Mehmet ÖZDEMİR, Yusuf SERENGİL, İbrahim YURTSEVEN, MUHİTTİN İNAN, Pınar PAMUKÇU ALBERS, Celal TONBUL

Ormanların su üretim hizmetine yönelik yeni planlama yaklaşımı

Dünya genelinde geçen yüzyıl içinde gerçekleştirilen deneysel havza çalışmaları biyokütle ile su verimi arasındaki negatif korelasyonu ortaya koymuştur. Fakat sadece bu negatif korelasyon dikkate alınıp önemli detaylar göz ardı edildiğinde “orman ne kadar şiddetli aralanır veya kesilirse o kadar yüksek seviyede su verimi artırılabilir” şeklinde yanlış bir algı oluşmaktadır. Bu makalede bu yaklaşımın neden terk edilmesinin gerektiği açıklanmakta ve su üretim amacına yönelik yeni orman planlama paradigması ortaya konulmaktadır. İklim değişikliği ve benzer riskler dikkate alınarak, su üretim amaçlı orman planlama, havza planlama ile eşgüdüm içinde, akarsu kıyı ekosistemlerinin kapasitesini üst düzeye taşıyacak şekilde iyi yönetim uygulamaları prensipleri çerçevesinde planlamaya konu olmalıdır. Bu sonuca ulaşmak için 3 temel yaklaşım ve veri kaynağı benimsenmiştir: (1) Meta analiz, (2) Proje sonuçları ve (3) Marmara Bölgesi kapsamında ön değerlendirme. Orman planlamada havza bazında entegrasyonu, iklim değişikliğine uyum ve akarsu kıyı ekosistemlerinin planlamaya aktarılması için planlama öncesi Havza Hidrolojik Değerlendirme Raporu (HDR) ve Dere Kıyısı Ekosistemleri Yönetim Planları (DKYP) hazırlanmalıdır. Bu yaklaşımla fonksiyonel planlamada su üretimi ve toprak koruma fonksiyonları birer üst planlama fonksiyonu mantığıyla tüm ormanlara ve ormancılık faaliyetlerine dahil edilmiş olacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Orman yönetimi, su üretimi, toprak koruma, iklim değişikliği

New planning approach for the management of forests towards water production service

During the past century, the experimental catchment studies around the globe revealed the negative correlation between biomass and water yield. Unfortunately, if the assessment relies solely on this negative relationship then a biased perception arises stating that “water yield increases proportionally as the forest cover decreases with cuttings”. This paper explains why this perception should be changed and suggests a new forest planning paradigm. Taking into account climate change and similar risks, forest planning for the objective of water production should go parallel with watershed planning using methods and principles that will boost the capacity of riparian ecosystems with the best management practices”. To come up with this conclusion we used three major data sources and approaches. These are; (1) Meta-analysis, (2) Project results and (3) Initial assessment for Marmara region. The relevant project outputs for the last 10 years points out the need for integration with watershed based planning, climate adaptation and the riparian ecosystems to the forest planning processes. To realize this, a Hydrologic Assessment Report (HAR) and Riparian Ecosystems Management Report (REMR) should be prepared prior to forest planning process. With this approach, we think that water production and soil conservation functions will be incorporated into whole forest areas and forestry activities as an upper level planning function.

Keywords:

water production, soil conservation, climate change, Forest management,

PDF

___

Balcı, N., 1994. Toprak Koruma. İ.Ü.Orman Fakültesi Yayınları.
Biggs, R., Schlüter, M., Biggs, D., Bohensky, E.L., BurnSilver, S., Cundill, G., Dakos, V., Daw, T.M., Evans, L.S., Kotschy, K., Leitch, A.M., Meek, C., Quinlan, A., RaudseppHearne, C., Robards, M.D., Schoon, M.L., Schultz, L., West, P.C., 2012. Toward principles for enhancing the resilience of ecosystem services. Annual Review of Environmental Resources 37, 421–448.
Gökbulak, F., Sengonul, K., Serengil, Y., Yurtseven, İ., Uygur, B., Ozcelik, M.S., 2016. Effect of Forest Thinning on Water Yield in a Sub-Humid Mediterranean Oak-Beech Mixed Forested Watershed. Water Resources Management. Pp. 1-11.
Özhan, S. 1982. Belgrad ormanındaki bazı meşcerelerde evapotranspirasyonun deneysel olarak saptanması ve sonuçların ampirik modellerle karşılaştırılması. İ.Ü. Orman Fak. Yayınları, İ.Ü. Yayın No: 2906, O.F. Yayın No. 311, İstanbul.
Özhan, S., 2004. Havza Amenajmanı. İ.Ü. Orman Fakültesi Havza Amenajmanı Anabilim Dalı, İ.Ü. Rektörlük Yayın No: 4510, Orman Fakültesi Yayın No: 481, İstanbul, 384s.
Rammer, W., Seidl, R., 2015. Coupling human and natural systems: Simulating adaptive management agents in dynamically changing forest landscapes. Global Environmental Change, Volume 35, November 2015, Pages 475-485.
Serengil, Y., F. Gökbulak,S. Özhan, A. Hızal, K. Şengönül, N. Balcı, ve N. Özyuvacı, 2007. Hydrological impacts of a slight thinning treatment in a deciduous forest ecosystem in Turkey. Journal of Hydrology, 333, 569-577.
Serengil, Y., Swank, W.T., Vose, J.M., 2012. Alterations on flow variability due to converting hardwood forests to pine. iForest, 5: 44-49. Serengil, Y., 2013a. Farklı Ormancılık Faaliyetlerinin ve Orman Normlarının Su Üretimine Olan Etkisinin Hesaplama Yöntemlerinin Belirlenmesi. Rapor. 54 sayfa.
Serengil, Y., 2013b. Açıklık Alanlarda ve Bozuk Meşcerelerde Yapılan Ağaçlandırma Sahalarının Biyolojik Çeşitlilik, Su ve Erozyon Üzerine Etkileri. Rapor. 59 sayfa.
Serengil, Y., Özdemir, E., Pamukcu-Albers, P., Özkan, U., 2018. İklim Değişikliği ile Mücadelede Orman ve İlişkili Ekosistemlerin Kritik Rolü: Karbon Depolama ve Su Üretimi. İklim Değişikliği ve Kalkınma. Sayfa: 104-125.
Sicard, P., Augustaitis, A., Belyazid, S., Calfapietra, C., de Marco, A., Fenn, M., Bytnerowicz, A., Grulke, N., He, S., Matyssek, R., Serengil, Y., Wieser, G., Paoletti, E., 2016. Global topics and novel approaches in the study of air pollution, climate change and forest ecosystems. Environmental Pollution 213 (2016) 977-987.
Stankey, George H.; Clark, Roger N.; Bormann, Bernard T. 2005. Adaptive management of natural resources: theory, concepts, and management institutions. Gen. Tech. Rep. PNW-GTR-654. Portland, OR: U.S. Department of Agriculture, Forest Service, Pacific Northwest Research Station. 73 p.