İLKOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARININ RESİM-METİN İLİŞKİSİ AÇISINDAN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ*

Türkçe ders kitapları, ülkemizdeki öğretim programlarında ölçüt alınan yapılandırıcı yaklaşıma göre hazırlansa da, ulaşılması hedeflenen kazanımlar göz önüne alındığında, kitapların eğitsel yönünde farklı sorunlarının olduğu birçok çalışmada ortaya konmuştur. Ders kitaplarının önemli eğitsel özelliklerinden biri de metinlerle birlikte kullanılan görsellerdir. Metinle bağlantısı olmayan görsellerin öğrenmede herhangi bir işlevinin olacağını beklemek güçtür. Bu çalışmada, 2013-2014 eğitim-öğretim yılında ilkokullarda kullanılan Türkçe ders kitaplarındaki resim-metin ilişkisi, sınıf öğretmenlerinin görüşleri doğrultusunda değerlendirilmiştir. Araştırmanın evrenini İstanbul ilinde görev yapan sınıf öğretmenleri, örneklemini, İstanbul ilindeki 10 ilkokulda görev yapan sınıf öğretmenleri oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında araştırmacılar tarafından geliştirilen 5'li likert tipi ölçek kullanılmıştır. Öğretmen görüşlerini belirlemede, betimsel istatistikler hesaplanmış, bağımsız iki örnek t-testi ve ANOVA testi uygulanmıştır. Elde edilen bulgular doğrultusunda, sınıf öğretmenlerinin ilkokul Türkçe ders kitaplarındaki resim metin ilişkisine yönelik görüşleri, cinsiyet değişkenine göre anlamlı düzeyde farklılık göstermemektedir. Aynı şekilde, mesleki kıdem ve mezun olunan okul türüne göre anlamlı farklılık tespit edilmezken, okutulan sınıf düzeyine göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılık görülmüştür.

AN EVALUATION OF TURKISH TEXTBOOKS RELATED TO ILLUSTRATION- TEXT CONTACTS

In our country , even if Turkish textbooks are prepared according to context of constructivist approach which is though as a criterion in curriculum, when acquisition which is targeted to gain is taken into consideration, pedagogically, many studies revealed that books have got a lot of mistakes. One of educational features of the book is images which are used with texts. It is hard to expect images which have not got any connections with text would be functional. In this study, the contact between text and image in Turkish textbooks that used in primary schools in 2013-2014 academic years was evaluated on primary teacher's views. The primary teachers that work in Istanbul constitute the globe of research and also the primary teachers work in 10 schools in Istanbul constitutes the sample of research. On gathering datas the likert type scale that developed by researchers was used. On determining teacher's views, the descriptive statistics were calculated and the independent- sample t-test and one-way ANOVA test were applied. Within the findings the views of primary teachers about image-text contact in Turkish textbooks do not differ in a significant way according to sexual variety. Similarly as no significant difference was determined according to occupational seniority and the school type that graduated, statistically meaningful differences were fixed according to the grade of class which is lectured.

PDF

___

Akyol, H. (2013). Türkçe Öğretim Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Balcı, A. (2013). Okuma ve Anlama Eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
Baş, B. (2002). 4306 Sayılı sekiz Yıllık İlköğretim Kanununun Kabulünden Sonra İlköğretim Kurumlarının Altıncı Sınıflarında Okutulan Türkçe Ders Kitapları
Üzerine Bir İnceleme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
Baş, B. (2012). Çocuk Edebiyatı. İstanbul: Kriter Yayınevi.
Becer, E. (1996). Bir Kitabın Grafik Tasarımı: Armonik Kurallar, Değerlendirme Yöntemleri ve Değişen Koşullar. Türkiye ve Almanya'da İlköğretim Ders Kitapları.Ankara: Türk-Alman Kültür İşleri Kurulu Yayın Dizisi No:11.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E.,Akgün, Ö. E.,Karadeniz, Ş. ve Demirel F. (2013) Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Çokluk, Ö.,Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin ÇokDeğişkenli İstatistik SPSS Ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
Erkan, A. (1998). Hayat Bilgisi Ders Kitaplarında Resimleme ve Metin İlişkisi. Yayımlanmamış Sanatta Yeterlilik Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Erkmen, N. (1996). Çağdaş Bir Ders Kitabı Nasıl Olmalı? Ders Kitabını Mükemmel Yapan Nitelikler. Türkiye ve Almanya'da İlköğretim Ders Kitapları Sempozyumu.Ankara: Türk-Alman Kültür İşleri Kurulu Yayın Dizisi No:11.
Ertok Atmaca, A. (2006). İlköğretim Ders Kitaplarında Görsel Tasarım ve Resimleme.Milli Eğitim Dergisi, 171, 318-328.
Gönen, M.,Katrancı, M., Uygun, M. ve Uçuş, Ş. (2011). İlköğretim Birinci Kademe Öğrencilerine Yönelik Çocuk Kitaplarının, İçerik, Resimleme ve Fiziksel Özellikleri Açısından İncelenmesi.Eğitim ve Bilim Dergisi, 36 (160), 250-265. Günay, D. (2013). Metin Bilgisi. İstanbul: Papatya Yayıncılık.
İşcan, A. (2004). Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Edebi Metinlerin Öğrencilere Estetik Zevk Kazandırmadaki Rolü.Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Kara, C. (2012). Çocuk Kitabı Seçiminde Resimlemelerle İlgili Olarak Ebeveynin Dikkat Etmesi Gereken Başlıca Unsurlar. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi ,1 (1), s. 225-232
Karatay, H. ve Pektaş, S. (2012). Türkçe Ders Kitaplarının İncelenmesine Yönelik Ölçek Geliştirme Çalışması. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10, 183-204.http://dx.doi.org/10.14520/adyusbd.315 Kehnemuyi, Z. (2009). Çocuğun Görsel Sanat Eğitimi. İstanbul: YKY. Kılıç, A. ve Seven, S. (2007). Konu Alanı Ders Kitabı İncelemesi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Kılıç, D. (2008). Ders Kitabının Öğretimdeki Yeri. Demirel, Ö. (Ed.) ve Kıroğlu, K. (Ed.), Konu Alanı Ders Kitabı İncelemesi. Ankara: Pegem Akademi.
Kırbaş, A., Orhan, S. ve Topal, Y. (2012). İlköğretim Türkçe Ders Kitaplarındaki Görsel Öğelere Öğretmen Görüşlerinden Hareketle Eleştirel Bir Bakış. TurkishStudies, 7(4), 2225-2235.
Mardi, H. Ö. (2006). Çocuk Kitapları Resimlemede Karakter Yaratma. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Onan, B. (2013). Dil Eğitiminin Temel Kavramları. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Sürmeli, K. ve Kaptan, A. Y. (2011). Çocuk Dergilerinin Grafik Tasarımı. 3. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu(5-7 Ekim 2011) Bildirileri, Ankara:
Ankara Üniversitesi Basımevi, s. 577-584.
Temizkan, M. (2009). Metin Türlerine Göre Okuma Eğitimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Türk Dil Kurumu. Güncel Türkçe Sözlük. http://www.tdk.gov.tr.
Uzuner, S., Aktaş, E. ve Albayrak, L. (2010). Türkçe 6, 7 ve 8. Sınıf Ders Kitaplarının Görseller (İllüstrasyonlar) Açısından Değerlendirilmesi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 27, 721-733.
Varışoğlu, B., Şeref, İ., Gedik, M. ve Yılmaz, İ. (2014). Deyim ve Atasözlerinin Öğretilmesinde Görsel Bir Araç Olarak Karikatürlerin Başarıya Etkisi. Karadeniz
Araştırmaları, 41, 226-242. http://dx.doi.org/10.12787/KARAM600 Yavuzer, H. (2013) Resimleriyle Çocuk. İstanbul: Remzi Kitabevi.