Abdurrahman İLĞAN, Ömer Seyfettin SEVİNÇ, Ercan ARI

PEDAGOJİK FORMASYON PROGRAMI ÖĞRETMEN ADAYLARININ MESLEKİ TUTUM VE ÇAĞDAŞ ÖĞRETMEN ALGILARI

Araştırmanın amacı, genel olarak Fen-Edebiyat Bölümü mezunlarına öğretmenlik bilgi ve becerisini kazandırmaya yönelik pedagojik formasyon uygulamasına devam eden öğretmen adayların öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının cinsiyet, mezun oldukları program, öğretmenliği tercih etme nedenleri ve farklı değişkenler açısından değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Ayrıca, öğretmen adaylarının çağdaş bir öğretmenin sahip olması gereken niteliklere vermiş oldukları önem düzeyini belirlemek ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları ile arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Çalışma grubu 2011-2012 eğitim-öğretim yılında pedagojik formasyon derslerine devam eden 269 öğretmen adayından oluşmaktadır. Araştırmada betimsel araştırmanın tarama ve ilişkisel bir örneği olan korelasyonel araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının büyük ölçüde olumlu olduğu görülmektedir. Lisans eğitimlerini sosyal bilimler alanında tamamlamış olan öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının, fen ve matematik alanlarından mezun öğretmen adaylarına göre daha olumlu olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlik mesleğine ilişkin tutum puanları ile çağdaş öğretmenin nitelikleri ölçek puanları arasında düşük düzeyde bir ilişki vardır.

Anahtar Kelimeler:

Öğretmenlik Mesleği, Tutum, Pedagojik Formasyon, Öğretmen Nitelikleri.

THE PERCEPTIONS OF TEACHERS’ TOWARDS PROFESSIONAL ATTITUDE CONTEMPORARY TEACHERS QUALIFICATIONS

This research in general aims to determine the relationship between teacher candidates’ attitudes towards teaching who are trained in Science and Art Faculties taking pedagogical formation and the level of importance that a contemporary teacher place on the necessary qualifications required for a teacher. In order to achieve this aim, whether overall teacher candidates’ attitudes towards teaching and the level of importance that a contemporary teacher place on the necessary qualifications required for a teacher change according to teacher candidates’ gender, age, graduation, marital status, working for a wage, graduation grade point averages, working sector, the predominant reason their taking pedagogical formation and the educational level of their parents have been investigated. This study adopted correlational research design which is survey and relational example of descriptive research. Data were collected from 269 prospective teachers by scales called “Attitudes towards Teaching (ATT)” and “Contemporary Teacher Qualifications” (CTQ). The ATT included 17 items with 5-point Likert-scale responses such as: (1) Strongly disagree, (2) disagree, (3) neutral, (4) agree, (5) strongly agree. Exploratory factor analysis managed for he ATT scale revealed that KMO was .945 and Bartlett test (,000) was significant. According to this result, it can be said that the data of ATT was factorable. Factor loadings of the ATT’s items ranged from ,568 to ,87; and item-total correlation values ranged from ,514 to ,834. Due to the ATT explained 53.9% of total variance it is suitable to use ATT as a unidimensional. The ATT has an internal consistency coefficient alpha of ,86. Accordingly, it is possible to say that the ATT is valid and reliable. The CTQ included 18 items with 5-point Likert-scale responses such as: (1) Never, (2) rarely, (3) average, (4) much, (5) very much. Exploratory factor analysis managed for he CTQ scale revealed that KMO was .930 and Bartlett test (,000) was significant. According to this result, it can be said that the data of CTQ was factorable. Factor loadings of the CTQ’s items ranged from ,457 to ,739; and item-total correlation values ranged from ,402 to ,693. Due to the CTQ explained 42.1% of total variance it is suitable to use CTQ as a unidimensional. The CTQ has an internal consistency coefficient alpha of ,92. Accordingly, it is possible to say that the CTQ is valid and reliable. For demographic variables frequency and percentages and t-test was used in order to evaluate attitudes towards teaching profession according to gender, age, type of education, graduation, marital status, working for a wage. Finally, the relationship between attitudes towards teaching profession and contemporary teacher qualifications was tested by using Pearson correlation technique. The research found out that attitudes towards teaching profession did not change significantly according to teacher candidates’ gender, age, type of education, marital status, working for a regular wage but it changed according to the area of training. Accordingly, prospective teachers who have bachelor's degree in social sciences have more positive attitudes towards teaching than science and mathematics. While, teacher candidates' attitudes towards teaching did not change significantly according to undergraduate grade point average and working area, the dominant point of rationale in choosing pedagogical formation certificate program is different attitudes. Accordingly, prospective teachers who choose pedagogical formation certificate program because of having positive attitudes towards teaching profession take higher scores than those who believe this certificate provides ease of finding a job and those who prefer taking pedagogical certificate because of the pressure of family or surroundings. Prospective teachers’ emphasis on the qualifications of contemporary teachers are expected to correspond to the full level. With reference to this, prospective teachers attributing importance to the qualifications of contemporary teacher at full level. While teacher candidates attach the highest importance to the sentence of “teachers should have adequate sense of responsibility to train students”, attach least importance to the expression “teachers should be adequate in using computer technology. In order to determine the relationship between scores of teacher attitudes towards teaching and qualifications of the contemporary a positive and statistically significant relationship between these two variables was found by using Pearson correlation technique. By taking into consideration the demographic variables attitudes of teacher candidates differed in terms of field which is graduated. Prospective teachers who have graduated from departments of social sciences have higher scores. The findings contrary to this research or supporting the results of this research can be explained by the help of studies searching the attitudes of teacher candidates towards teaching profession in different years and different areas. There are differences about dominant reason to continue the pedagogical formation program. Teacher candidates who have positive attitudes towards teaching profession have higher attitude scores. This result is consistent with several studies in the literature. Majority of candidate teachers attributed high level of importance to the qualifications of contemporary teachers. There is a positive and low-level significant relationship between the scores of candidate teachers’ attitudes towards teaching and the qualifications of contemporary teachers. Hence, if the scores of attitudes towards teaching profession increase, the importance given to the qualifications of contemporary teachers increase a small amount.

Keywords:

Teaching Profession, Attitude, Contemporary Teaching, Teacher Qualifications.,

PDF

___

AÇIKGÖZ Ün Kamile (2003). Aktif Öğrenme, İzmir: Eğitim Dünyası Yayınları.
AYTUNGA Oğuz ve TOPKAYA Nursel (2008). “Orta Öğretim Alan Öğretmenliği Öğrencilerini Öğretmen Özyeterlik İnançları ile Öğretmenliğe İlişkin Tutumları”, Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler e-Dergisi, (ET: 04.03.2012).
http://www.akademikbakis.org/14/ozyeter.pdf,
BAŞÇİFTÇİ Fatih, YANPINAR Onur ve ERGÜL Murat (2011). “Öğretmen Adaylarının İncelenmesi: Selçuk Üniversitesi Örneği”.,International Educational Technology Conference “IETC”, 25-27 Mayıs 2011, İstanbul. http://www.iet-c.net/publications/ietc2011-2.pdf, (ET: 14.03.2012).
BOZDOĞAN Aykut Emre, AYDIN Davut ve YILDIRIM, Kasım (2007). “Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları”, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), Cilt 8, Sayı 2, s.83-97. http://kefad.ahievran.edu.tr/archieve/pdfler/Cilt8Sayi2/JKEF_8_2_200 7_83_97.pdf, (ET: 21.03.2012).
CAN Şendil (2010). “Tezsiz Yüksek Lisans Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları”, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü http://www.sbed.mu.edu.tr/index.php/asd/article/view/333/325, (ET: 07.04.2012). (İLKE) Bahar 2010 Sayı 24.
CARTER Glenda & NORWOOD S. Kalen. (1997) “The Relationship Between Teacher And Student Beliefs About Mathematics”, School Science and Mathematics, 97(2), p. 62-67.
ÇELİKÖZ Nadir VE ÇETİN Filiz (2004). “Anadolu Öğretmen Lisesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumlarını Etkileyen Etmenler”, http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/162/c elikoz-cetin.htm, (ET:16.04.2012). S. 162, s. 136-145.
ÇELİKTEN Mustafa, ŞANAL Mustafa ve YENİ Yeliz (2005). “Öğretmenlik Mesleği ve Özellikleri”, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı: 19 Yıl: 237.%20syf.). pdf, (ET: 13.05.2012). (207
DERMAN Ayşegül (2007). Kimya Öğretmeni Adaylarının Öz Yeterlik Algıları ve Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, y.d.t., Konya.
ERDEN Münire (1995). Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Sertifikası Derslerine Yönelik Tutumları. HÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, http://www.efdergi.hacettepe.edu.tr/199511M%C3%9CN%C4%B0R E%20ERDEN.pdf, (ET: 24.04.2012).
ERDEM Rıza Ali, GEZER Kudret ve ÇOKADAR Hulusi (2005). “Ortaöğretim Fen-Matematik ve Sosyal Alanlar Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları”, XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. 28-30 Eylül, Kongre Kitabı I. Cilt, 471-477, Denizli.
GORDON Thomas (2004). Etkili Öğretmenlik Eğitimi, (Çeviren: Emel Aksay), İstanbul: Sistem Yayıncılık.
GÜRBÜZ Hasan ve KIŞOĞLU Mustafa (2007). “Tezsiz Yüksek Lisans Programına Devam Eden Fen-Edebiyat ve Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları (Atatürk Üniversitesi Örneği)”, Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi 9(2), http://eefdergi.erzincan.edu.tr/index.php/EFDERGI/article/view/708/5 93 , (ET: 06.05.2012).
GÜDEK Bahar (2007). Eğitim Fakültesi Müzik Eğitimi Anabilim Dalı 1. Ve 4. Sınıf Öğrencilerinin Müzik Öğretmenliği Mesleğine Yönelik Tutumlarının Öğrenciye Ait Değişkenler Açısından İncelenmesi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, y.d.t., Ankara.
KAĞITÇIBAŞI Çiğdem (1999). Yeni İnsan ve İnsanlar, İstanbul: Evrim Yayınevi.
KATKAT Dursun ve MIZRAK Orcan (2003). “Öğretmen Adaylarının Pedagojik Eğitimlerinin Problem Çözme Becerilerine Etkisi”, Milli Eğitim http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/158/k atkat.htm, (ET: 11.05.2012). :158, Ankara.
KAYA Ali ve BÜYÜKKASAP Erdoğan (2005). “Fizik Öğretmenliği Programı Öğrencilerinin Profilleri, Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum Ve Endişeleri: Erzurum Örneği”, Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(2). 14.05.2012). (ET:
KILIÇ Abdurrahman ve SEVEN Serdal (2002). Konu Alanı Ders Kitabı İncelemesi, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
MCDIARMID G. Williamson (1990). 'Challenging Prospective Teachers' Beliefs During Early Field Experience: A Quixotic Undertaking?', Journal of Teacher Education, 41(3):12-20.
MEMİŞOĞLU Salih Paşa (2006). “Nasıl Bir Öğretmen?” Orta Öğretime Yeniden Yapılanma Sempozyumu. MEB Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı, 20-22 Aralık 2004 Bildiriler Kitabı, 334-338, Ankara.
MORGİL İnci, SEÇKEN Nilgün ve YÜCEL A. Seda (2004). “Kimya Öğretmen Adaylarının Öz-Yeterlik İnançlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi”, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(1). http://fbe.balikesir.edu.tr/dergi/20041/BAUFBE2004-1-7.pdf, 18.05.2012). (ET:
ÖZDEMİR M. Çağatay (Editör) (2004). Öğretmenlik Mesleğine Giriş, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
ÖZDER Hasan, KONEDRALI Güner ve ZEKİ Canan Perkan (2010). “Öğretmen Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”, Kuram ve Uygulamada http://hasanozder.com/files/ogretmenlik_tutum.pdf, (ET: 22.05.2012). Yönetimi, Yönelik Eğitim Cilt 16, Sayı 2.
ÖZKAN Özlem, TEKKAYA Ceren ve ÇAKIROĞLU Jale (2002). “Fen Bilgisi Aday Öğretmenlerinin Fen Kavramlarını Anlama Düzeyleri, Fen Öğretimine Yönelik Tutum ve Öz-yeterlik İnançları”, V. Ulusal Fen Bilimler http://www.fedu.metu.edu.tr/ufbmek- 5/netscape/b_kitabi/PDF/OgretmenYetistirme/Bildiri/t300.pdf, 26.05.2012). Eğitimi ve Matematik Kongresi, ODTÜ-Ankara (ET:
SARACALOĞLU A. Seda vd. (2004). “Öğretmen Adaylarının Mesleğe Yönelik Tutumlarını Etkileyen Faktörler”, Çağdaş Eğitim, 29(311), 16–27. http://kisi.deu.edu.tr//oguz.serin/yeni/cagdas_egitim.pdf, (ET: 10.05.2012).
SAYIN Saime (2005).” Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Karşı Tutumları ve Mesleki Benlik Saygılarının İncelenmesi”, Eğitim Araştırmaları, 19, 272-281. http://www.ejer.com.tr/0DOWNLOAD/pdfler/eng/518658921.pdf, (ET: 25.05.2012).
SCHLECHTY C. Philip (2005). Okulu Yeniden Kurmak, (Çeviren: Yüksel Özden). Ankara: Nobel Yayınları.
ŞAHİN F. Sülen (2010). “Teacher Candidates' Attitudes Towards Teaching Profession And Life Satisfaction Levels”, Procedia Socialand Behavioral Sciences 2. http://ac.els-cdn.com/S1877042810008852/1-s2.0- S1877042810008852-main.pdf?_tid=ee57a454-34d4-11e3-8e5c- 00000aab0f6c&acdnat=1381757668_4712b2022b4daa59129ef760998 e9fe3, (ET: 19.03.2012).
ŞİMŞEK Hüseyin (2005). “Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Programına Devam Eden Öğrencilerin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları”, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. http://efdergi.yyu.edu.tr/makaleler/cilt_II/ozetler/huseyin_simsek.htm, (ET: 17.03.2012). 2(1).
TAN Şeref, SEVİNÇ Ömer Seyfettin ve AKCAN Kadir (2005). “Çağdaş Öğretmen Nitelikleri Hakkında Öğretmen Adaylarının Görüşleri”, Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 1, cilt 3 Bahar, s. 97-115.
TANEL Rabia, ŞENGÖREN Kaya Serap ve TANEL Zafer (2007). “Fizik Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumlarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi”, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(22). http://pauegitimdergi.pau.edu.tr/Makaleler/1223389191_Rabia%20Ta nel2,%20Serap%20Kaya%20%C5%9Eeng%C3%B6ren3,%20Zafer% 20Tanel4.pdf, (ET: 22.04.2012).
TAVŞANCIL Ezel (2002). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi, Ankara: Nobel Yayınevi.
TEMİZKAN Mehmet (2008). “Türkçe Öğretmeni Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları Üzerine Bir Araştırma”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(3). http://www.tebd.gazi.edu.tr/arsiv/2008 _cilt6/sayi_3/461-486.pdf, (ET: 15.05.2012).
TERZİ Ali Rıza ve TEZCİ Erdoğan (2007). “Necatibey Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları”, Kuram ve Uygulamada Eğitim http://www.pegem.net/dosyalar/dokuman/4355-20110603122345-4- Yönetimi terzi.pdf, (ET: 05.04.2012). Güz 2007, Sayı 52.
YÜKSEL Sedat (2004). “Tezsiz Yüksek Lisans Programının Öğrencilerin Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumlarına Etkisi”, Uludağ Üniversitesi http://ucmaz.home.uludag.edu.tr/PDF/egitim/htmpdf/2004-17(2)/355- 379.pdf, (ET: 12.03.2012). Fakültesi Dergisi, 17(2).