İNTERNET GAZETELERİNDE TOPLUMSAL SORUMLULUĞU ARAMAK: COVİD-19 HABERLERİNİN ANALİZİ: ODATV, MEDYARADAR, İNTERNETHABER ÖRNEĞİ

İçinde yaşadığımız toplumu “Risk Toplumu” olarak tanımlayan Ulrich Beck risk toplumunun bilim, medya ve enformasyon toplumu olduğunu ifade ederken bilginin sunumunun kendisinin içinde riski barındırdığını belirtmiştir. Neyin risk, neyin risk olmadığı konusunda toplumu yönlendirebilme gücü bulunan ve toplumsal fayda rolüyle afet iletişiminin önemli aktörleri arasında yer alan medyanın internetin gelişmesiyle dönüştüğü tık haberciliği ise risk toplumunda yeni risklerin oluşmasında başat aktörlerden biri konumuna gelmiştir. Covid-19 pandemisinde internet haber sitelerinin afet haber sunuş biçimlerinin ve toplumsal sorumluluk anlayışının haber üretiminde geçerliliğinin sorgulanmasının amaç edinildiği çalışmada, Covid-19 salgını sürecinde Odatv, Medyaradar ve İnternethaber internet haber sitelerinde Aralık 2019- Nisan 2022 tarihleri arasında yayınlanan haberler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. İnternet gazeteciliğinin afet haberlerine yaklaşımını ortaya koyması açısından önem taşıyan çalışmada, toplamda 2.375 haber nicel ve nitel içerik analizine tabi tutulmuştur. Çalışma sonucunda, toplumu endişeye sevk eden haber iletileriyle ilgili internet gazetelerinin toplumsal sorumluluk anlayışından uzak bir yayıncılık anlayışı benimsediği bulgulanmıştır. Bu duruma medya ekonomi politiğinin neden olduğu öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Risk Toplumu, Afet, Afet Kültürü, İnternet Gazeteciliği, Covid-19, Salgın

SEARCHING FOR SOCIAL RESPONSIBILITY IN INTERNET NEWSPAPERS: ANALYSIS OF COVID-19 NEWS: EXAMPLE OF ODATV, MEDYARADAR, INTERNETHABER

In the risk society defined by Ulrich Beck as the science, media and information society, the presentation of information contains risks within itself. In this context, the presentation of news has become more important in Internet newspapers, where the rating concern is motivated instead of the principle of social responsibility. In this context, the aim of the study is to question the validity of disaster news presentation methods of Internet news sites and the understanding of social responsibility in news production during the Covid-19 pandemic. Dec December 2019- April 2022 in the period of Covid-19 pandemic in the study, the news published on the websites of the relevant newspapers on the Internet sites of Odatv, Mediaradar and Internethaber internet news sites were analyzed by the content analysis method. In the study, which is important in terms of revealing the approach of Internet journalism to disaster news, a total of 2,375 news stories were subjected to quantitative and qualitative content analysis. As a result of the study, it has been found that Internet newspapers related to news messages that cause concern to society adopt a publishing approach that is far from the understanding of social responsibility. It is assumed that this situation is caused by the political economy of the media.

Keywords:

Risk Society, Disaster, Disaster Culture, Internet Journalism, Covid-19, Pandemic,

PDF

___

Akdağ, M. (2020). Medya siyaset etkileşimi bağlamında Türkiye’de siyasetin medya alanındaki düzenlemeleri üzerine bir inceleme. Erciyes İletişim Dergisi. 7(2). 1173-1197. DOİ: 10.17680/erciyesiletisim.724441.
Akveran, S. (2018). Ana akım medya karşısında alternatif medya ihtiyacı ve etik. Adnan Menderes Üniversitesi Dördüncü Kuvvet Dergisi. 1(1). 10-31. EISSN: 2757-6035.
Azı da zarar çoğu da! D vitamini hakkında doğru bilinen yanlışlar: Zehirlenmeye kadar yolu var. (2022, 11 Nisan). Mynet. Erişim adresi: https://www.mynet.com/azi-da-zarar-cogu-da-d-vitamini-hakkinda-dogru-bilinen-yanlislar-zehirlenmeye-kadar-yolu-var-110106917092.
Balcı, Ş. & Karadeniz, B. (2022). Gazete haberlerinde korku çekiciliğinin izlerini sürmek: covid-19 pandemi haberleri üzerine bir inceleme. Erciyes İletişim Dergisi 9 (1), 205-228. DOİ:10.17680/erciyesiletisim.991734
Beck, U. (1996). Risk society: towards a new modernity. London: Sage Publications.
Beck, U. (2005). Siyasallığın icadı. (Nihat Ülner, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
Beck, U. (2010), Risk toplumu: yeni bir moderniteye doğru. Anthony Giddens (Ed). Sosyoloji başlangıç okumaları içinde (ss.559-564) içinde. İstanbul: Say Yayınları.
Büyük, C. (2013). Düalizm, bilinç ve tanrı. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 39. 133- 158. Doi: 10.5281.
Cicioğlu, B. & Çelikcan, P. (2022). Pandemi döneminin ana haber bültenlerindeki izleyici katılımı üzerindeki rolü: FOX TV örneği. Turkish Studies, 17(2). 331-365. DOİ: 10.7827/TurkishStudies.57293
Durkheim E. (1960). The divison of labor in society, (George Simpson, Çev.). İllnoiss, The Free Press of Glencoe.
Durkheim, E. (2006). Toplumsal işbölümü (Özer Ozankaya, Çev.). İstanbul: Cem Yayınevi.
Giddens, A. (2000). Elimizden kaçıp giden dünya. (Osman Akınhay, Çev.). İstanbul: Alfa Yayınları.
Giddens, A. & Christopher, P. (2001). Modernliği anlamlandırmak: Anthony Giddens’la söyleşiler, İstanbul: Alfa Yayınları.
Gölbaşı, D. S. & Metintaş, S. (2020). Covid-19 Pandemisi ve infodemi. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi (COVID-19 Özel Sayısı). 126- 137. DOİ: 10.35232/estudamhsd.797508.
Göral, M. (2003). Spor Basın Ahlakı. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1). 1-20.
Güler, Ç. & Çobanoğlu, Z. (1997). Risk iletişimi ve risk yönetimi. Ankara: Çevre Sağlığı Temel Kaynak Dizisi No:47.
Güz, N. ve Yanık, H. (2020). Toplumsal sorumluluk yaklaşımı ve güven bağlamında medya ve kamuoyu araştırmaları arasındaki ilişki, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi (e-gifder), 8 (1), 298-336.
Işık, M. (2012) Dünya ve Türkiye Bağlamında Kitle İletişim Sistemleri (3.baskı). Konya: Eğitim Yayınevi.
Işık, U. & Koz K. A. (2014). Çöp yığınlarında haber aramak: internet gazeteciliği üzerine bir çalışma. E-Journal of New World Sciences Academy. Humanities Sciences, 9(2), 27-43. DOİ:10.12739/NWSA.2014.9.2.4C0178.
Kalsın, B. (2016). Geçmişten geleceğe internet gazeteciliği: Türkiye örneği. International Journal of Social Science.. 42(3), 75-94 DOİ: 10.9761/JASSS3267.
Koç, S. & Şahin, T. (2022, Ekim 12-14). Medyada toplumsal sorumluluk yaklaşımının tık haberciliği anlayışıyla yıkımı kovid 19 pandemisi [Sözlü sunum]. Cimsymposium. 19. International Symposium Communication in the Millennium.
Koç, S. (2013). Türkiye’de risk toplumu sürecinde afet haberciliği. Ş. Çağlar (Ed.). Şövalyelik Mesleği Gazeteciliğin Uzmanlık Alanları içinde (ss. 317- 348) içinde. Konya & Literatürk.
Koç, S. (2021a). Afet iletişim ekolojisi penceresinden covid-19 pandemisi. Betül Pazarbaşı ve Selma Koç Akgül (Ed). İletişim bilimleri bakış açısıyla küresel afet covid-19 pandemisi içinde. (ss.11-48). İstanbul: Hiperyayın.
Koç, S. (2021b). Afet odaklı iletişim. İstanbul: Hiperyayın.
Korkmaz, A. (2009). İnternet gazeteciliğinin kamuoyu oluşumuna etkisi. Erciyes İletişim Dergisi, 1(2), 6-19.
Lavigne, F, Pauline T., Morin, J. & Junun, S. (2008), People’s behaviour in the face of volcanic hazards: Perspectives from Javanese communities, Indonesia, Journal of Volcanology and Geothermal Research, 172, 273-287.DOİ: 10.1016/j.jvolgeores.2007.12.013.
Morgan, G., Fischhoff, B., Bostrom, A. & Atman, C. (2002). Risk communication a mental models approach. New York: Cambridge University Press.
Pazarbaşı, B. 2021). Kusursuz bir fırtına: covid-19 salgınında gazetecilik. Betül Pazarbaşı ve Selma Koç Akgül (Ed). İletişim bilimleri bakış açısıyla küresel afet covid-19 pandemisi içinde. (ss.48-74). İstanbul: Hiperyayın.
Stalling, R. (1995). Promoting risk: constructing the earthquake threat (social problems and social ıssues). Newyork: Aldine De Gruyter.
Yıldırım, E. (2008). Risk toplumunda (depremle) yaşamak. Akademik İncelemeler Dergisi. 3 (1), 75-85.
Yılmaz, G. Y. & Olkun, O. E. (2022). Dünya basınının covid-19 pandemisine bakışı: beş ülke beş gazete. Erciyes İletişim Dergisi. 9(2). 911-930. DOI: 10.17680/erciyesiletisim.1081637.