Arapça şart cümlelerinde zaman

Klasik Arap dili eserlerinde zamanlar üzerinde yeterince durulmamışsa da son dönemlerde bu konuya ilgi artmıştır. Bu çerçevede şart cümlelerindeki zaman konusu da gündeme gelmiştir. Arapça şart cümlelerinin çoğu gelecek zaman anlamındadır. Lev, levlâ, lemmâ ve kullemâ kelimeleri ile kurulan şart cümleleri ile in+kâne+mâzi fiil yapısı ise geçmiş zaman manasındadır. Türkçe şart cümleleri ile karşılaştırıldığında yapı olarak benzerlikler var ise başta dolaylı geçmiş zaman olmak üzere bazı zamanların Arapça şart yapısında tam karşılığının bulunmadığı görülmektedir.

Tenses in arabic conditionals

The issue of tenses in classical Arabic language works has not been analyzed sufficiently. Interest in this subject has increased in recent periods. Most of the Arabic conditionals refer to future time. Conditionals constructed using such words as Lev, levlâ, lemmâ and kullemâ and the verb structure in+kâne+el-fi llu l-mâdî, however, refer to past time. Even though Turkish conditionals display structural similarities with conditionals in Arabic, some tenses, especially indirect past tense do not have the exact equivalents in Arabic conditionals.

___

  • Aşçıoğlu Osman, “Arap Dilinde Şart Kipi”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı:4, Bursa, 1992.
  • Baguoğlu, Tahsin, Türkçenin Grameri, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 2000.
  • Bulak, Şahap, “Tarihî ve Çağdaş Türk Yazı Dillerinde Şart Kipi”, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı: 30, Konya, 2011.
  • Develi, Hayati, “sA Morfemli Yardımcı Cümleler ve Bunlarla Kurulan Birleşik Cümleler Üzerinde Bir İnceleme”, http://www.tdkdergi.gov.tr/TDA/1995/1995_5_Develi.pdf.
  • Ebu’l-Bek⒠Ya‘îş b. Alî, Şarhu’l-Mufassal, Dâru’l-Kutubi’lİlmiyye, Beyrut, 2001.
  • Esterâbâdî, Radiyu’d-Dîn, Şerhu’r-Radiyalâ’l-Kâfiye, Câmiatu’lİmam Muhammed b. Suûd el-İslâmiyye, Riyad, 1993.
  • Hudarî, Muhammed b. Mustafâ, Hâşiyetu’l-Hudarî ‘alâ Şerhi İbn ‘Akîl, Dâru’l-Fikr, Beyrut, 2003.
  • Emrullah İşler & Musa Yıldız, Arapça Çeviri Kılavuzu, Elif Yayınları, İstanbul, 2011.
  • Eren, Cüneyt &Deliçay, Tahsin, Arapça Cümle Yapısı Ve Çeviri Teknikleri, Bizim Büro Basımevi, Adana, 2009.
  • Ergin, Muharrem, Türk Dil Bilgisi, Bayrak Yayınları, İstanbul, 2002.
  • et-Teftezânî, Sa‘du’d-Dîn, Muhtasaru’l-Ma‘ânî, Salah Bilici Kitapevi, İstanbul, t.y.
  • Gülsevin, Gürer, Türkiye Türkçesinde Birleşik Zarf - Fiiller http://gurergulsevin.com/upload/u31vev8gksg.pdf.
  • Hasan, ‘Abbâs, en-Nahvu’l-Vâfî, Dâru’l-Ma‘ârif, Kahire, 1981.
  • Hassân, Temmâm, el-Luğatu’l-‘Arabiyye Ma‘nâhâ ve Mebnâhâ, Dâru’l-Beyzâ’, el-Mağrib, 1994.
  • İbn ‘Akîl, Bahau’d-Dîn b. Abdillâh, Şerhu İbn ‘Akîl, el- Mektebetu’l-‘Asriyye, Beyrut, 1990.
  • İbn Hişam, Cemâlu’d-Dîn b. Yusuf, Muğni’l-Lebîb, el-Meclisu’l- Vatanî, li’s-Sekâfetive’l-Funûn, Kuveyt, 2002.
  • İbn Kayyım el-Cevziyye, Muhammed b. Ebî Bekr, Bedâi‘u’l- Fevâid, Dâru ‘Âlemi’l-Fevâid, Cidde,t.y.
  • İbnu’s-Sirâc, Muhammed b. Sehl, el-Usûlfi’n-Nahv, Muessesetu’r- Risâle, Beyrut,1988.
  • Karahan, Leyla, -sa / -se Eki Hakkında”, Türk Dili Dergisi Sayı: 516, Ankara, 1994.
  • Mahzûmî, Mehdî, fi’n-Nahvi’l-‘Arabî, Dâru’-Râid el-‘Arabî, Beyrut, 1986.
  • Mâlakî, Ahmed b. ‘Abdi’n-Nur, Rasfu’l-Mebânî fî Şarhi Hurûfi’l-Ma‘ânî, Dâru’l-Kalem, Dımaşk, 2002.
  • Mehzerî, Muhammed Nâşir, el-Cümletu’ş-Şartiyye fî Devâvîni Şu‘arâi’l-Mu‘allakâti’s-Seb‘, Basılmamış Doktora Tezi, Cami‘atu’n- Nîleyn , Sudan, 2000.
  • el-Muberrid, Ebu’l-‘Abbâs Muhammed b. Yezid, el-Muktadab, Vizâratu’l-Evkâf, Kahire, 1994.
  • Murâdî, el-Hasan b. Kâsım, el-Cenâ ed-Dânî fî Hurûfi’l-Ma‘ânî, Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye, Beyrut, 1992.
  • Murphy, Raymond, English Grammar in Use, Cambridge University Press, 1995.
  • Muttalibî, Mâlik Yusuf, ez-Zemenu ve’l-Luğatu, el-Hey’etu’l- Mısrıyye’l-‘Âmme li’l-Kitâb, Kahire, 1986.
  • Nâdirî, Muhammed Es‘ad, Nahvu’l-Luğati’l-‘Arabiyye, el- Mektebetu’l-‘Asriyye, Beyrut, 1997.
  • er-Reyhânî, Muhammed ‘Abdurrahman, İtticâhatu’t-Tahlîli’z- Zemenî, Dâru Kubâ’, Kahire, t.y.