Osmanlı’da şeyhülislamlık, yöneticisinden esnafına bütün toplumsalkesimlerin karşılaştıkları dini‐hukuki sorunlara çözüm arandığı son mercidir.Fetvalar genellikle sorunlu alanlar ve istisnai durumlarla ilgilidir. Buna göreahîlerin birbirleriyle yardım ve dayanışması değil, kavgaları fetvaya konuolmaktadır. Üretim ve ticaretle uğraşan ahîler sınırlı da olsa fetvalara konuolmuştur. Fetvalara yansıdığı kadarıyla ahîlerin bu dönemde dini, içtimai veiktisadi hayatın merkezinde olduğu anlaşılmaktadır. Ahilerin Anadolu’nunİslamlaşmasının yanı sıra İslam’ın gerek ticaret gerekse ictimâî hayatla ilgiliemir ve tavsiyelerinin en üst seviyede yaşanmasına öncülük ettiğisöylenebilir. Ahilerin resmi törenlerde tören geçişi esnasında protokolde enönde yürümek amacıyla kendi aralarında öldürmeye kadar varanmücadelelere rastlanmaktadır. Ebussuûd, fetvalarıyla ahîlerin Ehl‐i sünnetçizgisinde, devletin de onlarla münasebetlerinde dini‐hukuki meşruiyetçerçevesinde kalmasına katkı sağladığı anlaşılmaktadır.

In the Ottoman Empire, Shaykh al‐Islām authority was the ultimateauthority where all social segments from administrators to tradesmen soughtsolutions to religious‐legal problems they encountered. In general, fatwaswere about problematic areas and exceptional cases. That is to say, notcooperation and solidarity, but conflicts of the ahis subjected to the fatwas.The akhies engaged in production and trade subjected to fatwas, though to alimited degree.It can be concluded from fatwa in this period, akhies wereplaying a central role in religious, social and economic life. Akhi communityplayed a major role not only in how Anatolia accepted Islam but also how Islamic principles and rules affected commercial and social life. VariousAkhies lodges would compete with each other in order to walk at forefrontof the parade to gain social status during the official ceremonies. Ebussuudtried to limit Akhies in the Ahl all Sun‐nah line and the government in thereligious‐legal legitimacy frame, while they are struggling with Akhies, byusing his fatwas.