TMS 18 hasılat standardı kapsamında senetsiz vadeli satışlar ve ertelenmiş vergi etkisi: TMSUGT ile karşılaştırma

Senetsiz vadeli satısların muhasebelestirilmesinde ve raporlanmasında Tekdüzen Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebligi (TMSUGT) ile TMS 18 Hasılat Standardı açısından farklılıklar bulunmaktadır. TMSUGT, izleyen hesap dönemini ilgilendirsin veya ilgilendirmesin bu tür satısların tamamını Vergi Usul Kanunu’ndaki vergileme yaklasımına uygun olarak satıs isleminin gerçeklestigi hesap döneminin geliriymis gibi kabul ederek 60 Brüt Satıslar Hesap Kümesinde muhasebelestirmekte ve raporlamaktadır. TMS 18 Hasılat Standardı ise senetsiz vadeli satıslarda, vade farkı içersin veya içermesin satısın, satıs tarihindeki gerçege uygun degerinin hesaplanmasını ve tahsilat zamanındaki degeri ile gerçege uygun degeri arasındaki farkın faiz geliri olarak raporlanmasını sart kosmaktadır. Bununla birlikte tahsilat zamanı, satısın yapıldıgı hesap dönemini takip eden hesap dönemine sarkan senetsiz vadeli satıslar için TMS 18 Hasılat Standardına göre yapılan muhasebelestirme islemlerinde TMS 12 Gelir Vergisi Standardı açısından ertelenmis vergi etkisi dogmaktadır. Bu çalısmada senetsiz vadeli satısların muhasebelestirme ve raporlanmasında TMSUGT ve TMS 18 Hasılat Standardı karsılastırılmıs, TMS 18’e göre gerçeklestirilen muhasebelestirme ve raporlamada TMS 12 Gelir Vergileri Standardı açısından ortaya çıkacak ertelenmis vergi etkisi birbirini izleyen iki hesap dönemi açısından incelenmistir.

There are some differences between Turkish Uniform Accounting System (TUAS) and Turkish Accounting Standard 18 Revenue (TAS 18) in terms of accounting and reporting of unbilled credit sales. TUAS, in accordance with Tax Procedure Law, records and reports all unbilled credit sales in 60 Gross Sales accounting group, assuming that it is the revenue of that period when the sales transaction realized, whether they effect the following accounting period or not. On the other hand, TAS 18 Revenue Standard requires the necessity of calculating of the real value of the sales transaction at the date of realization and reporting the difference between the value at the date of collection and the real value as interest income for unbilled credit sales transactions whether delay interest occurs or not. In addition, the accounting transactions realized according to TAS 18 Revenue Standard, for the unbilled credit sales of which collection time overhanging in the next accounting period following the period of credit sales realized, the effect of deferred tax will arise in terms of TAS 12 Income Tax Standard. In this study, Turkish Uniform Accounting System (TUAS) and TAS 18 Revenue Standard in terms of accounting and reporting of unbilled credit sales are compared. The effect of deferred tax that will arise in terms of TAS 12 Income Tax Standard in the accounting and reporting realized according to TAS 18, is analyzed for the two revenue period following each other.

___

Akdogan Nalan, Sevilengül Orhan, Tekdüzen Muhasebe Sistemi Uygulaması, Gazi Kitabevi, Ankara, 2007.

Akdogan Nalan, Sevilengül Orhan, “Türkiye Muhasebe Standartlarına Uyum için Tekdüzen Hesap Planında Yapılması Gereken Degisiklikler”, Mali Çözüm Dergisi ISMMMO, Sayı: 84, 2007, ss.29-70.

Ayanoglu Yıldız, “Dönem Net Kârının Belirlenmesi ve Ertelenen Vergi Etkilerinin Finansal Tablolara Alınması”, Gazi Üniversitesi SBE Doktora Tezi, Ankara, 2001.

Gögüs Handan Sümer, “Ertelenmis Vergi ve Muhasebelestirilmesi”, Mali Çözüm Dergisi ISMMMO, Sayı:101, 2010, ss.13-30.

Gücenme Ümit, Poroy Aylin, “Vergilerin Muhasebelestirilmesi, Ertelenen Vergi Varlıkları ve Yükümlülükleri”, Muhasebe ve Denetime Bakıs, 6 (21), ss:1-16.

Kaygusuzoglu Mehmet, “Vadeli Alım-Satım Islemlerinin Tekdüzen Muhasebe Sistemi Ve Muhasebe Standartları Açısından Incelenmesi”, Adıyaman Üniversitesi SBE Dergisi, Sayı: 5, Aralık 2010, ss.184-199.

Mısırlıoglu Ismail Ufuk, “Kurum Kazancı Üzerinden Hesaplanan Vergilerin Raporlanması”, Mali Çözüm Dergisi ISMMMO, Sayı: 72, 2005, ss.51-65.

Örten Remzi, Kaval Hasan, Karapınar Aydın, TMS-TFRS Türkiye Muhasebe ve Finansal Raporlama Standartları, Gazi Kitabevi, Ankara, 2010.

Özkan Azzem, “TMS 12 Gelir Vergileri Standardına Göre Ertelenmis Vergiler ve Muhasebe Uygulamaları”, Erciyes Üniversitesi IIBF Dergisi, Sayı:32, Ocak-Haziran 2009, ss.97-112.

Saglam Nejdet, Sengel Salim, Öztürk Bünyamin, TMS Uygulaması, Maliye ve Hukuk Yayınları, Ankara, 2007.

Süer Ayça Zeynep, Senyigit Yigit Bora, “Amortisman Uygulamasının Ertelenmis Vergiler Üzerindeki Etkisi ve Finansal Tablolarda Raporlaması”, Mali Çözüm Dergisi ISMMMO, Sayı:74, Yıl:2006, s.203.

www.tmsk.org.tr/dosyalar/TMS 18. doc. (Erisim Tarihi: 29.12.2010, saat : 16:58)