TÜRKİYE TURİZM TALEBİ: PANEL ÇEKİM MODELİ
Turizm sektörünün Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde büyüme, istihdam ve döviz kazancı kaynağı olma potansiyeli dolayısıyla etkin ve rekabetçi olmasının önemi giderek artmaktadır. Bu bağlamda ekonomi içerisinde sektörün aldığı pay ve ülkenin potansiyeli nispetinde turizm sektörünün geliştirilmesi ve istikrarının sağlanması gerekmektedir. Bu çalışma turizm sektöründe talebi etkileyen faktörleri belirlemeyi amaçlamakta ve elde edilen bulgulara göre turizm sektöründe performansın geliştirilmesini sağlayacak politika önerilerinde bulunmaktadır. 2008Ç1-2018Ç3 dönemi verileri kullanılarak 69 ülkeden Türkiye'ye gelen yabancı ziyaretçi sayısı ile kaynak ve hedef ülke (Türkiye) GSYİH düzeyi, TÜFE düzeyi, kaynak ve hedef ülke arası uzaklık, döviz kuru ve bir önceki döneme ait turist sayısı arasındaki ilişkinin yönü ve şiddeti panel çekim modeli ile analiz edilmiştir. TÜFE ve ülkeler arası uzaklık Türkiye'ye yönelik turizm akımlarını olumsuz etkilemekteyken, Türkiye'nin ve kaynak ülkenin GSYİH düzeyi, döviz kuru ve bir önceki dönem ziyaretçi sayısı turizm akımlarını olumlu etkilemektedir. Turizm talebi üzerinde en belirgin etkiye sahip değişkenler TÜFE ve hedef ülkenin GSYİH düzeyi olarak tespit edilmiştir.
___
- Alawin, M. Ve Abu-Lila Z., (2016). Uncertainty And Gravity Model For International Tourism Demand in Jordan: Evidence From Panel-Garch Model. Applied Econometrics And International Development, 16(1): 131-146.Bayraktutan, Y. (2004). Global Ekonomide Temel Yönelimler ve Mekansal Faktörler. İktisat İşletme Ve Finans, 19(217): 110-123.Bayraktutan, Y. (2017). Uluslararası İktisat. Kocaeli: Umuttepe.Bayraktutan, Y. ve Solmaz A. R. (2018). ''Enflasyon ve Turizm''. Şu Kitapta: Nalan Işık Ve Eda Dineri. Makroekonomik Göstergelerle Turizm Ekonomisi. Ankara: Nobel Yayıncılık, 91-105.Chasapopoulos, P., Butter F. And Mıhaylov E., (2014). Demand for Tourism in Greece: A Panel Data Analysis Using the Gravity Model. International Tourism Policy, 6(3): 173-191.Culiuc, A., (2014). Determinants Of International Tourism. Imf Working Paper No:14/82.Dinçer, G. Ve Muratoğlu, Y., (2014). Türkiye’den Oecd Ülkelerine Gerçekleşen Göçün Çekim Modeli İle Analizi. Mpra Paper No. 62201.Işık, N. Ve Bostancıeri, B. (2017). Avrupa'dan Türkiye'ye Yönelik Turizm Hareketliliğinin Panel Çekim Modeli ile Analizi. International Journal of Contemporary Tourism Research, 1(2): 1-15.İçöz, O. (2005). Turizm Ekonomisi. Ankara: Turhan Kitabevi Yayınları.Ünlüönen, K., Tayfun, A. Ve Kılıçlar, A., (2014). Turizm Ekonomisi. Ankara: Nobel Yayınları.Kozak, N., Kozak, M. A., Ve Kozak, M. (2008). Genel Turizm. Ankara: Detay Yayıncılık.Oktayer, N., Susam, N. Ve Çak, M., (2007): Türkiye'de Turizm Ekonomisi. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.Kaplan, F. Ve Aktaş, A. R., (2016). The Turkey Tourism Demand: A Gravity Model. The Empirical Economics Letters, 15(3):265-272.Lorde, T., Li, G. And Alrey, D., (2016). Modeling Caribbean Tourism Demand: An Augmented Gravity Approach. Journal Of Travel Research, 55(7): 946-956.Matıas, A., (2004). Gravity And The Toruism Trade: The Case For Portugal. In: Carlos Brabbia And Francisco D. Pineda. Sustainable Tourism. Southampton: Wıt Press, 47-64.Park, J-Y. And Jang, S., (2014). An Extended Gravity Model: Applying Destination Competitiveness. Journal of Travel & Tourism Marketing, 31(7): 799-816.Othman, M., Mohamad, N., Ghaniı, G. M. And Ariffin, M. I. (2016). Malaysia's Tourism Demand: A Gravity Model Approach. Journal Of Business And Social Development. 6(1):39-50.Santeramo, F. G., And Morelli, M., (2016). Modelling Tourism Flows Through Gravity Models: A Quantile Regression Approach. Current Issues in Tourism, 19(1): 1077-1083.Saray, M. O., Ve Karagöz, K. (2010). Determinants of Tourists Inflows in Turkey: Evidence From Panel Gravity Model. Zkü Journal Of Social Sciences, 6(11): 33-46. Silva, J. S. And Teneyro, S., (2006). The Log Of Gravity. The Review Of Economics And Statistics, 88(4): 641-658.Tinbergen, J. (1962). Shaping The World Economy. The Twentieth Century Fund, New York.