Aga Khan Award for Architecture, Concept Media Ltd, Singapore; 16-30.

SHARP, D. (1989) Criticism in Architecture, Proceedings of the Regional Seminar of the Aga Khan Award for Architecture, Concept Media Ltd, Singapore; 8-15.

SMITH, C. P., ed. (1992) Motivation and Personality: Handbook of Thematic Content Analysis, Cambridge University Press, NY.

WOLFE, T. (1981) From Bauhaus to Our House, McGraw Hill Ryerson Ltd, Toronto.