Hemodiyaliz Hastalarında Sıvı Kontrolü ve Etkileyen Faktörler/ Fluid Control and Affecting Factors in Individuals Undergoing Hemodialysis Treatment
Kronik böbrek yetmezliği; glomerül filtrasyon hızının azalma-sıyla ortaya çıkan, tedavi edilmediğinde hayati riskleri olan ve görülme sıklığı günden güne artan hastalıkların başında gelmek-tedir. Hastanın üremiye bağlı komplikasyonlardan korunması için böbrek görevi gören hemodiyaliz, periton diyalizi ve böbrek nakli gibi renal replasman tedavileri gerekmektedir. Dünyada ve ülkemizde en sık başvurulan renal replasman tedavisi hemodiyalizdir. Yaşam boyu süren hemodiyaliz tedavisinde; yaşam kalitesini ve süresini arttıran en önemli faktör tedaviye uyumdur. Hastaların tedaviye uyum düzeyleri değerlendirilirken diyet, sıvı kontrolü, ilaç tedavisi ve diyaliz programına katılım gibi parametreler dikkate alınmaktadır. Bu parametrelerden sıvı kontrolü, hastaların en çok zorluk yaşadıkları alandır. Sıvı kontrolüne dikkat edilmediğinde, sıvı volüm fazlalığı ya da hipervolemi gelişebilmektedir. Hipervolemi ise bu bireylerde hipertansiyon, pulmoner ödem ve kalp yetmezliği gibi hayatı tehdit edici komplikasyonlara sebep olmaktadır. Bu nedenle hemodiyaliz hastalarında sıvı kontrolünü sağlamak hayati önem taşımaktadır. Bu derleme çalışmasında amaç hemodiyaliz tedavisi uygulanan hastalarda sıvı kontrolünün önemini ve etkileyen faktörleri açıklamaktır. Hemodiyaliz hastalarında cinsiyet, bazı sosyo-demografik özellikler, eğitim seviyesi ve hemşire tarafından eğitim verilmesi durumu sıvı alımını etkilemektedir. Sıvı alımı kontrolü yetersiz olan bireylerde ya da hasta gruplarında eğitim verilmesi ve takiplerin dikkatli yapılması ile tedaviye uyum sağlanabilir.
Anahtar Kelimeler:
Hemodiyaliz;, Kronik Böbrek Yetmezliği;, Sıvı Uyumu
Fluid Control and Affecting Factors in Individuals Undergoing Hemodialysis Treatment
Chronic renal failure; it is one of the diseases that occurs with a decrease in glomerular filtration rate, has life-threatening risks if left untreated, and its incidence increases day by day. Renal replacement treatments such as hemodialysis, peritoneal dialysis and kidney transplantation, which act as a kidney, are required to protect the patient from complications related to uremia. The most frequently used renal replacement treatment in the world and in our country is hemodialysis. In lifelong hemodialysis treatment; The most important factor that increases the quality and duration of life is compliance with treatment. When evaluating patients' compliance levels with treatment, parameters such as diet, fluid control, drug therapy and participation in the dialysis program are taken into account. Of these parameters, fluid control is the area where patients have the most difficulty. If fluid control is not taken into consideration, excess fluid volume or hypervolemia may develop. Hypervolemia causes life-threatening complications such as hypertension, pulmonary edema and heart failure in these individuals. Therefore, it is vital to maintain fluid control in hemodialysis patients. The aim of this compilation article is to explain the importance of fluid control and affecting factors in patients receiving hemodialysis treatment. In hemodialysis patients, gender, some socio-demographic characteristics, education level and training provided by the nurse affect fluid intake. In individuals or patient groups with inadequate fluid intake control, compliance with the treatment can be achieved by providing education and careful follow-up. In this article, the importance of fluid control in patients receiving hemodialysis treatment, the factors affecting fluid control and interventions that will help to adapt to treatment by considering these factors have been tried to be explained.
Keywords:
Hemodialysis;, Chronic Kidney Failure;, Fluid Compatibility,
___
- 1. Pehlivan F, Yüksel Ş, Ahsen A, Coşkun K, Güzel H, Mayda H. Kronik böbrek yetmezliği olan hastaların mizaç ve karakter özellikleri ve yaşam kalitesi. Odu J Med [Internet]. 2016[cited 2023 Sep 27];3(1):13-6. Available from: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/150882
- 2. Alemdar H, Pakyüz SÇ. Hemodiyaliz hastalarında öz bakım gücünün yaşam kalitesine etkisinin değerlendirilmesi. J Nephrol Nurs [Internet]. 2015[cited 2023 Sep 27];10(2): 19-30. Available from: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/292254
- 3. Flythe JE, Kshirsagar AV, Falk RJ, Brunelli SM. Associations of posthemodialysis weights above and below target weight with all-cause and cardiovascular mortality. Clin J Am Soc Nephrol. 2015;10(5):808–16. doi: 10.2215/CJN.10201014
- 4. Hoppe LK, Muhlack DC, Koenig W, Carr PR, Brenner H, Schöttker B. Association of abnormal serum potassium levels with arrhythmias and cardiovascular mortality: A systematic review and meta-analysis of observational studies. Cardiovasc Drugs Ther. 2018;32(2):197–212. doi:10.1007/s10557-018-6783-0
- 5. Özkan İ., Taylan S. Diet and fluid restriction experiences of patients on hemodialysis: A meta-synthesis study. Rev Nefrol Dial Traspl [Internet]. 2022[cited 2023 Sep 27];42(1):22-40. Available from: http://www.scielo.org.ar/pdf/nefro/v42n1/2346-8548- nefro-42-01-22.pdf
- 6. Hill NR, Fatoba ST, Oke JL, Hirst JA, O’Callaghan CA, Lasserson D.S, Hobbs FR. Global prevalence of chronic kidney disease: A systematic review and meta-analysis. Plos One. 2016 Jul 6;11(7):e0158765. doi:10.1371/journal.pone.0158765
- 7. Süleymanlar G, Utaş C, Arınsoy T, Ateş K, Altun B, Altıparmak MR, Serdengeçti KA. A population-based survey of chronic renal disease in Turkey the CREDIT study. Nephrol Dial Transplant. 2011;26(6):1862-71. doi: 10.1093/ndt/gfq656
- 8. Biçer H, Karabulutlu EY. Hemodiyaliz tedavisi alan hastaların öz yeterlik düzeyleri ve sıvı kontrolüne uyumlarının değerlendirilmesi. Hemşirelik Bilimi Dergisi [Internet]. 2020[cited 2023 Sep 27];3(2):1-9. Available from: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1374957
- 9. Karabulutlu EY, Yılmaz MÇ. Hemodiyaliz tedavisi alan bireylerin sıvı kısıtlamasına uyum düzeyleri. AUHSJ, 2019;(3):390-8. doi: 10.31067/0.2018.97
- 10. Kara B. Diyaliz diyet ve sıvı kısıtlamasına uyumsuzluk ölçeği’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Nursology [Internet]. 2009[cited 2023 Sep 27];12(3):20-27. Available from: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/29470
- 11. Kulaksız AT, Arslan S. Hemodiyaliz tedavisi alan bireylerin sıvı kısıtlamasına uyumu. STED [Internet]. 2018[cited 2023 Sep 27];27(6):407-14. Available from: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/629375
- 12. Karabey T, Karagözoğlu Ş. The effects of fluid management training given to hemodialysis patients on their fluid control skills, pre- and post-dialysis dry weights and quality of life. Turkiye Klinikleri J Intern Med. 2019;4(1):1-12, doi:10.5336/intermed.2018-63843
- 13. Balım S, Pakyüz SÇ. Hemodiyaliz hastalarının sıvı kısıtlamasına uyumlarının değerlendirilmesi. J Nephrol Nurs [Internet]. 2016[cited 2023 Sep 27];11(1):34-42. Available from: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/403806
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 2004
- Yayıncı: Türk Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon Hemşireleri Derneği
Sayıdaki Diğer Makaleler
Meltem İÇEN, İbrahim DOĞAN, Emel UÇAR, Alper KIRKPANTUR
Gülay TURGAY, Çiğdem ÖZDEMİR ELER
Sultani AKBAŞ YEŞİL, Zelal ADIBELLİ, İlhan ASANA, Hafize KURT, Soner DUMAN, Ender HÜR