Mehmet ÖZBİRECİKLİ, Nesrin ÖKSÜZ

ÜRETİM İŞLETMELERİNDE ÇALIŞAN HİLELERİNE İMKÂN SAĞLAYAN KURUMSAL HATALAR ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: HATAY ÖRNEĞİ

Zayıf insan kaynakları yönetimi, etkin olmayan iç kontrol sistemi (İKS) faaliyetleri ve çalışanlara gereğinden fazla güven duyulması gibi İKS ile ilgili unsurlar çalışan hilelerine fırsat verilmesine neden olan önemli kurumsal hatalar olarak görülebilir. Acaba işletmeler bünyelerinde meydana gelen çalışan hilelerinin ve hilelere olanak sağlayan kurumsal zayıflıklarının farkında mıdır? Bu araştırma çalışması Hatay-Antakya'da faaliyet gösteren üretim işletmelerinde yaşanan çalışan hilesi türlerini tespit etmek ve yöneticilerin söz konusu hileleri niçin önleyemediğini ortaya koymak suretiyle bu soruya yanıt bulmayı amaçlamaktadır. Çalışmada kontrol edilmeyen iş ve faaliyetlerin çalışanlar tarafından gerçekleştirilen hileli işlemlerin meydana gelmesine fırsat verdiği sonucuna ulaşılmıştır.

A RESEARCH STUDY ON THE INSTITUTIONAL ERRORSENABLING OCCUPATIONAL FRAUD AND ABUSE IN MANUFACTURING COMPANIES: THE CASE OF HATAY

Some factors related to internal control system (ICS) of an institution such as weak human resources management, ineffective internal control activities and heavily relying on employees can be seen as crucial institutional errors giving employees opportunity to commit frauds. Well, are companies conscious of the occupational frauds and their own institutional weaknesses that make employee fraud possible? This survey aims to find answer to this question by determining types of fraudulent cases the surveyed manufacturing companies operating in the city Hatay have been experiencing, and by finding out why management of these companies can't prevent employee frauds from being occurred. In this study, we conclude that uncontrolled jobs and activities give opportunity employees to commit fraud.

PDF

___

ACFE 2012. Report to the Nations, 2012 Global Fraud Study http://www.acfe.com/rttn/docs/2012-report-to-nations.pdf (Erişim Tarihi: 11.06.2015).
ACFE 2014. Report to the Nations, 2014 Global Fraud Study http://www.acfe.com/rttn/docs/2014-report-to-nations.pdf (Erişim Tarihi: 21.07.2015).
Akdemir, Ç. 2010. "İşletmelerde Hile Riski ve Türk İşletmelerde Hile Riskinin Ölçülmesi ve Değerlendirilmesi", Yayınlanmamış Lisansüstü Tez, Marmara Üniversitesi SBE: 225.
Akyel, N. 2009. "Adli Muhasebecilik ve Türkiye'de Uygulanabilmesi İçin Altyapı Bileşenlerinin Mevcut Durumu, Değerlendirilmesi ve Öneriler", Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı, Doktora Tezi: 59.
Bozkurt, N. 2011. İşletmelerin Kara Deliği: Hile - Çalışan Hileleri, Alfa Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
Fazekas, M. 2008. HR's Role in Managing the Risk of Fraud, (Http://www.Hrhighway.Co.Za/Features/Topics/2063426:Topic:18 33) (Erişim Tarihi: 05.03.2013).
Güçgüner, S. 2013. "Tekstil Sektöründe Hile Riskinin Ölçülmesi, Değerlendirilmesi ve Bir Uygulama", Yayınlanmış Lisansüstü Tezi, Marmara Üniversitesi SBE: 145.
Gürbüz, S.ve O. Dikmenli. 2009. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22.
Karausta, T. 2013. "Mesleki Hile Adli Denetim ve Türkiye'de Adli Denetim Mesleğinin Gerekliliği Üzerine Bir Araştırma", Yayınlanmış Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi SBE, 2013: 145.
Keskin, S. 2013 "Muhasebe Hata Ve Hilelerin Karşısında Etkin Tutumlar: Meslek Mensupları Üzerine Bir Araştırma", Yayınlanmış Lisansüstü Tez, Süleyman Demirel Üniversitesi SBE: 145.
Kiracı, M. 2004. "Hileli Risk Değerlendirmesinin ve Hileleri Bulmanın Denetimin Etkinliğindeki Rolü ve Türkiye'de SPK'dan Yetki Alan Denetim Firmalarına Yönelik Bir Araştırma", Yayınlanmış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi SBE: 256.
Omar, N.B. ve Din, H.F.Mohammad. 2010. "Fraud Diamond Risk İndicator: An Assessment of its Importance and Usage" Malezya: 607-612.
Şen, Ç. 2013. "İşletmelerde Çalışan Hilelerin Tespiti, Ortaya Çıkarılması ve Önlenmesi", Yayınlanmış Lisansüstü Tezi SBE, İstanbul Aydın Üniversitesi: 156.
Şengür, E.D. 2012. Auditors Perception of Fraud Prevention Measures: Evidence from Turkey, Annales Universitatis Apulensis Series Oeconomica, 14 (1): 128-138.
Şimsek, E.E. 2001. "Türk Vergi Hukukunda Muhasebe Hileleri", Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Türk Dil Kurumu, www.tdk.org.tr (Erişim Tarihi: 05.08.2012).
Wells, J.T. 2013. Corporate Fraud Handbook: Prevention and Detection, John Wiley & Sons Inc., Austin, Texas, USA.
Yılmaz, K. 2013. "İşletmelerde Hile, Nedenleri, Önlenmesine İlişkin Uygulamalar ve Örnek Olaylar", Yayınlanmış Lisansüstü Tezi, Anadolu Üniversitesi SBE: 126.