İLKÖĞRETİM OKULU ÖĞRETMENLERİNİN ÖRGÜTSEL BAĞLILIKLARI İLE MÜDÜRLERİN PAYLAŞILAN LİDERLİK ROLLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ
Bu araştırmanın amacı; ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları ile müdürlerin paylaşılan liderlik rollerine yönelik öğretmen algıları arasındaki ilişkiyi tespit etmektir. Araştırma sürecinde 324 öğretmenden oluşan katılımcı grubuna ,Örgütsel Bağlılık Ölçeği' ile ,Paylaşılan Liderlik Ölçeği' ve kişisel bilgi formundan oluşan 35 maddelik veri toplama aracı uygulanmıştır. Değişkenler arasındaki farkların belirlenmesinde F ve t testleri kullanılmış, etki büyüklüğü değerleri hesaplanmıştır. Ayrıca ilköğretim öğretmenlerinin örgütsel bağlılıkları ile müdürlerin paylaşılan liderlik rollerine yönelik algıları arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla korelasyon analizi yapılmış ve determinasyon katsayısı belirlenmiştir. İlköğretim öğretmenlerinin örgütsel bağlılıklarına ilişkin bulgular incelendiğinde; 'Duygusal Bağlılık' düzeyinin daha yüksek, 'Devam Bağlılığı' düzeyinin daha düşük ve 'Normatif Bağlılık' düzeyinin en düşük düzeyde olduğu görülmektedir. Müdürlerin paylaşılan liderlik rollerine yönelik ilköğretim okullarında göreli öğretmenlerin algıları ile örgütsel bağlılık alt boyutlarından 'duygusal bağlılık' ve 'normatif bağlılık' arasında orta düzeyde pozitif bir ilişki bulunmaktadır. Ulaşılan bu sonuç doğrultusunda öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarını arttırabilecek statü, ücret, ödül, vb. politikaların üretilmesi, toplantılar, özel gün kutlamaları, gezi gibi organizasyonlarla paylaşım ve iletişimin arttırılması, kararlara katılımın desteklendiği, liderliğin paylaşıldığı, işbirliğinin özendirildiği, kişilerin sorumluluk aldığı bir ortamın oluşturulmasına çalışılması önerilmektedir
THE RELATIONSHIP BETWEEN ORGANIZATIONAL COMMITMENTS OF ELEMENTARY SCHOOL TEACHERS AND THE DISTRIBUTED LEADERSHIP ROLES OF PRINCIPALS
Extended Abstract: It can be considered that organizational commitment of teachers may increase much more in the interaction and collaboration environment occurred as a result of principals' distributed leadership roles. Therefore, the purpose of this study was decided as to determine the relationship between primary school teachers' organizational commitments and distributed leadership roles of school principals, and to examine the significant differences on teachers' organizational commitment and perceptions about distributed leadership roles of principals with respect to various characteristics of teachers.Thisstudyis adescriptive research usingsurveymethod.The population of the research is 1969 teachers working at public primary schools in ManisaCentralDistrictandsampleiscomposedof324teachers. ,Organizational Commitment Scale'; including 18 items, developed by Alan and Meyer (1990), ,Distributed Leadership Scale'; consisting of 10 items, developed by Özer and Beycioğlu (2010) and personal information form are used as data collection tool composing of totally 35 items. F and ttests were used for examining the differences between variables and calculating the effect size values. Also, correlation analysis was performed to determine the relationship between teachers' organizational commitments and school principals' distributed leadership roles; and determination coefficient was calculated. According to the results of the research data; primary school teachers' organizational commitment (X=3,14), Continuance Commitment(X=3,03) and Normative Commitment(X=2,96) assub-dimensions that were at a moderate level and Affective Commitmentas being another sub-dimension was placed at a high level. Also, teachers' perceptions about the distributed leadership roles of principals (X=3,55) was determined at high level. According to the analysis, there are significant differences at the level of p
___
- ADA N., ALVER İ. ve ATLI F. (2008). ,Örgütsel İletişimin Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi: Manisa Organize Sanayi Bölgesi'nde Yer Alan ve İmalat Sektöründe Çalışanlar Üzerinde Yapılan Bir Araştırma', Ege Akademik Bakış Dergisi, C. 8, S. 2, s.487-518.
- ALLEN N. J. and MEYER J.P. (1990). ,Organizational Socialization Tactics: A Longitudinal Analysis of Links to Newcomers Commitment and Role Orientation', Academy of Management Journal, C. 33, S. 4, s.847-858.
- ALLEN N.J. ve MEYER, J.P. (1997). Commitment in the Workplace: Theory, Research and Application, London: Sage Publications.
- ALTUN G. (2010). Özel Eğitim Kurumlarında Çalışan Öğretmenlerin Örgütsel Güven Düzeyleri ile Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, y.y.l.t., İstanbul.
- ARROWSMITH T. (2007). ,Distributed Leadership in Secondary Schools in England: The Impact on the Role of the Headteacher and Other Issues', Management in Education, S. 21, s.21-27.
- AYDEMİR Ö. (2009). Meslek Lisesi Müdürlerinin Yöneticilik Davranışlarının Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılıklarına Etkisi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, y.y.l.t., İstanbul.
- AYDIN M. (2005). Eğitim Yönetimi, Ankara: Hatipoğlu Yayıncılık.
- AYDIN S. (2008). Büro Yönetimi ve Sekreterlik Bölümü Öğrencilerinin Örgütsel Bağlılık Düzeyleri ve Bu Düzeylerin Akademik Başarıları ile İlişkisi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, y.y.l.t., Ankara.
- BALOĞLU N. (2011). ,Dağıtımcı Liderlik: Okullarda Dikkate Alınması Gereken Bir Liderlik Yaklaşımı', Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, C. 12, S. 3, s.127-148.
- BAŞYİĞİT F. (2009). Öğretmenlerin Karar Alma Sürecine Katılım Düzeylerinin Örgütsel Bağlılık Düzeyleri ile İlişkisi, Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, y.y.l.t., Gaziantep.
- BEYCİOĞLU K. (2009). İlköğretim Okullarında Öğretmenlerin Sergiledikleri Liderlik Rollerine İlişkin Bir Değerlendirme: Hatay İli Örneği,İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, y.d.t.,, Malatya.
- BEYCİOĞLU K. ve ASLAN B.(2010). ,Teacher Leadership Scale: A Validity and Reliability Study',Elementary Education Online,C. 9, S.2, s.764-775, (Baş Ed: Petek AŞKAR), http://ilkogretim-online.org.tr, E.T.22.03.2012.
- BULUÇ B. (2009). ,Sınıf Öğretmenlerinin Algılarına Göre Okul Müdürlerinin Liderlik Stilleri ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki',Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi,C. 15, S. 57, s.5-34.
- CELEP C. (2000). Eğitimde Örgütsel Adanma ve Öğretmenler,Ankara: Anı Yayıncılık.
- CHEN L.Y. (2008). ,An Examination of the Relationship between Leadership Behaviorand Organizational Commitment at Steel Companies',http://www.huizenga.nova.edu,E.T.02.12.2011.
- ÇORBACI S. (2010). İlköğretim Okullarındaki Performans Yönetimi Uygulamaları ile Yönetici ve Öğretmenlerin Örgütsel BağlılıklarıArasındaki İlişki,Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, y.y.l.t., Sakarya.
- DEMİRKIRAN T. (2004). Özel Eğitim Okullarında Çalışan Öğretmenlerin İş Tatminleri ile Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi,Marmara Üniversitesi EğitimBilimleri Enstitüsü, y.y.l.t., İstanbul.
- DİRİKAN Y. (2009). Branş ve Branş Dışı Atanan İngilizce Öğretmenlerinin Örgütsel Bağlılık Düzeylerinin Çok Boyutlu İncelenmesi,Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, y.y.l.t., İstanbul.