DOKUMA, GİYİM EŞYASı VE DERİ SANAYİ SEKTÖRÜ'NDEKİ İŞLETMELERİN PERFORMANSLARıNIN DEGERLENDİRİLMESİ: VIKOR VE Torsıs YÖNTEMLERİ

Günümüzde işletmeler hem kendi durumlarını gözlemlemek, hem de rakiplerine kıyasla ne ölçüde verimli veetkin olduklarını belirlemek açısından performanslarını sürekli olarak değerlendirmek durumundadırlar. Buamaçtan hareketle Türkiye 'de toplam istihdamın yaklaşık olarak %l'sini oluşturan Dokuma, Giyim Eşyası veDeri Sanayi Sektörü 'nde yer alan ve Borsa İstanbul (BİsT) 'da işlem gören 19 adet işletmenin 2011-2018 yıllarıarasındaki finansaloranları kullanılarak performansları değerlendirilmiştir. Çalışmada, nakit oran, kaldıraçoranı, aktif devir hızı, dönem karındaki büyüme, net kar marjı ve pazar payı olmak üzere sekiz yıllıkgöstergeleri analize dahil edilmiştir. İşletmelerin performanslarına göre sıralanmasında literatürde de sıklıklakullanılan çok kriterli karar verme (ÇKKV) tekniklerinden VIKOR ve TOPSIS yöntemleri ayrı ayrıkullanılmıştır. Her iki yöntemle de göstergexyıl olarak belirlenen kriterler hem eşit ağırlıklı, hem de yıllaragöre artan ağırlıklı olmak üzere toplamda dört ayrı finansal performans sıralaması yapılmıştır. SNPAM veYATAS koduna sahip şirketler sırasıyla en iyi, DIRIT ve BREMEN ise en kötü performansa sahip işletmelerolarakyer almıştır. Elde edilen sıralamalarda benzer sonuçlar gözlenmiş ve metodolojikfarklılıklardan dolayısıralama sonuçlarındaki herhangi bir değişikliği belirlemek amacıyla Kendall uyum katsayısı ile istatistikselolarak test edilmiştir.

PERFORMANCE EvALUATION OF WOVEN, CLOTHING AND LEATHER INDUSTRY FIRMS: VIKOR AND Tozsrs METHODS

Nowadays, businesses are required to continuously evaluate their performance in order to observe their own situation and to determine to what extent theyare efficient and effective compared to their competitors. From this objective, 19jirms operating in Woven, Clothing and Leather Industry, which constitutes approximately 7% of total employment in Turkey, and listing on Borsa Istanbul rstst) were selected between 2011-2018 inclusively for performance evaluation. Financial ratios including cash ratio, debt ratio, asset turnover, total projit growth, net projit margin and market share were selected to rank the jirms according to performance within given eight year interva/. In this study, VIKOR and TOPSIS which are Jrequently used multi criteria decision making (MCDM) methods in literature were performed separately. In both of the methods, the criteria determined as indicatorxyear were weighted as equal and yearly increasing, respectively. Totally the jirms were ranked in terms ofjinancial performance infour different ways. According to these four different ranking results, SNPAM and YATAS was ranked as best two, DIRIT and BREMENwere ranked as worst twojirms respectively in terms of selected performance indicators. Similar ranking results were observed and these rankings were statistically tested with Kendall concordance coefficient in order to determine any changes due to the methodological and weighting differences.

PDF

___

Abo-Sinna, M. A., Amer, A. H. (2005). Extensions of TOPSIS for multi-objective large-scale nonlinear programıning problems. Applied Mathematics and Computation, 162(1), 243-256.
Akdoğan, N. ve Tenker, N. (2001). Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri, Ankara, Gazi Kitabevi.
Akyüz, Y., Bozdoğan, T., & Hantekin, E. (2011). TOPSIS Yöntemiyle Finansal Performansın Değerlendirilmesi ve Bir Uygulama. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(1), 73-92.
Alsu, E. & Taşdemir, A. (2017). Finansal Performansın Topsis Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi ile Belirlenmesi: Dokuma, Giyim Eşyası Ve Deri Sanayi İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama. AfroAvrasya Araştırmaları Dergisi, 2(4), 221-236.
Baumgartner, R, Somorjaia, R, Surnmersa, R, Richtera, W. (1999). Assessment of c1uster homogeneity in tMRI data using Kendall's coeffıcient of concordance. Magnetic Resonance Imaging, 17(10), 1525- 1532.
Benitez, J. M., Martin, 1. e., & Roman, e. (2007). Using fuzzy number for measuring quality of service in the hotel industry. Tourism management, 28(2), 544-555.
Chu, T. e. (2002). Facility location selection using fuzzy TOPSIS under group decisions. Internationaljoumal ofuncertainty, Fuzziness and knowledge-based systems, 10(06),687-701.
Coşkun, M. (2004). Finansal Analiz, Ed: Nurhan Aydın, Finansal Yönetim, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Çetin, A. e. (2006). Türk Tekstil Sektörü ve Türk Tekstil Firmalarının Etkinlik Düzeylerinin Belirlenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2), 255-278.
Demireli, E. (2010). TOPSIS çok kriterli karar verme sistemi: Türkiye'deki kamu bankalan üzerine bir uygulama. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5( 1), 101-112.
Deng H., Chung-Hsing Y., Willis RJ. (2011). Inter-company comparison using modifıed TOPSIS with objective weights. Computer & Operations Research, 27,963-973.
Dumanoğlu, S., & Ergül, N. (2010). İMKB'de işlem gören teknoloji şirketlerinin mali performans ölçümü. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (48), 101-111.
Hwang, C. L., & Yoon, K. (1981). Multiple attribute decision making: Methods and applications. Heidelberg: Springer- Verlag.
Jahanshahloo, G. R, Lotfı, F. H., Izadikhah, M. (2006). Extension of the TOPSIS method for decision-making problems with fuzzy data. Applied Mathematics and Computation, 181(2), 1544-1551.
Kaplan, R S., Norton, D. P. (1996). The balanced scorecard: translating strategy into action. Harvard Business Press.
Kaya, T., & Kahranıan, e. (2010). Multicriteria renewable energy planning using an integrated fuzzy VIKOR & AHP methodology: The case ofIstanbuL. Energy, 35(6), 2517-2527.
Lee, W. S., & Tu, W. S. (2011). Combined MeDM techniques for exploring company value based on Modigliani-Miller theorem. Expert Systems with Applications, 38(7), 8037-8044.
Liu, P., Wang, M. (2011). An extended VIKOR method for multiple attribute group decision making based on generalized interval-valued trapezoidal fuzzy numbers. Scientific Research and Essays, 6(4),766-776.
Mousavi, S. M., Torabi, S. A., & Tavakkoli-Moghaddanı, R (2013). A hierarchical group decision-making approach for new product selection in a fuzzy environment. Arabian Journal for Science and Engineering, 38(11), 3233-3248.
Oprovic, S., Tzeng, G. H. (2004). Compromise solution by MeDM methods: a comperative analysis ofVIKOR and TOPSIS. European Journal of Operational Research, 156,445-455
Oprovic, S., Tzeng, G. H. (2007). Extended VIKOR method in comparison with outranking methods. European Journal ofOperational Research, 178,514-529.
San Cristobal, 1. R (2011). Multi-criteria decision-making in the selection of a renewable energy project in Spain: The Vikor method. Renewable Energy, 36,498-502.
Sanayei, A., Mousavi, S. F., & Yazdankhah, A. (2010). Group decision making process for supplier selection with VIKOR under fuzzy environment. Expert Systems with Applications, 37(1), 24-30.
Sayadi, M. K., Heydari, M., Shahanaghi, K. (2009). Extension ofVIKOR method for decision making problem with interval numbers. Applied Mathematical Model/ing, 33,2257-2262.
Selimoğlu, S., & Orhan, A. (2015). Finansal başarısızlığın oran analizi ve diskriminant analizi kullanılarak ölçürnlenmesi: BİST'de işlem gören dokuma, giyim eşyası ve deri işletmeleri üzerine bir araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (66),21-40.
Shih, H. S., Shyur, H. J., Lee, E. S. (2007). An extension of TOPSIS for group decision making. Mathematical and Computer Model/ing, 45,801-813.
Triantaphyllou, E. (2000). Multi-criteria decision making methods: a comparative study. US: Kluwer Academic Publishers
Yıldırım, B. F., & Demirci, E. (2017). Banka Performansımn TOPSIS-M Uygulaması İle Değerlendirilmesi. Söke İşletme Fakültesi Priene Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1),35-48.
Yu, P. L. (1973). A class of solutions for group decision problems. Management Science, 19(8),936-946.
Zeleny, M. (1982). Multiple criteria decision making. New York: McGraw-Hill
Zhang, N., Wei. G. (2013). Extension ofVIKOR method for decision making problem based on hesitant fuzzy. Applied Mathematical Model/ing. 37(7),4938-4947. https://www.kap.org.tr/trSektorler http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt id=1007