Gülay TURGAY, Çiğdem ÖZDEMİR ELER

37497

Herkes İçin Böbrek Sağlığı “Bilgi Eksikliklerini Gidermek” /Kidney Health For All, “Bridge The Knowledge Gap To Better Kidney Care”

Herkes İçin Böbrek Sağlığı “Bilgi Eksikliklerini Gidermek” Özet Giriş: Son dönem böbrek hastalığı görülme sıklığı giderek artan önemli bir halk sağlığı sorunudur. Erken tanı ile böbrek hastalıkları sıklıkla önlenebilir veya ilerlemesi geciktirilebilir. Böbrek sağlığı ve hastalıkları konusunda farkındalık yaratmak, bu hastalıkların birey ve toplum sağlığı açısından önemini vurgulamak çok önemlidir. Bu araştırma, bireylerin böbrek sağlığı konusundaki bilgi düzeylerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Araştırmanın evreni; 10-11 Mart 2022'de düzenlenen farkındalık etkinliğinde; seçim kriterlerine uyan ve araştırmaya katılmayı kabul eden bireylerden oluşturmuştur. 18 yaş ve üstü, en az okuryazar eğitim düzeyine sahip, işitme engelli olmayan ve sözlü olarak iletişim kurabilen bireyler araştırmaya dahil edilmiştir. Veriler, araştırmacılar tarafından literatür taraması doğrultusunda hazırlanan veri toplama formuyla yüz yüze görüşme yöntemiyle toplanmıştır. Veri toplama formu, sosyo-demografik-hastalık özellikleri ve yaşam tarzı davranışlarına ilişkin 20 sorudan oluşmaktadır. Bulgular: Araştırmaya katılanların %51,8’i erkek ve %58,8’i 18-41 yaş aralığındadır. Katılımcıların %27,5’inin kronik bir hastalığı bulunmakta olup %18,5’i hipertansiyon, %11’inin diyabet tanısı olduğu görülmektedir. Araştırmaya katılanların %24,3'ünün reçetesiz satılan ilaçları düzenli olarak kullandığı; %79.1'inin kan şekerini, % 68.3'ünün kan basıncını kontrol etmediği saptanmıştır.
Anahtar Kelimeler:

Böbrek Sağlığı;, Dünya Böbrek Günü;, Hemşirelik;, Risk Faktörler.

Kidney Health For All, “Bridge The Knowledge Gap To Better Kidney Care”

Introduction: End-stage renal disease is an important public health problem with an increasing incidence in the World. Kidney diseases can often be prevented or their progression delayed when detected early. The aim of this study was carried out to determine the knowledge level of individuals about kidney health. Material and Method: The universe of the research; It was created by all individuals who participated in the awareness event with the theme of World Kidney Day 2022 " Kidney Health For All, “Bridge The Knowledge Gap To Better Kidney Care” which was held on 10-11 March 2022. The sample is consisted of 556 individuals who agreed to participate in the study and met the inclusion criteria. Data were collected with a data collection form consisting of 20 questions regarding individuals' socio-demographic characteristics, disease conditions and lifestyle behaviors. Descriptive statistical methods were used when evaluating the data. Results: Individuals participating in the research; They appear to have risk factors that cause the development of end-stage renal disease, such as advanced age, low socio-economic status, low education level, obesity, smoking, diabetes mellitus/poor glycemic control and uncontrolled hypertension. It is very important to focus on activities and studies that increase public awareness about the measures that can be taken to protect kidney health. Conclusion: Kidney disease usually progresses slowly, and many people do not realize they have it until the disease has progressed. Activities that increase public awareness should be included to protect kidney health.
Keywords:

Kidney Health;, World Kidney Day;, Nursing;, Risk Factors.,

PDF

___

  • 1. hsgm.saglik.gov.tr [Internet]. Irmak H, Yardım N, Temel F, Keklik K. T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Türkiye böbrek hastalıkları önleme ve kontrol programı 2018-2023;2018 [cited 2023 March 28]. Available from: https://hsgmdestek.saglik.gov.tr/depo/birimler/kronik-hastaliklar-engelli-db/hastaliklar/bobrek_hastaliklari/kitap_ve_makaleler/Turkiye_Bobrek_Hastaliklari_Onleme_ve_Kontrol_Programi_2018-2023.pdf
  • 2. Erk T. Türk Böbrek Vakfı’nın böbrek sağlığını koruma çalışmaları. İstanbul:Türk Böbrek Vakfı;2019[cited 2023 March 25]. Available from: https://www.tbv.com.tr/site/assets/files/4991/bobrek_dede_20_yil.pdf
  • 3. Lv JC, Zhang LX. Prevalence and disease burden of chronic kidney disease. Adv Exp Med Biol. 2019;1165:3-15. https://doi:10.1007/978-981-13-8871-2_1.
  • 4. Ateş K, Seyahi N, Koçyiğit İ. Türkiye'de nefroloji, diyaliz ve transplantasyon. Ankara: Türk Nefroloji Derneği Yayınları; 2022.
  • 5. Süleymanlar G, Utaş C, Arınsoy T, et al. A population based survey of chronic renal disease in Turkey - The CREDIT study. Nephrol Dial Transplant. 2011;26(6):1862-71. doı: 10.1093/ndt/gfq656
  • 6. Garcia-Garcia G, Jha V; World Kidney Day Steering Committee. CKD in disadvantaged populations. Kidney Int. 2021;87(2):251-3. doi: 10.1093/ckj/sfu124
  • 7. Langham RG, Zadeh KK, Bonner A, Balducci A, Hsiao L, Kumaraswami A et al. Kidney health for all: bridging the gap in kidney health education and literacy. Nephrology Dialysis Transplantation, 2022[cited 2022 Oct 01];37(4):605-12. Available from: https://www.worldkidneyday.org/resource-library/wkd-2022-scientific-editorial-kidney-health-for-all-bridging-the-gap-in-kidney-health-education-and-literacy/
  • 8. Luyckx VA, Tonelli M, Stanifer JW. The global burden of kidney disease and the sustainable development goals. Bull World Health Organ. 2018;96(6):414-422D. doi: 10.2471/BLT.17.206441.
  • 9. Boulware L, Mohottige D. The seen and the unseen: Race and social inequities affecting kidney care. Clin J Am Soc Nephrol. 2021;16(5),815–7. https://doi.org/10.2215/CJN.12630820
  • 10. Solar O, Irwin A. A conceptual framework for action on the social determinants of health. World Health Organization. 2010. https://doi.org/10.13016/17cr-aqb9
  • 11. Ameh OL, Ekrikpo UE, Kengne AP. Preventing CKD in low- and middle-income countries: a call for urgent action. Kidney Int Rep. 2019;5(3):255-62. doi: 10.1016/j.ekir.2019.12.013.
  • 12. Korkmaz SA, Topbaş E. Böbrek sağlığının korunması ve böbrek hastalıklarının önlenmesinde ulusal ve uluslararası eylem planları. J Nephrol Nurs. 2023;18(1):45-61. doi: 10.47565/ndthdt.2023.67
  • 13. Süleymanlar G, Utaş C, Arınsoy T. A population based survey of chronic renal disease in Turkey-The CREDIT study. Nephrol Dial Transplant. 2011;26(6):1862-71. doi:10.1093/ndt/gfq656.
  • 14. turkdiab.org [Internet]. Türkiye Diyabet Vakfı. Diyabet Tanı ve Tedavi Rehberi; 2019 [cited 2023 June 29]. Available from: https://www.turkdiab.org/admin/PICS/files/Diyabet_Tani_ve_Tedavi_Rehberi_2019.pdf
  • 15. Satman I, Yilmaz T, Sengül A, Salman S, Salman F, Uygur S, et al. Population-based study of diabetes and risk characteristics in Turkey: results of the Turkish diabetes epidemiology study (TURDEP). Diabetes Care. 2002;25(9):1551-6. https://doi.org/10.2337/diacare.25.9.1551
  • 16. Satman I, Omer B, Tutuncu Y, Kalaca S, Gedik S, Dinccag N, et al. TURDEP-II Study Group. Twelve-year trends in the prevalence and risk factors of diabetes and prediabetes in Turkish adults. Eur J Epidemiol. 2013;28(2):169-80. doı: 10.1007/s10654-013-9771-5.
  • 17. Erdoğan G, Coşansu G. Diyabet Risk Farkındalığı: Bir Metropol Örneği. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 2021:30(5), 307-316. doi:10.17942/sted.876596
  • 18. tkd.org.tr [Internet]. Türk Kardiyoloji Derneği Ulusal Hipertansiyon Tedavi ve Takip Kılavuzu;1999 [cited 2023 March 28]. Available from: https://tkd.org.tr/kilavuz/k03.htm
  • 19. Erdem Y, Arıcı M, Altun B, et al. The relationship between hypertension and salt intake in Turkish Türkiye Böbrek Hastalıkları Önleme ve Kontrol Programı 59 population: SALTURK study. Blood Press 2010;19:313-8. doı:10.3109/08037051003802541.
  • 20. Erdem Y, Akpolat T, Derici Ü. Dietary sources of high sodium intake in Turkey: SALTURK II. Nutrients 2017;9:E933. doı:10.3390/nu9090933.
  • 21. T.C. Sağlık Bakanlığı. Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat İșbirliği Platformu. Gıda ve İçecek Sektörü İçin Tuz Azaltma Protokolü ve Uygulama Rehberi;2021 [cited 2023 Feb 02]. Available from: https://hsgmdestek.saglik.gov.tr/depo/birimler/ saglikli-beslenme-hareketli-hayat db/Baskanligimiz/tuz_azaltma_rehberi_20_10_2021.pdf
  • 22. Yapıcı G, Balıkçı S, Uğur Ö. Birinci basamak sağlık kuruluşuna başvuranların ilaç kullanımı konusundaki tutum ve davranışları. Dicle Tıp Dergisi. 2011;38(4):458-65. https://doi.org/10.5798/diclemedj.0921.2011.04.0066
  • 23. Ekenler Ş, Koçoğlu D. Bireylerin akılcı ilaç kullanımıyla ilgili bilgi ve uygulamaları. HUHEMFAD [Internet]. 2016[cited 2023 Sep 29];3(3):44-55. Available from: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/330450 24. hsgm.saglik.gov.tr [Internet]. T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu “Türkiye Fiziksel Aktivite Rehberi”. Ankara:2014[cited 2023 March 02]. Available from: https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/saglikli-beslenme-ve-hareketli-hayat-db/Dokumanlar/Rehberler/Turkiye_Fiziksel_Aktivite_Rehberi.pdf
  • 25. Deligöz BY, Kazancıoğlu R. Böbrek için su. Turkish J Nephrol. 2018;27(2):127-32. doi: 10.5262/tndt.2018.3106
  • 26. hsgm.saglik.gov.tr [Internet]. 2018-2023 Tütün Kontrolü Strateji Belgesi ve Eylem Planı;2018 [cited 2023 Feb 20]. Available from: https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/bagimliliklamucadele-haberler/2018-2023
  • 27. Kankaya H, Karadakovan A. Obezite ve Böbrek Hastalıkları. J Nephrol Nurs [Internet]. 2017[cited 2023 Sep 29];12(2):91–6. Available from: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/329766
  • 28. Deniz S,Oğuzöncül AF. Bir ilçede yaşayan erişkinlerde obezite sıklığı ve ilişkili faktörler / bir bölgedeki yetişkinlerde obezite prevalansı ve ilişkili faktörler. Halk Sağlığı Dergisi. 2020;5(1):53-61. https://doi.org/10.35232/estudamhsd.578525
  • 29. Oğuz A, Temizhan A, Abacı A, Kozan O, Erol C, Ongen Z, et al. Obesity and abdominal obesity; an alarming challenge for cardio-metabolic risk in Turkish adults. Anadolu Kardiyol Derg [Internet]. 2008[cited 2023 Sep 29];8(6):401–6. Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19103534/
  • 30. Ulas B, Uncu F, Soylar P. Prevalence of obesity and physical inactivity in individuals who applied to the family medicine center: the case of Elazig. Medicine Science 2016;5(2):529–38. doi:10.5455/medscience.2016.05.8422
Nefroloji Hemşireliği Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 2004
  • Yayıncı: Türk Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon Hemşireleri Derneği
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Hemodiyaliz Hastalarında Sıvı Kontrolü ve Etkileyen Faktörler/ Fluid Control and Affecting Factors in Individuals Undergoing Hemodialysis Treatment

Yasemin GÜÇLÜEL, Nermin GÜNEŞ

Hemodiyaliz Dünyanın Suyunu Tüketiyor: Ters Osmozdan Atılan Suyun Analizi ve Kullanılabilir Olması / Hemodialysis Consumes the World's Plenty of Water Water: the Analysis of Water Discharged from Reverse Osmosis and Usefulness

Sultani AKBAŞ YEŞİL, Zelal ADIBELLİ, İlhan ASANA, Hafize KURT, Soner DUMAN, Ender HÜR

Herkes İçin Böbrek Sağlığı “Bilgi Eksikliklerini Gidermek” /Kidney Health For All, “Bridge The Knowledge Gap To Better Kidney Care”

Gülay TURGAY, Çiğdem ÖZDEMİR ELER

COVID-19 Pandemi Döneminde Acil Başlangıçlı Periton Diyalizi Hastalarında Hızlandırılmış Periton Diyalizi Eğitimi / Accelerated Peritoneal Dialysis Training in Urgen-Start Peritoneal Dialysis Patients During the COVID-19 Pandemic

Meltem İÇEN, İbrahim DOĞAN, Emel UÇAR, Alper KIRKPANTUR