Askeri Ceza Yargılaması ve 7329 Sayılı Kanunla Yapılan Değişikliklerin Değerlendirilmesi

Devletler ortaya çıkınca yönetim ve uyuşmazlık çözme yetkilerini devralmışlardır. Bu kez de devletlerarasındaki uyuşmazlıkların çözümü sorunu gündeme gelmiş ve devletler çözemedikleri bazı sorunlarını savaş yoluyla çözmek durumunda kalmıştır. Devletlerin haklarını koruma içgüdüsü beraberinde orduları ortaya çıkarmıştır. Bir kamu hizmet birimi olarak ordunun ve bu bağlamda yapılacak yargılamanın hukuk kurallarına bağlanması gereğini ortaya koymuştur. Çalışmanın amacı askeri mahkemelerin görev ve yetkileri ile 2017 tarihli Anayasa değişikliği neticesinde sivil yargının askeri yargının yerini alması ve bu süreçte 7329 sayılı Kanun ile yapılan değişikliklerin mevzuat ve yargı kararları ışığında değerlendirilmesidir. Bu amaca yönelik olarak nitel araştırma yöntemlerinden betimsel tarama modeli eşliğinde gerekli literatür, mevzuat ve yargı kararları taranarak gerekli analizler yapılmıştır. Sonuç olarak 7329 sayılı yasayla askeri ceza yargılamasında yapılan değişikliklerle asker kişilerin sivil yargı eliyle yargılanmasına dair usullere açıklık getirilmesi, kişiler açısından çeşitli yeni hukuki güvenceler tanınması, idari makamların adli makamlara yargılama aşamalarında müdahale edememesi gibi değişimlerin hukuk devleti açısından olumlu olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Askeri ceza yargılaması, Asker kişi, Askeri suç, 7329 sayılı kanun, Soruşturma İzni

Military Criminal Trial and the Evaluation of the Amendments Made by Law Number 7329

When states emerged, they took over the powers of administration and dispute resolution. This time, the problem of resolution of conflicts between states came to the fore and states had to solve some of their problems that they could not solve through war. The instinct of the states to protect their rights has created armies. It revealed that the army as a public service unit and the proceedings to be held in this context should be bound to the law rules. The aim of the study is to evaluate replacing the military judiciary with the duties and powers of military courts, as a result of the Constitutional amendment dated 2017, and the amendments made by Law No. 7329 in this process in the light of legislation and judicial decisions. For this purpose, necessary analyzes were made by scanning the necessary literature, legislation and judicial decisions, accompanied by the descriptive scanning model, which is one of the qualitative research methods. As a result, it is seen that changes by the amendments made with the Law No. 7329 such as clarification of the procedures regarding the trial of military persons by the civilian judiciary, the introduction of various new legal guarantees for individuals, and the inability of the administrative authorities to intervene in the judicial authorities are beneficial for the state of law.

Keywords:

Military criminal trial, Military person, Law no. 7329, Investigation permit,

PDF

___

Centel, N. (2019). Hakimin Tarafsızlığı ve Güvenceleri, http://nurcentel.com/makaleler/guncelhukuktarafsizlik.pdf, erişim tarihi: 14.06.2022.
Değirmenci, O. Ve Tanrıverdi, B. (2014). Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu Şerhi, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Duranoğlu, Y. (2008). Askeri Ceza Kanunu’nda Ölümle Sonuçlanan Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlar, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Hukuk Anabilim Dalı Kamu Hukuku Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Erman, S. (1983). Askeri Ceza Hukuku Umumi Kısım ve Usul, İstanbul: Üçdal Neşriyat
İçten, M.P. (2019). Tutuklama ve Türkiye'deki Tutuklama Kararlarının Gereksizliği Sorunu, Dicle Üniversitesi Adalet Meslek Yüksekokulu Dicle Adalet Dergisi, 3/5, 46-81.
Karakurumer, A. (2021). Askeri Ceza ve Disiplin Hukukunun Tarihsel Temelleri, Çankırı Karatekin Üniversitesi Karatekin Edebiyat Fakültesi Dergisi, 9/2, 220-237.
Kardaş, Ü. Ve Çıngı, M. (2001). Askeri Ceza ve Ceza Yargısı, İstanbul: Kazancı Yayınları.
Kocabey, H. (1997). Türk Askeri Yargısının Tarihi Gelişimi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Eğitimi Anabilim Dalı Doktora Tezi, Malatya.
Köprü, O. (1988). Türkiye’de Askeri Yargı, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Maraş, H. (2020). Türk Askeri Yargısına Eleştirel Bir Bakış, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Özbakan, H. (1983). İlgili Mevzuatı İle İçtihatlı, Gerekçeli, Notlu, Açıklamalı Askeri Ceza Kanunu, Ankara: Çağ Matbaası. Öztürk, C. (2006). Ceza Muhakemesinde İz Bilimi, Ankara: Seçkin Yayınları.
Öztürk, C. (2018). Liderlik, Ankara: Nobel Yayınları.
Öztürk, C. (2022). “Adalet, Liyakat ve Rasyonel İnsan Kaynakları”, İnsan Kaynakları Yönetiminde Yeni Yönelimler, (Ed. Mehmet Akif Özer), 39-57, Ankara: Gazi Kitabevi.
Şahbaz, İ. (2008). AİHM Kararlarında Yargı Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı, Anayasa Yargısı, 25, 229-289, https://www.anayasa.gov.tr/files/pdf/anayasa_yargisi/ibrahim_sahbaz.pdf Erişim Tarihi 10.06.2022.
Ural, D. (1994). Türk Askeri Yargısının Tarihsel Gelişimi, Hacettepe Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Yayla, M. (2018). Askeri Suç Kavramı ve Sırf Askeri Suçlar, The Journal of Academic Social Science Studies, 73, 271-280.
Yeşil, U. (2016). Askeri Ceza Yargısında Komutanın Yetkisi ve Yargılamaya Etkisi, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, 0/7, 1163-1205.
Yıldırım, M. (2017). Ceza Soruşturması Rehberi, Ankara: Adalet Yayınevi.
https://normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/ND/2012/36, erişim tarihi: 10.06.2022.
https://normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/ND/2012/122, erişim tarihi: 10.06.2022.
https://kararlar.uyusmazlik.gov.tr/Karar/Content/98069c45-f2aa-4a12-ba53-1b40ecc143b5?excludeGerekce=False&wordsOnly=False, erişim tarihi: 14.06.2022.