ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE SOSYAL KAYGININ YORDAYICILARI OLARAK DUYGUSAL ZEKÂ VE OTANTİKLİK

Üniversite öğrencilerinde yaşanan sosyal kaygı, bireylerin kişilerarası ilişkilerini olumsuz etkilemekte, eğitim ve sosyal fırsatlarından yeterli düzeyde yararlanmalarının önüne geçebilmektedir. Bu sebeple üniversite döneminde yaşanansosyal kaygının ve ilişkili olduğu kavramların araştırılması önem taşımaktadır. Bu araştırmada üniversite öğrencilerinde yaşanan sosyal kaygı düzeyinin bazı demografik değişkenlere göre farklılaşması ve duygusal zekâ ile otantiklik değişkenlerinin sosyal kaygıyı yordama düzeyleri araştırılmıştır. Araştırma ilişkisel tarama tipinde yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Gaziantep Üniversitesi’nde öğrenim gören 386 kız ve 217 erkek öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama araçları olarak Kişisel Bilgi Formu, Liebowitz Sosyal Kaygı Ölçeği, Duygusal Zekâ Değerlendirme Ölçeği ve Otantiklik Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre üniversite öğrencilerinde sosyal kaygı düzeyi cinsiyet, sınıf ve aile ortamı değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır. Sosyal kaygı ile hem duygusal zekâ hem de otantiklik negatif yönlü, anlamlı ilişkilere sahiptir. Duygusal zekâsosyal kaygının %21 oranında toplam varyansını açıklarken, otantiklik ise açıklanan varyansa %3 oranında katkı yapmıştır. Sosyal kaygı düzeyi artarken duygusal zekâ ve otantiklik düzeyi azalmaktadır.

EMOTIONAL INTELLIGENCE AND AUTHENTICITY AS PREDICTORS OF SOCIAL ANXIETY IN UNIVERSITY STUDENTS

Social anxiety experienced in university students negatively affects interpersonal relationships of individuals and prevents them from benefiting from education and social opportunities sufficiently. For this reason, it is important to investigate the social anxiety experienced during the university period and the concepts associated with it. In this study, the differentiation of social anxiety level experienced by university students according to some demographic variables and the predictive levels of emotional intelligence and authenticity variables were investigated. The research was conducted in accordance with the relational screening model. The study group of the research consists of 386 female and 217 male students studying at Gaziantep University in the 2018-2019 academic year. Personal Information Form, Liebowitz Social Anxiety Scale, Emotional Intelligence Assessment Scale and Authenticity Scale were used as data collection tools. According to the results of the research, the level of social anxiety among university students significantly differentiates according to gender, class and family environment variables. Both emotional intelligence and authenticity have negative and significant relationships with social anxiety. While emotional intelligence explained the total variance of social anxiety by 21%, authenticity contributed 3% to the explained variance. While the level of social anxiety increases, emotional intelligence and authenticity levels decrease.

___

AbdollahiA., YaacobS.N., TalibM., A.,Ismail Z. (2015). Social Anxiety and Cigarette Smoking in Adolescents: The Mediating Role of Emotional Intelligence. School Mental Health. 7(3): 184–192, doi: 10.1007/s12310-015-9141-4

Ağırtaş, A., & Güler, Ç. (2020). Sosyal Medya Kullanan Üniversite Öğrencilerinin İnternet Bağımlılığı ve Sosyal Kaygı Durumlarının Değerlendirilmesi. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 76-89.

Aksoy, S. (2020). Üniversite Öğrencilerinde Sosyal Medya Bağımlılığının, Sosyal Kaygı ve Kişisel İyi Oluş İle Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Akyol-Çevirir, Ç. (2020). Sosyal Kaygı ve Kaçınma Davranışlarının Sosyodemografik Özelliklerle İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Andromahi, N. & Dimitar, B. (2014). Gender Differences in Young Adults with Social Phobia. International Neuropsychiatric Disease Journal 2 (2), 78-84.

APA (2013) Diagnostic and Statistical Manual for Mental Disorders. 5th edition (DSM-5). Washington DC, American Psychiatric Association.

Asher, M., & Aderka, I. M. (2020). How real do you feel? Self-and partner-authenticity in social anxiety disorder. Journal of Abnormal Psychology.

Aslan, A. E., Kalkan, N., Başman, M., & Yaman, K. G. (2020). A Study for the Prediction of the Social Anxiety Level of University Students Through Emotional Intelligence Features. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 10(57), 201-228.

Aydın, M. (2018). Üniversite Öğrencilerinde Duygu Düzenleme Güçlüğü ve Sosyal Kaygı Arasındaki İlişkinin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Baltacı, Ö. (2010). Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Kaygı, Sosyal Destek Ve Problem Çözme Yaklaşımları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Bilgiz, Ş. (2018). Toplumsal Cinsiyet Algısı ve Bilişsel Çarpıtmaların Sosyal Kaygı Üzerindeki Yordayıcı Etkisinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö. & Köklü, N. (2016). Sosyal Bilimler İçin İstatistik. Ankara: Pegem Akademi.

Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.

Can, A. (2018). SPSS ile Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi. Ankara: Pegem Akademi.

Cansız, R. O. (2004). Çocuk Yetiştirme Modellerinde Cinsiyetçi Yaklaşımlar. Yüksek Lisans Projesi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Çelebi, G. Y. (2017). Ergenlerde Sosyal Kaygı ve Bağlanma Stilleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(5), 1729-1736.

Er, M. (2020). Genç Yetişkinlerde Yalnızlığın Sosyal Kaygı, Sosyal Beceri ve Öz-Duyarlık Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.

Ergin, F. E. (2000). Üniversite Öğrencilerinin Sahip Oldukları Duygusal Zekâ Düzeyi ile 16 Kişilik Özelliği Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Gençöz, T., Soykan, C. ve Özgüven, H. D. (2003). Liebowitz Social Anxiety Scale: The Turkish version. Pscyhological Reports, 93, 1059-1069.

Gökkaya, M. (2016). Bir Grup Üniversite Öğrencisinde Sosyal Kaygı, Depresyon ve Anne-Baba Tutumları İle Mükemmeliyetçilik Eğilimleri ve Üniversiteye Uyum Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Işık Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Gültekin, B. D. ve Dereboy, F. (2011). Üniversite öğrencilerinde sosyal fobinin yaygınlığı ve sosyal fobinin yaşam kalitesi, akademik başarı ve kimlik oluşumu üzerine etkileri. Türk Psikiyatri Dergisi, 22(3), 150-158.

Gündoğdu, K., Çimen, N., & Turan, S. (2008). Öğretmen Adaylarının Kamu Personeli Seçme Sınavına Kpss İlişkin Görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 35-43.

Hacıoğlu-Sarı, K. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Öz Duyarlıkları, Sosyal Kaygı Belirtileri ve Üniversite Yaşamına Uyumları Arasındaki İlişkiler. Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Heckelman, L. R. &Schneıner, F. R. (1995). DiagnosticIssues. In R. Heimberg, M. Liebowitz, D. A. Hope, & F. R. Schneier (Eds.), Socialphobia: Diagnosis, assessmentandtreatment. (pp. 3–20). New York: GuilfordPress.

Heımberg, R. G., Brozowich, F. A. & Rapee, R. M. (2010). A Cognitive Behavioral Model of Social Anxiety Disorder: Update and Extension. In S. G. Hofmann & P. M. Dibartolo (Eds.), Social Anxiety Clinical, Developmental, and Social Perspectives (pp. 396-422). United States of America: Academic Press.

İlhan, T., & Özdemir, Y. (2013). Otantiklik ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(40), 142-153.

Jose, P. E., Wilkins, H. ve Spendelow, J. S. (2012). Social anxiety predict rumination and co-rumination among adolescents. Journal of Clinical Child and Adolescent Pyschology, 41(1), 86-91.

Karasu, R. Ö. (2020). Ebeveyn Kabul Reddi ve Kişilerarası Duygu Düzenleme Stratejileri ile Sosyal Kaygı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Maltepe Üniversitesi.

Karaşar, B. (2014). Öğretmen adaylarının bağlanma stilleri ve sosyal kaygı düzeyleri arasındaki ilişki. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 27-49.

Kaya, A., Bozaslan, H., & Gülten, G. E. N. Ç. (2012). Üniversite Öğrencilerinin Anne-Baba Tutumlarının Problem Çözme Becerilerine, Sosyal Kaygı Düzeylerine Ve Akademik Başarılarına Etkisi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (18), 208-225.

Kermen, U., Tosun, N. İ., & Doğan, U. (2016). Yaşam doyumu ve psikolojik iyi oluşun yordayıcısı olarak sosyal kaygı. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 2(1), 20-29.

Kernis, M. H., & Goldman, B. M. (2006). A multicomponent conceptualization of authenticity: Research and theory. In: M. P. Zanna (Ed.), Advances in Experimental Social Psychology (Vol. 38, pp. 284-357). San Diego, CA: Academic Pres.

Keskin, G., & Orgun, F. (2007). Bir grup üniversite ögrencisinde sosyal fobi yaşama durumlarının ve başa çıkma stratejilerinin değerlendirilmesi/Theevaluation of social phobia experiences and coping strategies in a group of university students. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 8(4), 262

Koyuncu, A., Binbay, Z., Özyıldırım, İ., &Ertekin, E. (2012). Sosyal anksiyete bozukluğunda başlangıç yaşının klinik gidiş üzerine etkisi. Klinik Psikiyatri Dergisi, 15(2), 111-120.

Lopez, F. G. & Rice, K. G. (2006). Preliminary development and validation of a measure of relationship authenticity. Journal of Counseling Psychology, 53, 362–371.

Moscovitch, D. A., Hofmann, S. G. & Litz, B. T. (2005). The impact of self-construals on social anxiety: a gender-specific interaction. Personality and Individual Differences. 38, 659–672

Nolidin K., Downey L. A., Hansen K., Schweitzer I. & Stough, C. (2013). Associations Between Social Anxiety and Emotional Intelligence Within Clinically Depressed Patients. Psychiatr Q, 84(4): 513–521, doi: 10.1007/s11126-013-9263-5.

Önder, A. (2020). Üniversite Öğrencilerinde Öfke, Sosyal Kaygı, İnternet Bağımlılığı, Siber Zorbalık ve Siber Mağduriyet Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Haliç Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.

Önder, S. A. (2018). Üniversite Öğrencilerinin Sosyodemografik Özellikleri, Sosyal Fobi Belirtileri, Erişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Belirtileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Plasencia, M. L., Alden, L. E. & Taylor, C. T. (2011). Differential effects of safety behaviour subtypes in social anxiety disorder. Behaviour Research and Therapy. 49(2011), 665-675.

Plasencia, M. L., Taylor, C. T. & Alden, L. E. (2016). Unmasking One’s True Self Facilitates Positive Relational Outcomes: Authenticity Promotes Social Approach Processes in Social Anxiety Disorder. Clinical Psychological Science. 1-13, doi: 10.1177/2167702615622204.

Shapiro, L. E. (2004). Yüksek EQ’lu Bir Çocuk Yetiştirmek. (Ü. Kartal, Çev.) İstanbul: Varlık Yayınları.

Summerfeldt L.J., Kloosterman P.H., Antony M.M., McCabe R.E. & Parker J.D.A. (2011). Emotional İntelligence İn Social Phobia And Other Anxiety Disorders. Journal of Psychopathology and Behaviora Assessment 33(1): 69–78. doi:10.1007/s10862-010-9199-0.

Sübaşı, G. (2010). Üniversite öğrencilerinde sosyal kaygıyı yordayıcı bazı değişkenler. Eğitim ve Bilim, 32(144), 3-15.

Şenol, S. (2006). Korkular: Gelişimsel Anlamı ve Tedavisi. Ankara: Morpa Kültür Yayınları.

Tezelli, S. (2019). Öğretmen Adaylarında Duygusal Zekâ, Sosyal Kaygı ve Öznel İyi Oluş Arasındaki Yordayıcı İlişki. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiSosyal Bilimler Enstitüsü.

Toluç, G. (2020). Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Kaygı Düzeyleri ve İletişim Becerileri Arasındaki İlişkilerin Cinsiyetlere Göre İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.

Türkçapar, H. (2004). Anksiyete Bozuklukları ve Tedavi Klavuzu. R. Tükel, (Ed.), Sosyal anksiyete bozukluğunun bilişsel-davranışçı tedavisi içinde (ss. 105-114). Ankara: Türk Psikiyatri Derneği Yayınları.

Uslu, Y. (2017). Mersin Üniversitesi Öğrencilerinin Duygusal Dikkat, Duygusal Netlik ve Duygusal Onarım Düzeyleri ile Benlik Saygısı, Sosyal Kaygı ve Depresyon Düzeyleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Wood, A., Linley, P., Maltby, J., Baliousis, M. & Joseph, S. (2008). The authentic personality: A theoretical and empirical conceptualization and the development of the authenticity scale. Journal of Counseling Psychology, 55, 385–399.

Yıldırım, T., Çırak, Y. ve Konan, M. (2011). Öğretmen adaylarında sosyal kaygı. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 85-100.