Kur’ân’a Divan Durmak Vahyin Renk ve Tonlarının Cızirî’nin Şiirindeki Nicel Yansımalarına Dair Bir İnceleme

Melâyé Cızirî diye tanınan ünlü mutasavvıf ve şair Şeyh Ahmed b. Muhammed el-Cezerî'nin bilinen eseri, Divan adlı şiir kitabıdır. Bu kitapta tasavvuf, fıkıh, tefsir, hadis, morfoloji, gramer, mantık, estetik, felsefe, belagat, matematik, astronomi, kozmoloji, tarih, fizik, metafizik gibi sosyal ve fen bilimlere dair birçok veri ile karşılaşmak mümkündür. Divan'a tematik olarak katkıda bulunan en önemli unsurlardan birinin Kur'ân olduğu iddia edilebilir. Makalede de görüleceği üzere Divan'da, bu iddiayı pekiştirmeye katkı sağlayacak çok sayıda veri bulunmaktadır.Bu makale, Kur'ân'ın Divan'ı hangi ölçülerde ve nasıl etkilediğini konu edinmektedir. Divan'ın ilahiyat sahasında ne tür çalışmalara konu olabileceğini gündeme getirmek ise makalenin başka bir hedefidir

Qur’an in the Divan: An examination on the quantitative reflections of the colour of revelation and tones in Cizirî’s poetry

Known as Melâyé Cizirî, the Sufi and poet Sheikh Ahmed b. Muhammad al-Jazari is well-recognized for his famous poetry book named Divan. In this book, it is possible to discover information about social and numerical sciences such as mysticism, fiqh, tafsir, hadith, morphology, grammar, logic, aesthetics, philosophy, rhetoric, mathematics, astronomy, cosmology, history, physics, and metaphysics. It can be argued that the Qur’an is one of the most important elements that thematically contributed to the Divan. This paper will illustrate a wide range of data in the Divan that will help to reinforce this claim.This article will explore in what measurements how the Qur’an influenced the Divan. The article is further attempts to show the scopes of different kinds of theological studies which could be done on Divan

PDF

___

Akay, H. (1995). İslami Terimler Sözlüğü, İstanbul: İşaret.
Aytepe, M. (2016). Aliya Düşüncesinde Üçüncü Yolun İmkânı Olarak İslam, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı 43: Cmt Grup Ajans.
Cızîrî, M. (2014). Divan: Kürtçe Metin &Türkçe Çeviri (Çev. : Osman Tunç), İstanbul: Nubihar.
Çağlayan, E. (2016). Zazalar: Tarih, Kültür, Kimlik, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.
Demirci, M. (2009). Tefsir Terimleri Sözlüğü, İstanbul: İfav.
Dilçin, C. (2009). Örneklerle Türk Şiir Bilgisi, Ankara: TDK.
Doru, M. N. (2016a). Melayê Cızîrî: Felsefi ve Tasavvufi Görüşleri, İstanbul: Nûbihar.
Doru, M. N. (2016b). Melayê Cızîrî: Hakikat ve Mecaz Arasında Bir Sûfî’nin Portresi, İstanbul: Nûbihar.
Durmuş, İ. (2001). İstitrat DİA, 2001, Diyanet İslam Ansiklopedisi, Ankara: Türkiye
Diyanet Vakfı Yayın Matbaacılık ve Ticaret İşletmesi.
Esed, M. (2009). Kur’ân Mesajı, İstanbul: İşaret.
Gündüz, Ş. (1998). Din ve İnanç Sözlüğü, Ankara: Vadi. İbn Kesir, İ. (1986). Muhtasaru Tefsir-i İbn-i Kesir, (ihtisar ve tahkik: M. Ali esSabunî), Beyrut: Daru’l-Kalem. ö 16 Abdulcelil Bilgin
Karaman, Fikret v.d. (2006). Dini Kavramlar Sözlüğü, Ankara: D. İ. B. Kur’ân-ı Kerîm.
Özervarlı, M. S. (2005). Molla Cezerî, Diyanet İslam Ansiklopedisi, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayın Matbaacılık ve Ticaret İşletmesi.
Sabunî, M. A. (2001). Îcâzu’l-Beyân fi Suveri’l-Kur’ân, Beyrut: Daru’l-Ceyl.
Topaloğlu, Bekir & Çelebi, İlyas, (2010). Kelam Terimleri Sözlüğü, İstanbul: İsam.
Turan, A. (2010). Melayê Cizîrî Divanı ve Şerhi, İstanbul: Nûbihar.
Turgay, N. (2011). Ahmed el-Botî el-Cızirî ve Divanında Kur’ân’a Yaklaşımı, Mukaddime, Sayı 4: Mardin.