KUR'ÂN-I KERÎM'E GÖRE ASHÂBÜ'L-KARYE VE HABÎB EN-NECCÂR

Tevhit, risâlet ve âhiret konularını ele alan Yâsîn Sûresi, Kur'ân'ın kalbi kabul edilmektedir. Kültürdeki adlandırmasıyla Ashâbü'l-Karye/Şehir Halkı Kıssası ise Yâsîn Sûresinin kalbi mahiyetindedir denilebilir. Bu makalede Yâsîn Sûresi'nde yer alan kıssa elçilerin/davetçilerin çağrılarına uyması, bunun sonucunda karşılaştığı olayların tefsir kaynaklarında nasıl işlendiği sorusu temel mesele olarak ele alınmış ve elde edilen malumat tahlil edilmeye çalışılmıştır. Diğer yandan Yâsîn Sûresi'nde anlatılan "Ashâbü'l-Karye/Şehir Halkı Kıssası kültürümüzde "Habîb-i Neccâr Kıssası" olarak bilinmekte, bu kıssa ve çağrışımları ise günümüzde canlılığını halen korumaktadır. Bu perspektifle makale, bilimin toplumla buluşturulması sorumluluğunun icabı olarak yerele ait bir olguyu bilimsel araştırma konusu olarak ele almayı da gaye edinmiştir

ASHAABE KARIA AND HABIB AL-NAJJÂR IN ACCORDANCE WITH THE QUR'AN

Surah Yâsîn addressing monotheism, prophethood and the faith of the Hereafter issues is considered as the heart of the Qur'an. As with the cultural name as Companions of the Carya, Ashâbü'l-Karye/City Folk Story, it may be considered as the heart of Surah Yâsîn. In this article, the messages in this surah told in relation with this story are examined, and the event of Habib-i Najjar and his comply with the call of messenger / the inviters and consequences that he faced are discussed in detail with regard to different tafsirs. Companions of the Carya, Ashâbü'l-Karye/City Folk Story in Surah Yâsîn is also known as Habib-i Najjar story, and the story and its effect has still been told in Antakya region. Yet, it still maintains its vitality today. Looking from this perspective, this article focuses on this story also as a case of local scientific research.

PDF

___

Akpınar, A. (2014). "Habîbü'n-Neccar Şahsında Hakikat ve Cennet Çağrısı", 24-26 Mayıs 2014, Yayımlanmamış Sempozyum Bildirisi, Habîb-i Neccar Sempozyumu, Hatay.
el-Âlûsî, (1985). Rûhu'l-Meânî fî Tefsîri'l-Kur'âni'l-Azîm ve's-Seb'i'l-Mesânî, Tahkik: Seyyid Mahmud Şükrü el-Âlûsî el-Bağdâdî, Dâru İhyâ't-Türâsi'l-Arabî, Beyrut, 4. baskı.
Ateş, S. (1996). "Habîb en-Neccâr", DİA, XIV, 373-374, İstanbul.
Aydemir, A. (1991). "Ashâbü'l-Karye", DİA, III, 468-469,İstanbul.
Aydemir, A., (2012). Tefsirde İsrailiyyat, Beyan Yay., İstanbul.
Aydüz, D. (2004). Kur'ân-ı Kerîm'in Kalbi Yâsîn Sûresinin Tefsiri, Işık Yay., İstanbul.
Bahadır, G. (2013). "Hristiyanlığın Antakya'da Şekillenmesi ve Habib-i Neccar", Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 10 Sayı: 23, s. 207-214.
Bilmen, Ö. (trs). Kur'ân-ı Kerîm'in Türkçe Meâli Âlisi ve Tefsiri, Kahraman Yay., İstanbul.
İbn Âşûr, M. (1984). Tefsîru't-Tahrîr ve't-Tenvîr, ed-Dâru't-Tunusiyye li'n- Neşr, Tunus.
Cerrahoğlu, İ. (1993). Tefsir Usulü, TDV Yay., Ankara, 9. baskı.
ed-Dârimî, Sünen-i Dârimî, Çev: Abdullah Aydınlı, Madve Yay., İstanbul trs.
Demirci, K. (1998). "Hristiyanlık" maddesi, DİA, XVII, 328,İstanbul.
Derveze, M. İ. (2011). Kur'ân'a Göre Hz. Muhammed'in Hayatı, Çev: Mehmet Yolcu, Düşün Yay. İstanbul.
________, (1998). et-Tefsîru'l-Hadîs/Nüzul Sırasına Göre Kur'ân Tefsiri, Çevirenler: Şaban Karataş, Ahmet Çelen, Mehmet Çelen, Ekrem Demir, Ali Arslan, Muharrem Önder, Vahdettin İnce, Mustafa Altınkaya, Mehmet Baydaş, Ramazan Yıldırım, Ekin Yay., İstanbul, 2. baskı.
Duman, M. Z. (2008). Beyânu'l-Hak Kur'ân-ı Kerîm'in Nüzul Sırasına Göre Tefsiri, Fecr Yay., Ankara, 2.baskı.
Duran, N. (2012). Mesih İsa'nın Sevdalısı Havarilerin Fedaisi Habib Neccar, Color Ofset, İskenderun.
Ebû Davud, (2012). Sünen,Cenâiz, Çevirenler: Necati Yeniel, Hüseyin Kayapınar, Şamil Yay. İstanbul
Ebu's-Suûd, (1990). Tefsîru Ebi's-Suûd İrşâdü'l-Akli's-Selîm ilâ Mezâyâ'l- Kur'âni'l-Kerîm, Dâru İhyâ't-Türâsi'l-Arabî, Beyrut, 2. baskı.
Elmalılı, M. (2007). Hak Dini Kuran Dili, Azim Dağıtım, İstanbul.
Emiroğlu, T. (1976). Esbâbu'n-Nuzûl, Ülkü Basımevi, Konya.
Esed, M. (1999). Kur'ân Mesajı Meal Tefsiri, Çevirenler: Cahit Koytak, Ahmet Ertürk, İşaret Yay., İstanbul, 5. baskı.
Göktaş, V. (2014). Visale Yolculuk, İlahiyat Yay., Ankara.
Hamâvîzade, (1872). Ali bin el-Hamâvî, Tefsîr-i Yâsîn, Matbaatü'l-Hâc Muhammed Efendi el-Bosnavî, İstanbul.
Harman, Ö. F. (1991). "Ashâbü'r-Res", DİA, III, 469, TDV Yay., İstanbul.
________,(1994). "Dâvûd", DİA, IX, 21-24, TDV Yay., İstanbul.
________,(2000). "Îsâ", DİA, XXII, 465-472, TDV Yay., İstanbul.
________, (2006). "Mûsâ", DİA, XXXI, 207-213, TDV Yay., İstanbul.
________, (2010). "Süleyman", DİA,XXXVIII, 56-60, TDV Yay., İstanbul.
________, (2013). "Yûsuf", DİA, XXXXIV, 1-5, TDV Yay., İstanbul.
Hicâzî, M. (trs.). Furkan Tefsiri, Çeviren: Mehmet Keskin, İlim Yay., İstanbul.
İbn Hanbel, A. (2014). Müsned, Çevirenler: Hasan Yıldız, Zekeriya Yıldız, Hüseyin Yıldız, Ocak Yay. İstanbul.
İbn Kesîr, (1989). el-Bidâye ve'n-Nihâye, Tahkik: Ahmed Ebu Mulhim, Ali Necib Atvâ, Fuad es-Seyyid, Mehdi Nâsıruddin, Ali Abdussamir, Dâru'l-Kütübi'l- İlmiye, Beyrut, 5. baskı.
________,(1990)Tefsîru'l-Kur'âni'l-Azim, Dâru'l-Hadîs, Kahire, 2. baskı.
________,(1993) Hadislerle Kur'ân Kerîm Tefsiri, Çevirenler: Bekir Karlığa, Bedrettin Çetiner, Çağrı Yay, İstanbul.
İbn Mâce (1982). Sünen-i İbn-i Mâce Tercüme ve Şerhi, Çev: Haydar Hatipoğlu, Kahraman Yay. İstanbul.
Karaman, H., Çağırıcı, M., Dönmez, İ. Kâfi, Gümüş, S. (2006). Kur'ân Yolu Türkçe Meal ve Tefsir, DİB Yay, Ankara.
el-Kurtubî, M. (1988). el-Câmiu li Ahkâmi'l-Kur'ân, Dâru'l-Kütübi'l-İlmiye, Beyrut.
________,(2002) el-Câmiu li-Ahkâmi'l-Kur'ân,Terc. M. Beşir Eryarsoy,Buruc Yay., İstanbul.
Kutub, S. (1992). Fî Zılâli'l-Kur'ân,Dâru'ş-Şurûk, Kahire, 17.baskı,
el-Mevdûdî, (1996). Tefhîmü'l-Kur'ân Kur'ân'ın Anlamı ve Tefsiri, Çevirenler: Muhammed Han Kayâni, Yusuf Karaca, Nazife Şişman, İsmail Bosnalı, Ali Ünal, Hamdi Aktaş, İnsan Yay. İstanbul, 2. baskı.
el-Meydânî, A. (2010). Meâricü't-Tefekkür ve Dekâiku't-Tedebbür Tefsîrun Tedebburiyyün li'l-Kur'ân'il-Kerîmi bi Hasebi Tertibi'n-Nuzûli Vifka Menheci Kitâbi "Kavâıdü't-Tedebbüri'l-Emseli li Kitâbillâhi Azze ve Celle, Dârü'l-Kalem, Şam.
Öztürk, M. (2013). Kıssaların Dili, Ankara Okulu Yay., Ankara, 4. baskı.
er-Râzî, F. (1994). Tefsir-i Kebîr Mefâtîhu'l-Ğayb, Çevirenler: Suat Yıldırım, Lütfullah Cebeci, Sadık Kılıç, Sadık Doğru, Akçağ Yay., Ankara.
es-Sâbûnî, M. (1995). Safvetü't-Tefâsîr, Çevirenler: Sadrettin Gümüş, Nedim Yılmaz, Ensar Neşriyat, İstanbul.
es-Sa'lebi, (trs.). El- Keşfve'l- Beyan fi Tefsiri'l- Kur'ân,Daru'l- Kütübi'l İlmiyye, Beyrut.
Serinsu, A. (2012). Kur'ân ve Bağlam, Şule Yay., İstanbul, 2. baskı.
Sılay, M. (2002). Hatay Evliyaları, Keşif Yay., Ankara.
ŞengüL, İ. (1994). Kur'ân Kıssaları Üzerine, Işık Yay., İzmir.
et-Taberî, C. (2008). Câmiu'l-Beyan an Te'vîli Âyi'l-Kur'ân, Tahkik: Amed Abdurrazik el-Bekrî, Muhammed Adil Muhammed, Muhammed Abdullatif Halef, Mahmud Mursî Abdulhamid, Dâru's-Selam li't-Tibâati ve'n-Neşri ve't-Tevzi' ve't- Terceme, Kahire, 3. baskı.
Tekin, M. (1992). Antakyalı Din Şehidi Habib Neccar, Yeni Düzen Yay., Antakya.
el-Tirmizî, (1992). Sünen, Fedâilu'l-Kur'ân, Çağrı Yay., İstanbul.
Türk, M. (2012). Ebu Ubeyde Bin Cerrah'ın (r.a.) Hediyesi Antakya, Color Ofset Matbaacılık, Hatay, 6. baskı.
Vehbi, M. (1922). Hûlasâtü'l-Beyan fî Tefsîri'l-Kur'ân, Üçdal Neşriyat, İstanbul 4. baskı.
Yılmaz, Y. (2013). İslam Kaynaklarına Göre Ashâb-ı Karye ve Habîb-i Neccâr, Semih Ofset, Ankara, 2. baskı.
ez-Zemahşerî, C. (1998). el-Keşşâf An Hakâiki Ğavâmidu't-Tenzîl ve Uyûnu'l- Ekâvîl fî Vucûhi't-Te'vîl, Tahkik: Adil Ahmed Abdulmevcud, Ali Muhammed Muavvad, Mektebetü'l-Ubeykan, Riyad.
Zuhaylî, V. (2014). Tefsirü'l-Münîr, Çevirenler: Hamdi Arslan, Ahmet Efe, Beşir Eryarsoy, H. İbrahim Kutlay, Nurettin Yıldız, Risale Yay., İstanbul.