Politika, Kültür ve Algı: 7 Haziran Seçimlerinde Alevi Söylemleri

Türkiye’deki belirgin dini gruplardan biri olan Aleviler ve onların haklarına ve inanç özgürlüklerine yönelik sorunlar 2000’li yıllarda yoğunlukla tartışılmaya başlanmış; Adalet ve Kalkınma Partisi’nin 2009 yılında gündeme getirdiği “Alevi Açılımı” sonrasında da yeni bir boyut kazanmıştır. Şüphesiz bu sorunların tartışılmasını ve çözümlerin getirilmesini sağlayacak en etkili merci ve grubun de siyaset ve siyasetçiler olduğu düşünülmektedir. Bu bağlamda, elinizdeki çalışmada siyasi partilerin 7 Haziran 2015 seçimlerinde Alevilik, Bektaşilik ve Alevilerle ilgili hususları seçim kampanyalarında nasıl ele aldığını, sorunlarına ne kadar yer verdiğini ve bu sorunlara ne gibi çözüm önerileri getirmeyi hedeflediklerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Söz konusu araştırma sorularına cevap bulmak için, makalede ağırlıklı olarak “söylem analizi” yöntemi kullanılmış olsa da daha derinlikli analize ihtiyaç duyulduğu yerlerde içerik analizine de başvurulmuştur. Araştırmanın ana evrenini, Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti), Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) ve Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) 7 Haziran 2015 seçimlerinden öncesinde yaptıkları tüm miting konuşmaları oluşturmaktadır. Seçim sürecinde yapılan konuşmalardaki “Alevilik”, Bektaşilik ve “Aleviler”le ilgili söylemler analiz edilerek Türkiye siyaset ve siyasilerin dini bir azınlık grubuna özellikle politik olarak tartışmalı zamanlardaki yaklaşımları ve kültürel etkileşimleri irdelenmiştir. Araştırmanın sonuçları, siyasi partilerin, seçim konuşmalarında, Alevilerin sorunlarını açık bir dille ifade etmediğini aksine tartışmalı olabilecek noktalara genel konular bağlamında yumuşak vurgulamalar yaptığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Alevilik, Bektaşilik, Kültür, siyaset, 7 haziran seçimleri

Politics, Culture and Perception: Discourses Regarding Alevis on 7th June Elections in Turkey

Alevis, being one of the significant religious groups in Turkey, and the problems regarding their rights and freedom of beliefs, have been intensely debated after 2000s and these disputes moved on to another phase in 2009 when Justice and Development Party (AK Part) took a new political step “Alevi Initiative”. Undoubtedly, it is thought that politics as a system and politicians as an authority are the highest position to discuss these problems and present solutions. In this regard, this study aims to analyse how political parties tackled the issues about Alevism, Bektashism and Alevis at their political campaigns on 7th June 2015 elections, how much political leaders mentioned their problems, and what solutions they presented for the socio-political problems of Alevis. To be able to answer these research questions, we widely applied discourse analysis. However also benefitted from content analysis where we needed. The rally speeches of the main political parties in Turkey Justice and Development Party (AK Party), Republican People’s Party (CHP), Nationalist Movement Party (MHP) and People’s Democratic Party HDP) they delivered before the 7th June elections is the main universe of this study. Through examining the discourses about Alevism, Bektashism and Alevis during an election process, this study has tried to find out how politics and politicians has handled a religious minority group especially at sensitive times. The results suggest that, the Turkish political parties seem to avoid clearly handling the problems regarding Alawism but only talking about them through a very smooth way mostly in general terms.

Keywords:

Alevism, Bektashism, Culture, Politics, 7th June Elections,

PDF

___

Akkır, R. (2014). Siyasal bir mesele olarak Alevilik. Geçmişten Günümüze Alevilik I. Uluslararası Sempozyumu 2, Bingöl.
(Yazar İsmi Yok) Alevi-Bektaşi inancının esasları. (2008). Danimarka: Danimarka Alevi Birlikleri Federasyonu.
Altın, K., Altın, E. (2014). Bir ibadet ritüeli olarak “Semah” ve Erzincan kırklar semahının müzikal ve ritmik yönden incelenmesi. Geçmişten Günümüze Alevilik I. Uluslararası Sempozyumu 2, Bingöl.
Arslanoğlu, İ. (2000). Alevilik nedir? Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi(13), 154-184.
Arslanoğlu, İ. (2001). Alevilikte temel inanç unsurları ve pratikler. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi(20), 33-134.
Arslanoğlu, İ. (2002). Aleviliğin tarihsel-sosyal temelleri. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi(23), 123-180.
Azar, B. (2005). Benzerlik ve farklılıklar ekseninde Alevi-Bektaşi inançları üzerine bir değerlendirme. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 10(2), 81-87.
Bakhtin, M. (2001). Karnavaldan romana. (Edebiyat teorisinden dil felsefesine seçme yazılar) (Çev. C. Soydemir). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Balkanlıoğlu, M. A. (2006). Aleviliğin günümüzdeki problemleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Baş, T., ve Akturan, U. (2013). Nitel araştırma yöntemleri nvivo ile nitel veri analizi, örnekleme, analiz, yorum. İstanbul: Seçkin Yayıncılık.
Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi, teknikler ve örnek çalışmalar. Ankara: Siyasal Kitabevi.
Böke, K. (2009). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. İstanbul: Alfa Yayıncılık.
Bulut, Y. (2011). İdeolojinin tarihçesi. Sosyoloji Dergisi, 3(23), 183-206.
Büyükkantarcıoğlu, N. (2012). Söylem incelemelerinde eleştirel dilbilimsel boyut: eleştirel söylem çözümlemesi ve ötesi. Ö. Özer (Ed.), Haberi Eleştirmek (pp. 166-200). Konya: Literatürk Yayın-ları.
Cansun, Ş. (2013). Türkiye'de Aleviler ve siyasi partiler ilişkisi: Cum-huriyet Gazetesi Üzerinden Bir Değerlendirme. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 5(2), 453-465.
Cengiz, G. (2014). Alevi Bektaşilerin sorunları ve çözüm önerileri. İstanbul: Alevi Bektaşi Kültür Enstitüsü.
Ceylan, Y. (2014). Türkiye’de kültürel çoğulculuk tartışmaları ve Alevilik. Geçmişten Günümüze Alevilik I. Uluslararası Sempozyumu, Bingöl.
Ceylan, Y. (2015). Türkiye'de çok kültürlülük tartışmaları ve Anadolu Aleviliği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(37), 571-582.
Çadırcı, A. (2010). Retorik-Aristotales. Hukuk Gündemi, 90-97.
Demirbaş, E. (2004). Etnik Azınlıklar, Kültürel Entegrasyon ve Medyada Temsil: Nusayri Topluluğu Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Demirtaş, M. C. Ö., N. (2012). Siyasal pazarlama uygulamaları açısından belediye başkanlarının web sitelerinin değerlendirilmesi. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2), 238 - 252.
Doruk, Ö. (2013). Disiplin toplumu ve haber söylemi: Gökkuşağı Derneği'nce yapılması planlanan yürüyüşün engellenmesine ilişkin haberlerin çözümlenmesi. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 2(1), 106-132.
Dursun, Ç. (1999). İdeoloji yaklaşımları çerçevesinde dil, söylem ve siyaset. Teori ve Politika, 1-8.
Ertan, M. (2017). Kimilk, etnisite ve siyaset. 15. Ulusal Sosyal Bilimler Kongresi, Ankara.
Fairclough, N. (1992). Discourse and social change. New York: Polity Press. Göçer, A. (2012). Dil-kültür ilişkisi ve etkileşimi üzerine. Türk Dili, 3(729), 50-57.
Güler, S. (2007). Bir inanç sistemi olarak aleviliğin siyasal örgütlenmesi Tü-rkiye Birlik Partisi deneyimi (TBP). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Güngör, N. (2013). İletişim, kuramlar yaklaşımlar. Ankara: Siyasal Kitabe-vi.
Hall, S. (1999). Kültür medya ve ideolojik etki. M. Küçük (Ed.), Medya İktidar İdeoloji. Ankara: Ark Yayınları.
Heidegger, M. (1998). Pathmarks. New York: Cambridge University Press.
Humbolt, W. V. (2011). Klasik Alman dil felsefesi metinleri (Çev. G. Aytaç). Ankara: Phoenix Yayınevi.
Kahraman, Y. (2014). Dil varlığının ontolojik zemini. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi(18), 75-87.
Kalçık, T. (2007). Televizyonda siyasal propaganda ve AKP. Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler En-stitüsü, Ankara.
Karslı, B. (2014). Birlikte yaşama perspektifinde toplumun Alevi gruplara bakışı ve Alevi grupların diğer gruplarla sosyal ilişkideki öncelikleri. Geçmişten Günümüze Alevilik I. Uluslararası Sempozyumu, Bingöl.
Köktürk, Ş. E., S. (2013). Dilbilim ve göstergebilim: Ferdinand de Saus-sure ve göstergebilimi anlamak. Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Dergisi, 2(2), 123-136.
Neumann, N. E. (1984). The Spiral of silence. Chicago: University of Chi-cago Press.Özdemir, C. (2001). Kimlik ve söylem. Osmangazi Ün-iversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(2), 107-122.
Özerkan, Ş. (2002). Medya, dil ve ideoloji. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 1(12), 63-76.
Özkan, A. (2016). 7 Haziran ve 1 Kasım seçimlerinde siyasal iletişim. İstan-bul: SETA Yayınları.
Robson, C. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri "Gerçek dünya araştırması" (Çev. G. Arastaman). Ankara: Anı Yayınları.
Saussure, F. (2001). Genel dilbilim dersleri (çev. B. Vardar). İstanbul: Mul-tilingual Yabancı Dil Yayınları.
Sencer, B. (1982). Dil ve ideoloji. Amme İdaresi Dergisi, 3(15), 119-122. Subaşı, N. (2005). Alevi modernleşmesi. Ankara: Kitabiyat.
Şişman, A. (2009). Alevilik, temel hak ve özgürlükler. Dem Dergisi(6), 4-5.
Tamçelik, S. (2014). Sosyal medyanın Türkiye'de yeni özgürlük alan-larını belirlemedeki etkisi ve yerel seçimlerde siyasal iletişimle kolektif kimlik oluşumundaki rolü. İletişim ve Diplomasi(27-44).
Turan, M. (2008). Kaos Teorisi: Bauman ve Bakhtin. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Felsefe Bölümü Dergisi, 19(1), 1-19.
Ünlü, İ. (2014). Alevilik'te dedelik kurumu oluşumu ve işlevleri. Geçmişten Günümüze Alevilik I. Uluslararası Sempozyumu, Bingöl.
Volosinov, V. (1973). Marxism and the philosophy of language. UK: Seminar Press.
Yanık, H. (2013). Söylem analizi. 20.11.2017 tarihinde https://www.academia.edu/3793872/S%C3%B6ylem_Analizi. adresinden alınmıştır.
Yetkin, B. (2016). Siyasal iktidarların kamuflaj örtüsü: medya ve gerçek-liğin yeniden üretimi. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi(42), 157-172.