YAYLI TANBURUN YAPISAL VE TEKNİK ÖZELLİKLERİNE İLİŞKİN UZMAN GÖRÜŞLERİ

Tarihi ve gelişim süreci incelendiğinde yaylı tanbur, ilk olarak Meragi’nin eserlerinde nâyî tanbûr ismiyle karşımıza çıkmaktadır. Meragi’nin nâyî tanbûru, tanbûre-i Türkî ve tanbûr-i Şîrvâniyân tanburlarının yayla icra edileni olarak açıklaması, yaylı tanburun ilk halinin armudi gövdeye sahip, iki ya da daha fazla tel takılabilen, uzun saplı ve tamamıyla ahşap bir çalgı olduğunu düşündürmektedir. Günümüze kadar ulaşan yaylı tanburun, bir süre mızraplı tanburun yapısal gelişimi ile paralellik gösterdiği söylenebilir. Bu çalışma, yaylı tanbur çalgısının tarihini, gelişimini, yapısal ve teknik özelliklerini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Yaylı tanbur yapımına ilişkin yapımcı görüşlerine yer verilerek ortak standartlara ulaşılabilmesi açısından önem taşımaktadır.Araştırmada kullanılan veriler, belgesel tarama ve yarı yapılandırılmış görüşme formu yoluyla toplanmıştır. Hazırlanan görüşme formu geçerlik ve güvenilirliği açısından alanında uzman eğitimcilerle görüşülerek düzenlenmiştir. Araştırma nitel araştırma yöntem ve teknikleri kullanılarak yapılandırılmıştır. Yapılan bu çalışmayla, yaylı tanbur yapımcılarının tecrübe ve birikimlerini yeni nesillere aktarabilmek ve ülkemizde yaylı tanbur yapımının gelişmesi adına önemli bir adım olacağı düşünülmektedir. 

EXPERT OPINIONS ON STRUCTURAL AND TECHNICAL CHARACTERISTICS OF BOWED TANBUR

When the history and the development process of the bowed tanbur is examined, it first comes up with the name as nayi tanbûr, one of the works of Meragi. Due to the fact that Meragi describes nayî tanbur as the form of tanbure-i Turki and tanbur-i Shirvanian performed with bow, the initial form of the bowed tanbur is assumed to be completely wooden and to have a pear-shaped body, two or more strings and a long neck. The bowed tanbur may be said to have parallelly progressed with the structure of tanbur with plectrum until today.The purpose of this study is to put forward the history, progress, structural and technical characteristics of bowed tanbur instrument. This study has a crucial importance for the bowed tanbur to reach common standards by including producer opinions with regard to the production of the bowed tanbur. The data used in the study have been compiled by means of documental browsing and semi-structured interview form. The prepared interview form has been organized by interviewing with expert educators in this field in terms of validity and reliability. The research has been structured by qualitative methods and techniques. It is expected that this study will be a significant step for handing down the experiences and savings of bowed tanbur producers to the next generations and also progressing in the production of bowed tanbur in our country.

___

  • Agayeva, S. (2000). Abdülkadir Meragide Türk Çalgıları, Musiki Mecmuası Aylık Müzikoloji Dergisi. No:468, İstanbul.
  • Bardakçı, M. (1986). Maragalı Abdülkadir. Pan Yayıncılık, İstanbul.
  • Karabaşoğlu, C. (2010). Abdülkādir-i Merâgî’nin Makāsidu’l-Elhân Adlı Eseri, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlahiyat Anabilim Dalı İslam Tarihi ve Sanatları Bilim Dalı Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
  • Karabey, L. (1951). Tanbura Dair, Musiki Mecmuası İleri Türk Musikisi Konservatuarı Organı, No.39, İstanbul.
  • Sarı, A. (2012). Türk Müziği Çalgıları. Nota Yayıncılık, İstanbul.
  • Sezikli, U. (2007). Abdülkâdir Merâgî ve Câmiu’l-elhân’ı, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlahiyat Anabilim Dalı İslam Tarihi ve Sanatları Bilim Dalı Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.