Maddi duran varlıklarda amortisman uygulamasının Türkiye muhasebe standartları ve Türk vergi mevzuatı açısından karşılaştırılması

Bu çalısmanın amacı, maddi duran varlıklarda amortisman uygulamalarının Türk vergi mevzuatı ve Türkiye Muhasebe Standardı-16 açısından ele alınarak farklılıkların ortaya konulmasıdır. Amortisman ile ilgili yasal düzenlemeler; amortismana tabi duran varlıklar, amortisman hesaplama esasları ve yöntemleri açısından Vergi Usul Kanunu ve ilgili tebliglerde yer almaktadır. Amortismanın vergiye tabi kârın tespitinde etkili bir gider olması açısından da, Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi Kanunları ve ilgili tebliglerdeki düzenlemeler geçerli olmaktadır. Kullanılan amortisman hesaplama yöntemine veya sunulmus olan seçeneklerden birinin tercih edilmesine baglı olarak amortisman tutarındaki farklılık isletmelerde vergi ertelemesi durumunu ortaya çıkaracaktır. Konu öncelikle Vergi Usul Kanunu ile Türkiye Muhasebe Standardı-16 açısından incelenmis ve farklılıklar belirlenerek açıklanmıstır. Temel olarak amortismana tabi tutarın belirlenmesinde, amortisman oranında ve amortisman tutarının hesaplanmasında çesitli farklılıklar tespit edilerek örneklerle ortaya konulmaya çalısılmıstır. Türkiye Muhasebe Standartlarının uygulanması Sermaye Piyasası Kanununa tabi isletmeler için zorunlu diger isletmeler için istege baglıdır. Ancak yürürlüge girmesi beklenen Türk Ticaret Kanunu ile de tüm isletmeler için zorunlu hale gelecektir. Isletmelerin muhasebe uygulamalarında önemli bir yer tutan amortisman uygulamaları gelecekte daha da dikkatle üzerinde durulması gereken bir konu olacaktır.

The objective of this study is to discuss the depreciation practices in the Turkish tax legislation and Turkish Accounting Standart-16 and to put forward the differences. Legislative rules related with depreciation take place in the Tax Procedures Law and the related communiqués covering fixed assets that subject to depreciation, basis of depreciation calculation and depreciation methods. As depreciation is an important expense in the determination of profit which subject to taxation, Income and Corporate Taxes and the regulations in the related communiqués are valid. Depending on the depreciation calculation or the choice of existing methods, the difference depreciation expense will cause deferred tax for corporations. The topic is primarily examined from the Tax Procedures Law aspect and TAS-16 and the differences have been determined and explained. Basically various differences have been determined in the determination of the amount that subject to depreciation, depreciation rate and the calculation of depreciation expense; these have been sought to be pointed out using examples. Turkish Accounting Standards are obligatory for corporations that subject to Capital Market Law but discretionary for other corporations. However it will be compulsory for all corporations with the Turkish Trade Law which is expected to be effective. Depreciation practices which are considered to have an important place in the accounting practices of corporations will be a subject that will need to be considered with more attention.

PDF

___

• Akdogan, Nalan (2006). “UMS 12-Gelir Vergileri Standart Hükümlerine Göre Dönem Kârından Indirilecek Vergi Giderinin Hesaplanması ve Ertelenmis Vergilerin Muhasebelestirilmesi”, Muhasebe ve Denetime Bakıs Dergisi, Sayı 17, Ocak, s.1-18.

• Akgün, Melek (2009). “TMS-16 Maddi Duran Varlıklar” Türkiye Muhasebe Standartları Uygulaması, 3.Baskı, Ankara: Maliye ve Hukuk Yayınları.

• Ataman, Ümit (2009). Genel Muhasebe – Muhasebede Dönemsonu Islemleri, Cilt 2, Türkmen Kitabevi, 16.Baskı, Istanbul.

• Ataman Akgül, Basak (2004). “Maddi Duran Varlıkların Amortismanına Iliskin Uluslar arası Muhasebe Standardında (IAS 16) Yer Alan Düzenlemeler ve Türk Vergi Mevzuatı ile Karsılastırılması”, Mali Çözüm Dergisi, Sayı 67, ISMMMO Yayını, Nisan-Mayıs-Haziran, s.91-101.

• Dagdemir, Serdal (2008). “Maddi Duran Varlıklara Iliskin TMS 16 ve VUK’da Yeralan Düzenlemeler-I” Yaklasım Dergisi, Sayı184, Nisan, http://yaklasim.com/mevzuat/dergi/makaleler/20080411254.htm 08.07.2010

• Dagdemir, Serdal (2008). “Maddi Duran Varlıklara Iliskin TMS 16 ve VUK’da Yeralan Düzenlemeler-II” Yaklasım Dergisi, Sayı 185, Mayıs 2008, http://yaklasim.com/mevzuat/dergi/makaleler/20080512055.htm 08.07.2010

• Gücenme, Ümit ve Poroy Arsoy, Aylin (2005). “Muhasebe Standartlarına Göre Maddi Duran Varlıklarda Deger Artıs ve Azalıslarının Tespiti ve Kaydı” Analiz Muhasebe-Finansman Arastırma ve Uygulama Dergisi, Cilt 5, Yıl 14, Sayı 14, Ekim ,http://www.tmsk.org.tr/index.php?option=com_content&task=view&id= 66&Itemid =92 04.08.2010

• Kaya, Ugur (2007 ). “Maddi Duran Varlıkların Elde Edilmesinde TMS 16 ve Vergi Kanunlarındaki Düzenlemelerin Karsılastırılması” Mali Çözüm Dergisi, Sayı 83, ISMMMO Yayını, Eylül- Ekim, s.67–80.

• Marsap, Beyhan (2008). “Maddi Duran Varlıklarda Amortisman Uygulaması ve Yararlı Ömrün Belirlenmesi- Muhasebe Standartları, Vergi Usul Kanunu ve Çesitli Ülkelerdeki Durum”, VI.Muhasebe Uygulamaları ve Vergi Mevzuatı Sempozyumu, Ankara: Ankara Serbest Muhasebeci Mali Müsavirler Odası.

• Örten, Remzi ve Bayırlı, Rıdvan (2007). “TMS16:Maddi Duran Varlıklar Standardına Göre Amortisman Ayırma ve Muhasebe Uygulamaları-I” Yaklasım Dergisi, Sayı 172, Nisan, http://yaklasim.com/mevzuat/dergi/ makaleler/2007049159.htm 08.07.2010

• Örten, Remzi ve Bayırlı, Rıdvan (2007). “TMS16:Maddi Duran Varlıklar Standardına Göre Amortisman Ayırma ve Muhasebe Uygulamaları-II” Yaklasım Dergisi, Sayı 173, Mayıs , http://yaklasim.com/mevzuat/dergi/ makaleler/2007059262.htm 08.07.2010

• Örten, Remzi; Kaval, Hasan ve Karapınar, Aydın (2007). Türkiye Muhasebe-Finansal Raporlama Standartları. Ankara: Gazi Kitabevi.

• Sipahi, Barıs (2009). “TMS 16 Maddi Duran Varlıklar ve Maddi Duran Varlıklarda Deger Düsüklügü” Seçilmis Türkiye Finansal Raporlama Standartları, 2.Baskı, Istanbul: Istanbul Serbest Muhasebeci Mali Müsavirler Odası Yayın No:99.

• Yükçü, Süleyman ve Içerli, Yılmaz (2007 ). “TMS-16 Maddi Duran Varlıklar Standardına Iliskin Uygulama Önerileri” Mali Çözüm Dergisi, Sayı 82, ISMMMO Yayını,Temmuz Agustos, s.15-27.

• Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu, Türkiye Muhasebe Standardı No 16-Maddi Duran Varlıklar, 31.12.2005 tarih ve 26040 sayılı Resmi Gazete.

• Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu, 66 No’lu Teblig, 13.08.2008 tarih ve 26966 sayılı Resmi Gazete.

• Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu, 67 No’lu Teblig, 13.08.2008 tarih ve 26966 sayılı Resmi Gazete.

• Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu, 71 No’lu Teblig, 13.08.2008 tarih ve 26966 sayılı Resmi Gazete.

• Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu, 111 No’lu Teblig, 28.11.2008 tarih ve 27068 sayılı Resmi Gazete.

• Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu, 122 No’lu Teblig, 28.11.2008 tarih ve 27068 sayılı Resmi Gazete.

• Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu, 133 No’lu Teblig, 08.01.2009 tarih ve 27104 sayılı Resmi Gazete.

• 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu , 10.01.1961 tarih ve 10703 sayılı Resmi Gazete.

• 163 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebligi, 27.01.1985 tarih ve 18648 sayılı Resmi Gazete.