Fire of love in Mela’s perspective

Klasik Kürt Edebiyatında âşıkların içinde bulunduğu zor şartları ifade eden ateş; ayrıca aşığın maşuka karşı duyduğu hasret ve özlem için de kullanılır. Bu hasret, bir düğüm gibi aşığı sarıp sarmalayıp yanmaya teslim ettiğinden dolayı ataşe benzetilmiştir. Aşk; ateş, mum, kandil, çıra ve güneş gibi hareketli nesnelerle özdeşleştirilen çok yönlü bir terimdir. Aşk, insan bedeninde adeta bir parıltıdır ki içinde bulunulan zaman, mekân, ezel ve ebetle ilgilidir.Melayê Cizîrî'nin şiirlerinde aşk ile ateş arasındaki bağ; et ile tırnak arasındaki bağ gibidir. Mela, çoğu zaman ateşi aşkla birlikte ve farklı formlarda dile getirir. Onun şiirlerinde baştan sona; ateş, ateş kıvılcımı, Tur Dağı'nın ateşi, tecelli nurunun ateşperesti, ateşten nefes, mecâzî ateş, aşk ateşi vb. kavramlar vardır. Özellikle aşk konulu şiirlerinde "aşk ateşi" kavramını diğerlerinden daha fazla kullandığı görülmektedir. Bu makalede de daha çok Mela'nın "aşk ateşi" terimine bakışı üzerinde duracağız. O, şiirlerinde anlamdaş olan üç kelime, yani: "agir, nar ve ateş" kavramlarını kullanmaktadır. Ayrıca agir (ateş) in meydana getirdiği fiiller için de sohtin/yakmak, şewitîn/yanmak, dû/duman, dûd/ahın nefesi, herişandin/tahriş vb. kavramları kullanmıştır. Aşk kavramı yerine de her ne kadar 'Işq, muhabbet ve evîn (sevgî) gibi kavramlar kullanmış olsa da 'ışq kavramı şairin meramını daha ziyade yansıtmaktadır

Mela’nın Perspektifinde Aşk Ateşi

In classical Kurdish literature, fire is used to express the difficult conditions that lovers have, as well as to longing and longing for the love of the lover. This longing is likened to a knot, as it is wrapped around a knot and rolled over to the burn. Love is a versatile term associated with moving objects such as fire, candles, lamps, candles, and the sun. Love is a gleam in the human body, which is related to time, space, eternity, and ego. In Melayê Cizîrî’s poems, the bond between love and fire is like the bond between meat and nail. Mela often expresses the fire in different forms as well as with love. Different form of fire such as spark of fire, fire of Tour Mountain, manifestation of fire of nude, fire from ray, enchanting fire, love fire etc are present in every phase of his poems. It is seen that he used the concept of “fire of love” especially in his love related poems more than his other poems. In this article, we will rather focus on Mela’s view of the term “fire of love”. He uses the three words that are meaningful in his poems, namely: heavy, pomegranate and fire. Moreover, he uses the terms such as burning, glowing, smoke, cauterizing and some other terms that have similar functions as like fire. Albeit terms such as affection, adoration, and benevolence are used instead of ‘love’, the term ‘ishq’ (love) reflects more to the purport of the poet

PDF

___

Abadî, D. H. K. (2012). “Meratîbî Qurb Der ‘Irfanî Îslam” , Salê Ewwel, Şomare Çarom, Tehran: Hîkmetî ‘Îrfanî.
Aksu, M. (2000). Bediuzzaman’ın Van Hayatı, Van ?.
Armutlu, S. (2009). “Kelebeğin Aşeteşe Yolculuğu: Klasik Fars ve Türk Edebiyatında Şem’ ü Pervane Mesnevileri”, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S. 39, 2009: Erzurum.
Bîdegî, H. (1396). “Tesîrî Mellayî Cizîrî Ez Hafiz Şîrazî Der Medmûnê ‘Işq”, Danîşgahî Edebiyyat ve ‘Ulûmî Însanî, Danişgahî Şehîd Bahez Kirman, Sal 9, Şomare 16, Behar û Tabistan, Kirmanşah: Neşriyyatî Edebiyyatî Tetbîqî.
Ceylan, S. (2010). “Mesnevî” İslam Ansiklopedisi, C.29, r. 325-334.
Doru, M. N. (2016). Melayê Cizîrî, Hakikat ve Mecaz Arasında Bir Sûfî’nin Portresi, İstanbul: Nûbihar.
Doru, M. N. (2016). Melayê Cizîrî, Felsefî ve Tasavvufî Görüşleri, İstanbul: Nûbihar.
El ‘Ekilî, H. M.&Mehaweş, N. H. (2014). “Hub û ‘Işq - Fî Dewi-d Delaleti’l Quranîyye”, Mecelletî Kulliyeti’t Terbiyyeti’l Lubnan, El Mûcelled 25 (1), Lubnan: ?.
El-‘Ecem, R. (1999), Mewsû’etun Mustelihatî Et-Tesewwûf’il Îslamî, Beyrut: Mektebetî Lubnan.
Eraydın, S. (2014). Tasavvuf ve Tarikatlar, İstanbul: M.Ü. İlahayiyat Fakültesi.
Fuzulî, (2016). Rind û Zahid, (amd. Yusuf Özkan Özburun), İstanbul: Stun.
Gazzâlî, (1994). Mişkâtü’l-Envâr(çev. Süleyman Ateş), İstanbul: Bedir.
İbn Hacer El-Heytemi, E. Ş. A. (2014). el Feteva-i Hadisiyye, Beyrut: Darü’l-Kütübi’lİlmiyye.
Îmamî, N.- ‘Ebdî Mekûned, Î. (1389). “Ateş-î ‘Işiq Ez Dîdegahê Mewlana”, Dewrê Dovvom, Şomare 5, Behar, Tehran: Pejûheşnameyê Zeban û Edebîyatê Farsî.
İsî, ‘E. (1993). Heqaîqu’n ‘Enit-Tesewwufî, Heleb: Daru’l Îrfan.
Kâşânî, A. (2004). Letaifu’l-a’lâm fî işarâtı ehlil-ilham (Tasavvuf Sözlüğü), wergêr. Ekrem Demirli, İstanbul: İz.
Konu, A. A. (2013). Muhyiddîn İbnu’l Arabî Fusûsu’l-Hikem Tercüme ve Şerhi, (pêgehîn: 10.12.2017www.terzibaba13.org)
Lahorî Ebul’hesen,‘E, X. (1324). Şerhê Îrfanê Xezelhayê Hafiz, (Teshîh we Te’lîqat: Bahaeddîn Xurremşahî, Koreş Mensûrî, Huseyn Mûtî’î Emîn), C. 3, Tehran: Neşrê Qetre.
M. Seyidnar. (1392). “Qelb Der ‘Îrfanî Îslamî”, Danişgahê Azadê Îslamî, Wahid Zencan, Grûhê Edyan û ‘Îrfan, dewre.1, Şomare 38, Zencan: ‘Îrfanê Îslamî.
Mela Ehmedê Zivîngî. (2013). Gerdeniya Gewherî,(amd. Emîn Narozî), C. II, İstanbul: Avesta.
Melayê Cizîrî. (2004). Dîwan, (amd. Arif Zêrewan), Stockholm: Nefel.
Molla Ahmed-i Cezîrî. (2012). Dîwan, (Wergêr: Osman Tûnç), Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
Muhammed, H. C. (2008). Melayê Cizîrî, Sevgi ve Güzelliğin Şairi, (wergêr: Ümit Demirhan). İstanbul: Hîvda.
Muhammedî, K. (2007). Mevlana ve Akıl, İstanbul: İnkilap.
Nûrsî, S. (2014). Lemalar, Makam Tanzimli Risale-i Nur Külliyatı, İstanbul: Tenvir.
Qutbeddîn ebu’l Mezher Mensûr b. Ezdîşêr el- ‘Ebadî. (1347). Sofîname, Tehran: İntîşaratê Ferhengê Îran.
Tek, A. (2005). “Fusûsu’l-Hikem’e Yönelik Bazı Tartışmalı Konulara Sofyalı Bâlî Efendi’nin Bakışı”, Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, C. 14, S. 2, r. 107-133, Bursa.
Uludağ, S. (2012). “Hz. Mevlana’da Akıl, Nakil, Vahiy İlişkisi”, www. semazen.net, (pêgehî: 04.12.2017).
Yılmaz, H.K. (2017) “Mevlana’da Yanma ve Olma Davası: Aşk”, http://www. akademiktarih.com/tarih-anabilim-dal/2134-selcuklu-tarihi-aratrmalar/ mevlana-aramalar/9533-mevlda-yanma-ve-olma-davas-h-kl-yz-.html (pêgehîn: 04.12.2017).