RHODIAPOLIS PİSKOPOSLUK KİLİSESİ’NİN
GEOMETRİK DESENLİ TABAN MOZAİKLERİ
2007-2012 yılları arasında, Rhodiapolis Piskoposluk Kilisesi’nde yapılan kazı çalışmalarında, zengin taban mozaikleri ortaya çıkarılmıştır. Bazilika planlı kilisenin opus tessellatum tekniğindeki mozaikleri, Geç Antik çağın motif repertuarından seçilmiş geometrik motifler ile bezenmiştir. Rhodiapolis antik kentinin akropolisinde yer alan üç nefli kilise, batısında narteks, doğusunda apsis ve yan mekanlarıyla erken dönemin klasik bazilika plan tipine sahiptir. Yapılan kazı çalışmalarında kilisenin diakonikon bölümünde herhangi bir döşeme izine rastlanmamıştır. Kuzeydoğusuna bitişik şapelin zemini de taş levhalar ile örtülüdür. Kilisenin bema bölümünde ise döşeme oldukça tahrip olmuş durumdadır, ancak in-situ levhalardan templon ile sınırlı bu alanın da taş levhalar ile örtülü olduğu tespit edilmiştir. Kilisede yapılan son kazı çalışmalarında, orta nef ve narteks mozaikleri ortaya çıkarılmış, moloz dolgunun az oldugu orta nefte, definecilerin açmış olduğu çukurlar ve bitki kökleri mozaik zemine oldukça zarar vermiştir. Orta nefin büyük kısmında döşeme neredeyse yok olmuştur. Narteks bölümü ise orta nefe kıyasla daha iyi durumdadır. 2012 yılında çalışmalar durdurulmuş olduğundan zemindeki temizlik ve koruma-onarım çalışmaları tamamlanamamış, orta nefin batı kısmı ve narteks zemin mozaiklerindeki süsleme programı tespit edilememiştir. Yan nefler, prothesis ve orta nefin doğu kısmı, 2008-2011 yıllarında ortaya çıkartılmış, mozaik zemin sağlamlaştırılarak restore edilmiştir. Sunulan çalışmanın konusunu da bu mozaikler oluşturmuştur. Rhodiapolis döşeme mozaikleri, 5. yüzyılda yaygın olarak kullanılmaya başlanan Geç antikçağ mozaik geleneğinin basit düzenlemelerinden ibarettir. Rhodiapolis’in desen repertuvarı içinde hakim olan motifler, ilmikli düğümlerle veya geçmeli olarak birbirine bağlanan geometrik şekillerden oluşan desenlerdir. Rhodiapolis mozaikleri incelendiğinde, benzerlerine 5. ve 6. yüzyıl taban mozaiklerinde rastlanmakta, ancak yakın yerleşimlerdeki benzer örnekler dikkate alındığında bu mozaiklerin ağırlıklı olarak 5. yüzyıla ait oldukları düşünülmektedir.
The Mosaic Pavements with Geometric Patterns of the
Episcopal Church of Rhodiapolis
Archaeological excavations undertaken between the years 2007-2012 at the episcopal church in Rhodiapolis have revealed a rich collection of mosaic pavements. Opus tessellatum mosaics of the basilical church were designed with geometric patterns chosen from Late Antique inventory. The church situated in the acropolis of Rhodiapolis having three naves, an apse on the east with the adjoining rooms is the typical example of early basilical design. No traces of any pavement have been found at the diakonikon during the fieldwork. However, the floor of the adjacent chapel was paved with stone slabs. The pavement in the bema is unfortunately in a poor condition, but some in-situ slabs indicate that this section, limited with the templon was paved with stone slabs as well. Recent excavations have uncovered the mosaics in the nave and narthex. The vegetational activity and illegal excavations by treasure hunters have remarkably damaged the mosaics in the nave where the rubble deposit is relatively fewer. Thereby the large portion of the pavement in the nave has not survived. The narthex is preserved in a better condition. Due to the termination of fieldwork in 2012, conservation and restoration works could not be completed and the mosaic design at the west of the nave and narthex not revealed. Aisles, prothesis and the east part of the nave were uncovered between 2008 and 2011, and the mosaic floor was restored. These restored mosaics have been analyzed in this study. The Rhodiapolis mosaic pavements consist of simple arrangements of Late Antique mosaic tradition common in 5th century. The basic motives used, include geometric patterns connected with knotted arrangements. Detailed analysis of motives indicate that the closest parallels date to the 5th and 6th centuries. Considering the similarities with the neighbouring settlements, the Rhodiapolis mosaics are likely to be dated to 5th century.
