DENETİMDE ŞEFFAFLIĞIN SAĞLANMASINDA BİLGİ SİSTEMLERİ DENETİMİNİN ROLÜ*

Çalışmanın amacı muhasebe bilgi sistemleri denetiminin neden bağımsız denetim ile uyumlu şekilde yürütülmesi gerektiğini incelemektir. Bu amaçla öncelikli olarak bilgi sistemleri denetimi süreci temel yönleriyle açıklanmıştır. Bilgi sistemlerinin bağımsız denetim içerisindeki yeri ise iç kontrol, risk değerlendirmesi ve denetim kanıtları başlıkları dikkate alınarak incelenmiştir. Çalışmanın sonunda bağımsız denetim ile muhasebe bilgi sistemleri denetimi uyumu üç nedene bağlanmıştır. Birinci neden, teknolojik ilerlemelere bağlı olarak elektronikleşen kayıt ortamında hata ve hilelerin sistemde gizli kalma olasılığının artması ve sistemlere odaklanılması gerektiğidir. İkinci neden, bilgi sistemlerinin bağımsız denetimde kontrol riski değerlendirmesinde dikkate alınması gerektiğidir. Üçüncü neden ise elektronik bilgi sistemlerinin denetim kanıtlarının yapısını değiştirmesi sonucu yalnızca kanıtlara değil kanıtları oluşturan sistemlere odaklanılması gerektiğidir.

THE ROLE OF INFORMATION SYSTEMS AUDITING IN ENSURING TRANSPARENCY OF AUDIT

The aim of this study is to investigate why accounting information system audit should be conducted in accordance with the audit. For this purpose, primarily the information systems audit process is explained with the basic direction. The place of the information systems in the audit is examined by considering internal control, risk assessment and audit evidence titles. There are three main reasons for suggesting the integration of the accounting information systems into the external auditing framework. Initially, considering the technological improvements, accounting records are electronically prepared and this causes mistakes and frauds to be hidden within the system. Therefore, it is necessary to focus on these issues. The second reason is that information systems should be considered within the control risk assesment part of external auditing. Finally, the structure of audit evidences has been changed by transformation into electronical information systems. This indicates that it is necesaary to not only focus on evidences but also systems that form those evidences.

PDF

___

Akocak, M. C. 2009. Bilişim Teknolojileri Denetiminin Esasları Ve Türk Bankacılık Sektöründeki Uygulamaları, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
Cerullo, M. V. Cerullo, M. J. 2003. "Impact of SAS No. 94 on Computer Audit Techniques", Information Systems and Control Journal, 1: 1-5.
Cushing, B. E. ve Romney, M. B. 1994. Accounting Information Systems, 6th ed., Reading, MA: Addison-Wesley Publishing Company.
Elder, R. J. Beasley, M. S. ve Arens, A. A. 2010. Auditing and Asurance Services, 13th Ed., Pearson Prentice Hall, NY.
Erdoğan, M. 1988. "Dış Denetçinin Bilgisayarlı Ortamlara Sistematik Yaklaşımı", Anadolu Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 61: 243-259.
Güneş, F. Kızıldeniz, S. Selçuk, S. Coşkun, S. ve Suna, B. 2013. "Bilişim Teknolojileri Denetimi ve CobIT'in Sektörel Uygulanabilirliği", Akademik Bilişim Konferansı, Antalya.
Hall, J. A. 2011. Accounting Information Systems, 7th Ed., South- Western Publishing, USA.
Kepekçi, C. 2007. Bağımsız Denetim, AVCIOL Basım Yayın, 5. Baskı, İstanbul.
Özbilgin, İ. G. 2012. Kamu Kurumları Açısından Bilgi Sistemleri Denetimi, Bilişim Dergisi, 147: 162-166.
Ratcliffe,T. A. ve Munter, P. 2002. "Information Technology, Internal Control, and Financial Statement Audits", The CPA Journal, 724: 40-45.
Sayıştay. 2011. Düzenlilik Denetimi Rehberi, Ankara, http://www.sayistay.gov.tr/Tr/Upload/files/mevzuat/rehberler/rehb er-v1.pdf(Erişim Tarihi: 15.08.2015).
Sayıştay. 2013. Bilişim Sistemleri Denetimi Rehberi, Ankara, http://www.sayistay.gov.tr/Tr/Upload/files/bilisim.pdf Tarihi: 15.08.2015). (Erişim
SPK Mevzuatı. Seri X, No. 22 Tebliğ / Bölüm 6, Md. 7, Yayım Tarihi: 12.6.2006.
Şirin, M. 2006. "Denetimde Kanıt Teorisi ve Gelişimi", Sayıştay Dergisi, 61: 23-34, Ankara.
Şirin, M. 2012. Uluslararası Denetim Standartları Çerçevesinde Denetim Kanıtları, Kanıt Toplama Teknikleri Ve İstatistikî Örnekleme Yöntemleri, Hazine Bakanlığı, Ankara, http://www.hazine.org.tr/tr/images/uluslararasi%20denetm%20stan dartlari.pdf(Erişim Tarihi: 15.08.2015).
Şirin, M. 2012. Uluslararası Denetim Standartları Çerçevesinde Denetim Kanıtları, Kanıt Toplama Teknikleri Ve İstatistikî Örnekleme Yöntemleri, Hazine Bakanlığı, Ankara, http://www.hazine.org.tr/tr/images/uluslararasi%20denetm%20stan dartlari.pdf(Erişim Tarihi: 15.08.2015).