Sekülerlik ve Dindarlık Arasında Sıkışmış Modern Bir Devlet Olarak İsrail

Bu makalede, köklerinin binlerce yıl öncesine uzandığı iddia edilen ama yaklaşık yetmiş yıl önce bir devlet olarak ortaya çıkan İsrail’in günümüzdeki durumu ele alınmaktadır. İsrail, 1948 yılında BM kararları sonucunda ancak 19. yüzyılın sonlarında başlayan antisemitik hareketler karşısında Yahudilere bir yurt bulmak amacı ile ortaya çıkan Siyonizmin faaliyetleri neticesinde kurulmuştur. İsrail’de din ve etnisiteye dayalı ikilemler; eğitimden hukuka her alanda etkili olmaktadır. Bunların içinde bir tarafta Aşkenaz ve Sefarad gibi Yahudilerin kendi aralarındaki ayrılıklar diğer tarafta ise Araplar ile yaşanan çatışmalar bulunmaktadır. İsrail, bütün ikilemleriyle birlikte demokrasi, eşitlik ve din özgürlüğü gibi değerleri kabul etmekte, bunların uygulanmasında ise güçlükler yaşamaktadır. İsrail’in modern dönemdeki durumunu anlamak için din ve sekülerlik karşısındaki tutumu ve bunun sonucu olarak ortaya çıkan sorunlar bilinmelidir. İsrail, her ne kadar seküler bir anlayışla kurulmuş olsa da Yahudi kimliğini oluşturan bir unsur olması sebebiyle din ile bağlarından da tamamen uzaklaşamamaktadır.

Anahtar Kelimeler:

İsrail Toprağı, Etnisite, Siyonizm, Sekülerizm, Göç/Aliya, Antisemitizm, Din Özgürlüğü, Çok Kültürlülük

Israel as a Modern State stuck between Secularity and Religiosity

In this article Israel has been discussed the current state, which has been claimed to extend its roots thousands of years ago but emerged as a state about seventy years ago. Israel was established in the face of antisemitic movements that began in the late 19th century, as a result of the activities of Zionism, which emerged with the intent of finding a home in Jews as a result of UN resolutions in 1948. The dilemmas based on religion and ethnicity in Israel are influential in every field from education to law. On the one side there are differences between the Jews such as Ashkenazi and Sepharad, on the other side there are conflicts with the Arabs. With all their dilemmas, Israel accepts values like democracy, equality and freedom of religion but it is difficult to apply them. It should be known the attitude towards religion and secularism in order to understand Israel's situation in the modern era and the problems that arise because of this situation. Israel, although founded in a secular sense, is a component of Jewish identity, so it can not be completely removed from its ties with religion.

Keywords:

Eretz-Yisrael, Etnicity, Zionism, Secularism, Immigration/Aliya, Antisemitizm, Freedom of Religion, Multiculturalism,

PDF

___

Adam, Baki; “Kutsal Toprak, Mesih ve Terör”, Dinî Araştırmalar, 2004, Cilt 7, Sayı: 20, ss. 61-72.
Aldeeb, Sami;“La Liberte Religieuse En Israel”, L’Islam Aujourd’hui Revue Periodique de l’Organisation Islamique pour l’Education, Les Sciences et la Culture, 1990, ss. 139-162.
Yasser Arafat, “Vatanımı Çaldılar” Ortadoğu Dosyası, Filistin Ayaklanması, İsrail, İran ve Irak, İstanbul: Alan Yayıncılık 1988, ss.79-85.
Arian, Asher; Nachmias, David; and Amir, Ruth; Executive Governance In Israel, New York: Macmillan Press, 2002.
Arslan, Şeyma; “Toplumsal ve Siyasi Arka Planlar Açısından İsrail’in Eğitim Sisteminde Dinin Yeri”, Değerler Eğitimi Dergisi, Cilt 3, Sayı 9, 2005, ss. 59-83.
Bacon, Gershon C.; The politics of Tradition. Agudat Yisrael in Poland 1916-1939, Jerusalem: Magnes Press, Hebrew University, 1996.
Bard, Mitchell G.; Myths And Facts: A Guide To The Arab-Israeli Conflict, American-Israeli Cooperative Enterprise, 2006.
Bendkower, Sigmund “Sofuların Laikliğe Karşı Mücadelesi Devleti Çatlatıyor”, Ortadoğu Dosyası, Filistin Ayaklanması, İsrail, İran ve Irak, İstanbul: Alan Yayıncılık 1988, ss.146-151.
El Tal, Tsevi; “İsrail Mahkemelerinde İbrani Hukuku”, Eldar Hasanov (çev.), Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı 38, 2014, ss. 193-201.
Englard, İzhak; “Law And Religion in Israel”, The American Journal of Comparative Law, Volume 35, No: 1, 1987, ss. 185-208.
Gavison, Ruth; “Jewish and Democratic? A Recoinder to The “Ethnic Democracy” Debate” Israel Studies, Volume 4, Number 1, Spring, 1999.
Ghandur, Zeina; “Religious Law in a Secular State: The Jurisdiction of The Shari’a Courts of Palestine and Israel”, Arab Law Quarterly, Volume 5, No: 1, 1990, s. 25-48.
Grabski, August; “on the Anti-Zionism of the Bund (1947-1972)” , (August 10, 2005) Workers’ Liberty, [10.10.2017].
Gross, Zehavit; “State-Religious Education in Israel: Between Tradition And Modernity”, Prospects, Volume XXXIII, No: 2, June 2003, ss. 149-164.
Herzl, Theodor; Yahudi Devleti, Sedat Demir (çev.), İstanbul: Ataç Yayınları, 2007.
Kumaş, Mehmet Salih; “Hukukî Çoğulculuk Bağlamında Osmanlı ve İsrail Hukuklarına Bir Bakış”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt XV, Sayı: 2, 2006, ss. 343-364.
Kurt, Ali Osman; “Yahudi Aydınlanma Hareketi: Haskala”, Milel ve Nihal: inanç, kültür ve mitoloji araştırmaları dergisi, 2010, Cilt 7, sayı: 1, ss. 33-59.
Lange, Nicholas De; Yahudi Dünyası Atlaslı Büyük Uygarlıklar Ansiklopedisi, Sevil Atauz (çev.), İstanbul: İletişim Yayınları, 2000.
Lenin, V.İ.; Seçme Eserler c. 3, 1905-1907 Devrimi, S. N. Kaya (çev.), Ankara: İnter Yay. 1994.
Levinas, Emmanuel; “İsrail Devleti ve İsrail Dini”, Hamdi Özyel (çev.), tezkire, düşünce, siyaset, sosyal bilim dergisi, sayı 38-39, 2004.
Pikar, Ariel; “Dindar-Siyonist Hahamların Fetvalarında İsrail Devleti’ndeki Yahudi Olmayanların Statüsü”, Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt XVII, Sayı: 30, 2014/2, s. 1-23.
Rafael, Eliezer Ben and Sharot, Stephen; Ethnicity, Religion And Class In Israeli Society, Cambridge: Cambridge University Press, 1991.
Regev, Uri; The religion-state aspects of Israel's Nation-state bill [18.10.2017]. http://hiddush.org/article-22135-0-Israel_Religion__State_Index_2017.aspx [01.11.2017].
Said, Edward – Rushdi, Salman “Filistin Kimliği Üzerine”, Ortadoğu Dosyası, Filistin Ayaklanması, İsrail, İran ve Irak, İstanbul: Alan Yayıncılık 1988, ss.256-274.
Shindler, Colin; A History Of Modern Israel, Cambridge: Cambridge University Press, 2013.
Sokolow, Nahum; Zionism In The Bible, London: The Zionist Organisation, 1918.
“Taş Çocukları Şamir’in Bürosunda”; “Öldüresiye Dövün, Kurşunlayın ve Gömün” Ortadoğu Dosyası, Filistin Ayaklanması, İsrail, İran ve Irak, İstanbul: Alan Yayıncılık 1988, ss.32-39, 40-48.
“The Hiddush Vision, Imagine A Reality” (30.01.2011) http://hiddush.org/article-2090-0-Imagine_A_Reality.aspx [01.11.2017].
The Babylonian Talmud, (eds. ) Isidore Epstein, London: The Soncino Press, 1935.
Turan, Süleyman; “Günah, Hastalık ya da Alternatif Bir Yaşam Biçimi mi? Modern Yahudi Mezheplerinde Homoseksüellik Konusunda Yaşanan Kırılmalar”, İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2014, Sayı: 30, ss. 135-172
Zerubavel, Yael; Recovered Roots: Collective Memory and The Making of Israeli National Tradition, Chicago: The University of Chicago Press, 1995.
http://mfa.gov.il/MFA/AboutIsrael/People/Pages/SOCIETY-%20Minority%20Communities.aspx [24.08.2017].
Israel Studies An Anthology: Multicultural Realities, By Guy Ben Porat, Jewish Virtual Library, 2009,jewishvirtuallibrary.org/israel-studies-an-anthology-multicultural-relalities [24.08.2017]
“Hiddush public opinion survey shows dramatic results: Support for same-sex marriage/civil unions - record high of 79%!” (08.06.2017)
http://hiddush.org/article-17118-0-Support_for_samesex_marriagecivil_unions__record_high_of_79.aspx [01.11.2017].
“İsrail Halkı İçin Din ve Gelenek Devletin Yönetim Şekli Değil” Şalom Gazetesi 04.10.2016, http://salom.com.tr/haber-100606- Israil_halki_icin_din_ve_gelenek_devletin_yonetim_sekli_degil.html [15.11.2017].
un.org/en/universal-declaration-human-rights/index.html [17.10.2017].
www.mfa.gov.il/mfa/foreignpolicy/peace/guide/pages/declaration%20of%20Establishment%20of%20state%20of%20israel.aspx [24.08.2017].