TÜRK HALKLARI FOLKLORUNUN TOPLANMASI VE ARAŞTIRILMASINDA G. N. POTANIN’İN ROLÜ
Grigori Nikolayeviç Potanin (1835-1920) türk-mongol halklarının folklorunun toplanmasına bütöv bir ömür harclamışdır. Onun türk-mongol halklarından topladığı folklor metinleri, onlara yazdığı bilimsel-teorik yorumlar enformasyon açısından bu gün de değerlidir. Folklor, etnografi ve mitoloji araştırmacılarının bu metinlere ihtiyacı ve onlara her zaman müracaat etmeleri G. N. Potanin`in topladığı folklor metinlerinin bilimsel değerinin göstergesidir. Bu gün de halk bilimsel araştırmacıları Genel Türk mitolojisinde bir çok karakterlerin, motif ve süjetlerin (tiplerin) varlığı ve özellikleri hakkında G. N. Potanin`in topladığı folklor toplularından ve onun teorik araştırmalarından kaynaklanmaktadırlar. Araştırılmış kaynakların zenginliği, versiyonların çok olmasına göre, G. N. Potanin`in eserleri her bir araştırmacı için kaynak olmuştur. G. N. Potanin`den öncesinde ve sonrasında böyle zengin folklor metinleri toplamağı hiç bir kişi başaramamıştır. G. N. Potanin`in topladığı folklor metinleri orijinallığı, yeniliyi ve tekrarsızlığı ile dikkat çekiyor.
Role of G. N. Potanin in Collection and Exploration of Folklore of the Turkic Peoples
G. N. Potanin has a specific position in collecting and investigation of Turkic peoples’ folklore. His works are not outdated works which have lost their significance. As those theoretical problems are making think folklore researchers at the present and remain actual. Determination of variants of folklore tehts gathered by G. N. Potanin in Azerbaijan folklore helps in comprehending culturological-genetic unity between Turkic peoples. Variants of the folklore samples he had gathered in many Turkic peoples including Azerbaijan folklore indicate their occupying important place in all Turkic folklore. G. N. Potanin’s huge works in the sphere of folklore studies and determining universal folklore plots, especially his opinions on Eastern origins of European and Slavic peoples are among world’s significant researches of HIH-HH centuries. European science has become familiar with folklore of Turkic-Mongol peoples living in Siberia and Mongolia in a large scale through G. N. Potanin’s works for the first time. G. N. Potanin had published more than two hundred folklore tehts and their variants together with commentaries. The ethnographic materials he collected from minor Turkic peoples living in North-Western Mongolia are unique ones.
