ŞEFFAFLIK VE HESAP VERİLEBİLİRLİK AÇISINDAN MESLEKİ YARGI

Muhasebe standartlarında mesleki yargı ön planda tutulmuş olup standartların bir kısmı mesleki yargı temeline dayanmaktadır. İlke bazlı standartların genel prensipler belirlemesi ve daha az kural barındırması mesleki yargıyı oldukça önemli ve işlevli hale getirmiştir. Mesleki yargı çerçevesinde şekillenen finansal tabloların farklı sonuçlar göstermesi kaçınılmaz bir olgudur. Bu bağlamda muhasebe uygulamalarında mesleki yargı kullanımı şeffaflık ve hesap verilebilirlik açısından bazı sorunları beraberinde getirmektedir. Bu çalışmanın amacı şeffaflık ve hesap verilebilirlik açısından mesleki yargının önemine değinmek ve meslek mensuplarının mesleki yargıya bakış açılarını ölçmektir. Elde edilen sonuçlar mesleki yargının kötü kullanılmaya açık olduğunu, meslek mensuplarının mesleki yargının, doğru, dürüst, adil şekilde kullanılmasını sağlayacak etik ve etik eğitimine önem verdiklerini göstermektedir. Aynı zamanda, mesleki yargının iyi bir şekilde kullanılması mesleki bilgi ve deneyime bağlıdır.

TRANSPARENCY AND ACCOUNTABILITY TERMS OF PROFESSIONAL JUDGEMENT

Professional judgment in accounting standards has always been at the forefront. Some of these standards are based on the professional judgment basis. Principles-based standards to determine the general principles and contains fewer rules. For this, professional judgment has become quite important and functional. Professional judgment framework created in the financial statements may show different results. This is unavoidable. In this context, the use of professional judgment in accounting practices in terms of transparency and accountability shapeability brings some problems. This study had two objectives. First, transparency and accountability to mention the importance of professional judgment in terms shapeability, the second is to measure the angles of the professional judgment of the profession. According to the results obtained that professional judgment is a clear case of misuse. Professionals give importance to ethics and ethics education. In this way, the correct professional judgment would be used in a fair and honest manner. At the same time, the use of professional judgment in the best way depends on professional knowledge and experience.

PDF

___

Abercrombie, J. 1989. The Anatomy of Judgement, London: Free Association Books.
Akdoğan, N. 2012. Türkiye Finansal Raporlama Standartlarının İşletmeler Tarafından Uygulanmasının Sağlanmasında Maliye Bakanlığının Tarihi Sorumluluğu, Muhasebe ve Denetime Bakış, 12(38): 29-39.
Akgün, A.İ. 2012. Muhasebenin Uluslararası Harmonizasyonu ve İlke Bazlı Muhasebe Anlayışına Yöneliş, Yönetim ve Ekonomi, 19(2).
Akgün, A.İ. 2009, Türkiye Finansal Raporlama Standartları Açısından Varlıklarda Değer Düşüklüğü ve Şerefiyenin İncelenmesi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(2): 1 - 34.
Aktaş, R. 2013. İlke Temelli Finansal Raporlama Standartları Nasıl Öğretilmeli? Mali Çözüm Dergisi, archive, ismmmo.org.tr/docs/malicozum/115malicozum /7_rabiaaktas.pdf (Erişim Tarihi: 27.07.2015).
Bayri, O. 2006. Hesap Verebilirlik ve Hesaplaşabilirlik (Accountability) Kavram ve Kültürü İçinde Muhasebenin Rolü ve Önemi", Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 8(2).
Byrne G.R. 1952. Accounting Judgement, C.P.A.
Çiftçi, Y. ve Erserim, A. 2009. "Muhasebe Standartlarında Uluslararası Uyumlaştırma Çalışmaları ve Türkiye'deki Durumun İncelenmesi", http://www.kaynakindir.com/wp- content/uploads/2013/07/MUHASEBE-STANDARTLARINDA- ULUSLARARASI-UYUM %C3%87ALI%C5%9EMALARI-VE-T%C3%9CRK%C4%B0 YE%E2%80%99DEK%C4%B0-DURUMUN- %C4%B0NCELENMES%C4%B0.pdf (Erişim Tarihi: 10.08.2015).
Dalkılıç, A. F. 2008a. Ulusal ve Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarında Mesleki Yargının Rolü, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Doktora Tezi, İzmir.
Dalkılıç, A. F. 2008b. Mesleki Yargı Sürecinin Muhasebe Standartları Kapsamında İncelenmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(3).
Deegan Craig, 2014. Financial Accounting Theory, McGraw-Hill Education Australia.
Delikanlı, İ. U. 2011. Finansal Düzenlemelerin İlke Bazlı ya da Kural Bazlı Olmasının Finansal Raporların Denetim Sürecine Etkisi, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 66(2): 73-92.
Dennis I. 2013. The Nature of Accounting Regulation, Routledge, New York.
Dinç E. Ve Abdioğlu H. 2009. "İşletmelerde Kurumsal Yönetim Anlayışı ve Muhasebe Bilgi Sistemi İlişkisi: İMKB - 100 Şirketleri Üzerine Ampirik Bir Araştırma", Balıkesir Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Haziran,12 (21).
Doupnik T. S ve Perera H.B. 2007. International Accounting, 1. Baskı, McGrawHill, International Edition Boston.
Durak, M. G ve Balsarı Ç. K. 2011. "Türkiye'de UFRS Araştırmalarına Genel Bakış", İzmir SMMMO, 113: 9-24.
Eraut M. 1994. Developing Professional Knowledge and Competence, Routledge Falmer, London.
Gençoğlu, E. 2012. Muhasebe Kalitesini Etkileyen Faktörler ve Türkiye'deki Durum, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Ocak: 1-24.
Gibbins M. ve Mason A. K. 1988. Professional Judgement in Financial Reporting, Canadian Institute of Chartered Accountants, CICA.
Kalaycı, Ş. 2006. SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Asil Yayın Dağıtım, İstanbul.
Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu, http://www.kgk.gov.tr/content_detail-345-1055-tms-tfrs-2015- seti.html (Erişim Tarihi: 11.08.2015).
Karasar, N. 1994. Bilimsel Araştırma Yöntemleri, 5. Basım, 3A Araştırma Eğitim ve Danışmanlık, Ankara.
Lazol İ. 2008. Maliyet Muhasebesi, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa.
Paslı, A. 2005. Anonim Ortaklık Kurumsal Yönetimi, Çağa Hukuk Vakfı Yayınları, Ankara.
Popa, I. E, Tudor A. T. Şpan, G. A. , Fulop, M. T. 2011. Essential Characteristics of a Correct Professional Judgement Process, International Journal of Business Research, 11(1): 182-219.
Poroy Arsoy A. 2008. Kurumsal Şeffaflık ve Muhasebe Standartları, Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 10(2): 17-35.
SEC. 2008. "Final Report of the Advisory Committee on Improvements to Financial Reporting to the United States", https://www.sec.gov/about/offices/oca/acifr/acifr- finalreport.pdferişim (Erişim Tarihi: 11.08.2015).
Skinner, R. 2005. Judgment in Jeopardy: Why Detailed Rules Will Never Replace a Chartered Accountant's Professional Judgment in Financial Reporting, Canadian Accounting Perspectives, 4(2): 143- 152.
Sürmen Y. 2014. Muhasebe -1, Celepler Matbaacılık, Trabzon.
Sürmen Y. ve Bayraktar Y. 2015. "Muhasebe ve Denetim Mesleğinde Mesleki Yargı Kullanımı Değerlendirilmesi: Borsa İstanbul (BİST) 100 Endeksi'ndeki Şirketler Üzerine Bir Araştırma", Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi: 108-152.
Tang, O. 2009. Accounting Implication for Lease Classification in Acquiring Transportation Assest, International Forum on Shipping, Portsand Airports (IFSPA): 418-426.
Türkiye Muhasebe Standartları-1: Finansal Tabloların Sunuluşu, http://kgk.gov.tr/contents/files/tms_seti/tmstfrs2011ktp/TMS_1.pdf , (Erişim Tarihi: 27.07.2015). Türkiye Muhasebe
Standartları-2: Stoklar,
http://www.verginet.net/dtt/1/TMS2Stoklar_3911.aspx
Tarihi: 27.07.2015). (Erişim
Türkiye Muhasebe Standartları-7: Nakit Akış Tabloları Standardı, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/01/20050118-16.htm (Erişim Tarihi: 27.07.2015).
Türkiye Muhasebe Standartları-16: Maddi Duran Varlıklar Standardı, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/12/20051231-54.htm (Erişim Tarihi: 27.07.2015).
Türkiye Muhasebe Standartları-23: Borçlanma Maliyetleri Standardı, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2007/07/20070715-5.htm (Erişim Tarihi: 27.07.2015).
Uçma, T. ve Köroğlu, T. 2005. TMS-7'ye göre Nakit Akış Tablosu, Mevzuat Dergisi, Ağustos, 8(92): 1 - 18.
Varıcı, İ. 2009. Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarına (UFRS) Uyum Aşamasında Etkisi Olan Faktörlerin İncelenmesi: Avrupa ve Amerika Kıtası Ülkeleri Üzerinde Bir Araştırma, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 27(2): 279-296.
Yürekli, E. 2010. Türk Ticaret Kanunu Tasarısının Şirket Şeffaflığı ve Mali Tablolar Konusunda Getirdiği Yenilikler, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 46.
Whittington G. 2005. "The Adoption of International Accounting Standards in the European Union", European Accounting Review, 14(1): 127-153.