Nedim İPEK

Canik Sancağı'nın Nüfusuna Dair Bir Değerlendirme

ISSN: 1300-302X
Yayın Aralığı: 2
Başlangıç: 1986
Yayıncı: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi

Canik Sancağı Tanzimat'tan önce Sivas eyaletinin sınırları içinde yer almaktaydı. 1847 yılında idari olarak Trabzon'a bağlandı. Î867 Vilâyet Nizamnamesine göre: Samsun, Bafra, Çarşamba ve Ünye kazalarından oluşmaktaydı. 1877'de Terme ve Niksar'ın da ilâvesiyle sancak dâhilindeki kazaların sayısı altıya çıktı. 1892'de ise Niksar sancak sınırları dışında bırakılırken, Fatsa kazası Canik'e bağlandı. 1485-1576 yılları arasında Canik sancağının nüfusunda büyük dalgalanmalar oldu. Sancağın nüfusu 1485'te 70-80 bin civarında İken 1520'de 67-76 bine kadar geriledi. 1576'da ise Anadolu'daki nüfus artışına paralel olarak % 60-70 artarak 110 ile 125 bine yükseldi, 1485'te kırsal nüfusun %5'ini oluşturan gayr-i Müslim nüfus 1576'da % 3,4’e geriledi. Bafra'nın köylerinde bu oran %7'den %1,3’e kadar indi. Bu gerilemenin sebebi Bafra'nın köylerinde meskûn gayr-i Müslim reayanın çevre kasabalara veya Anadolu'nun diğer yerleşim birimlerine göç etmelerinden kaynaklanmış olmalıdır.

Anahtar Kelimeler: