MADDİ DURAN VARLIKLARDA AMORTİSMAN UYGULAMASININ TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARI VE TÜRK VERGİ MEVZUATI AÇISINDAN KARŞILAŞTIRILMASI

Bu çalışmanın amacı, maddi duran varlıklarda amortisman uygulamalarının Türk vergi mevzuatı ve Türkiye Muhasebe Standardı-16 açısından ele alınarak farklılıkların ortaya konulmasıdır. Amortisman ile ilgili yasal düzenlemeler; amortismana tabi duran varlıklar, amortisman hesaplama esasları ve yöntemleri açısından Vergi UsulKanunu ve ilgili tebliğlerde yer almaktadır. Amortismanın vergiye tabi kârın tespitinde etkili bir gider olması açısından da, Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi Kanunları ve ilgili tebliğlerdeki düzenlemeler geçerli olmaktadır.Kullanılan amortisman hesaplama yöntemine veya sunulmuş olan seçeneklerden birinin tercih edilmesine bağlı olarak amortisman tutarındaki farklılık işletmelerde vergi ertelemesi durumunu ortaya çıkaracaktır. Konu öncelikle Vergi Usul Kanunu ile Türkiye Muhasebe Standardı-16 açısından incelenmiş ve farklılıklar belirlenerekaçıklanmıştır. Temel olarak amortismana tabi tutarın belirlenmesinde, amortisman oranında ve amortisman tutarının hesaplanmasında çeşitli farklılıklar tespit edilerek örneklerle ortaya konulmaya çalışılmıştır. Türkiye Muhasebe Standartlarının uygulanması Sermaye Piyasası Kanununa tabi işletmeler için zorunlu diğer işletmeleriçin isteğe bağlıdır. Ancak yürürlüğe girmesi beklenen Türk Ticaret Kanunu ile de tüm işletmeler için zorunluhale gelecektir. İşletmelerin muhasebe uygulamalarında önemli bir yer tutan amortisman uygulamaları gelecekte daha da dikkatle üzerinde durulması gereken bir konu olacaktır

Anahtar Kelimeler:

Maddi duran varlıklar, amortisman, maddi duran varlıklarda amortisman, TMS-16

The objective of this study is to discuss the depreciation practices in the Turkish tax legislation and Turkish Accounting Standart-16 and to put forward the differences. Legislative rules related with depreciation take placein the Tax Procedures Law and the related communiqués covering fixed assets that subject to depreciation, basis of depreciation calculation and depreciation methods. As depreciation is an important expense in the determination of profit which subject to taxation, Income and Corporate Taxes and the regulations in the related communiqués are valid. Depending on the depreciation calculation or the choice of existing methods, the difference depreciation expense will cause deferred tax for corporations. The topic is primarily examined from the TaxProcedures Law aspect and TAS-16 and the differences have been determined and explained. Basically various differences have been determined in the determination of the amount that subject to depreciation, depreciation rate and the calculation of depreciation expense; these have been sought to be pointed out using examples.Turkish Accounting Standards are obligatory for corporations that subject to Capital Market Law but discretionary for other corporations. However it will be compulsory for all corporations with the Turkish Trade Lawwhich is expected to be effective. Depreciation practices which are considered to have an important place in theaccounting practices of corporations will be a subject that will need to be considered with more attention

Keywords:

Tangible fixed assets, amortization, amortization methods for tangible fixed assets, IAS-16,

PDF

___

•
Akdoğan, Nalan (2006). “UMS 12-Gelir Vergileri Standart Hükümlerine Göre Dönem Kârından İndirilecek Vergi Giderinin Hesaplanması ve Ertelenmiş Vergilerin Muhasebeleştirilmesi”, Muhasebe ve Denetime Ba- kış Dergisi, Sayı 17, Ocak, s.1-18.
Akgün, Melek (2009). “TMS-16 Maddi Duran Varlıklar” Türkiye Muhasebe Standartları Uygulaması, 3.Bas- kı, Ankara: Maliye ve Hukuk Yayınları.
Ataman, Ümit (2009). Genel Muhasebe – Muhasebede Dönemsonu İşlemleri, Cilt 2, Türkmen Kitabevi, 16.Baskı, İstanbul.
Ataman Akgül, Başak (2004). “Maddi Duran Varlıkların Amortismanına İlişkin Uluslar arası Muhasebe Stan- dardında (IAS 16) Yer Alan Düzenlemeler ve Türk Vergi Mevzuatı ile Karşılaştırılması”, Mali Çözüm Dergi- si, Sayı 67, İSMMMO Yayını, Nisan-Mayıs-Haziran, s.91-101.
Dağdemir, Serdal (2008). “Maddi Duran Varlıklara İlişkin TMS 16 ve VUK’da Yeralan Düzenlemeler-I” Yak- laşım Dergisi, Sayı184, Nisan, http://yaklasim.com/mevzuat/dergi/makaleler/20080411254.htm 08.07.2010 Dağdemir, Serdal (2008). “Maddi Duran Varlıklara İlişkin TMS 16 ve VUK’da Yeralan Düzenlemeler-II” Yaklaşım Dergisi, Sayı 185, Mayıs 2008, http://yaklasim.com/mevzuat/dergi/makaleler/20080512055.htm 08.07.2010
Gücenme, Ümit ve Poroy Arsoy, Aylin (2005). “Muhasebe Standartlarına Göre Maddi Duran Varlıklarda De- ğer Artış ve Azalışlarının Tespiti ve Kaydı” Analiz Muhasebe-Finansman Araştırma ve Uygulama Dergi- si, Cilt 5, Yıl 14, Sayı 14, Ekim ,http://www.tmsk.org.tr/index.php?option=com_content&task=view&id= 66&Itemid =92 04.08.2010
Kaya, Uğur (2007 ). “Maddi Duran Varlıkların Elde Edilmesinde TMS 16 ve Vergi Kanunlarındaki Düzenle- melerin Karşılaştırılması” Mali Çözüm Dergisi, Sayı 83, İSMMMO Yayını, Eylül- Ekim, s.67–80.
Marşap, Beyhan (2008). “Maddi Duran Varlıklarda Amortisman Uygulaması ve Yararlı Ömrün Belirlenmesi- Muhasebe Standartları, Vergi Usul Kanunu ve Çeşitli Ülkelerdeki Durum”, VI.Muhasebe Uygulamaları ve Vergi Mevzuatı Sempozyumu, Ankara: Ankara Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası.
Örten, Remzi ve Bayırlı, Rıdvan (2007). “TMS16:Maddi Duran Varlıklar Standardına Göre Amortisman Ayır- ma ve Muhasebe Uygulamaları-I” Yaklaşım Dergisi, Sayı 172, Nisan, http://yaklasim.com/mevzuat/der- gi/makaleler/2007049159.htm 08.07.2010
Örten, Remzi ve Bayırlı, Rıdvan (2007). “TMS16:Maddi Duran Varlıklar Standardına Göre Amortisman Ayır- ma ve Muhasebe Uygulamaları-II” Yaklaşım Dergisi, Sayı 173, Mayıs , http://yaklasim.com/mevzuat/der- gi/makaleler/2007059262.htm 08.07.2010
Örten, Remzi; Kaval, Hasan ve Karapınar, Aydın (2007). Türkiye Muhasebe-Finansal Raporlama Standartla- rı. Ankara: Gazi Kitabevi.
Sipahi, Barış (2009). “TMS 16 Maddi Duran Varlıklar ve Maddi Duran Varlıklarda Değer Düşüklüğü” Seçil- miş Türkiye Finansal Raporlama Standartları, 2.Baskı, İstanbul: İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavir- ler Odası Yayın No:99.
Yükçü, Süleyman ve İçerli, Yılmaz (2007 ). “TMS-16 Maddi Duran Varlıklar Standardına İlişkin Uygulama Önerileri” Mali Çözüm Dergisi, Sayı 82, İSMMMO Yayını,Temmuz Ağustos, s.15-27.
Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu, Türkiye Muhasebe Standardı No 16-Maddi Duran Varlıklar, 31.12.2005 tarih ve 26040 sayılı Resmi Gazete.
Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu, 66 No’lu Tebliğ, 13.08.2008 tarih ve 26966 sayılı Resmi Gazete. •
• • • • • • • 163 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği, 27.01.1985 tarih ve 18648 sayılı Resmi Gazete.