MANİSA’NIN AKHİSAR İLÇESİNDE KUTLANAN ÇAĞLAK FESTİVALİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Bu makale Akhisar ilçesinde kutlanan geleneksel Çağlak Festivali’nin kökenini, ritüellerini ve yöre halkının festival ile etkileşimini ele almak amacı ile yazılmıştır. 559 yıllık kökene sahip Çağlak Festivali, yöre halkının kültürel değerleri arasında mihenk taşı görevi görmektedir. Çağlak Festivali ilk olarak Akhisarlı Şeyh Mecdüddin İsa’nın doğduğu şehre geri dönüşü ile kutlanmaya başlar. Şeyh Mecdüddin İsa’nın vefatı ile kabri başında gelenekselleşen anma ve kutlamalar Çağlak Festivali’nin çıkış noktasını oluşturur. Çağlak bölgesinde gerçekleştirilen anma törenlerinin gelenekselleşme ve değişim süreci makalede incelenmektedir. Bu makale Akhisar ilçesinde kutlanan geleneksel Çağlak Festivali’nin kökenini, ritüellerini ve yöre halkının festival ile etkileşimini ele almak amacı ile yazılmıştır.  Yöre insanları için büyük öneme sahip Şeyh Mecdüddin İsa’ya halk tarafından doğaüstü güçler atfedilmesi ile kabri yatır olarak görülmektedir. Her yıl Şeyh Mecdüddin İsa’nın şehre girdiği ay olan mayıs ayında halk derdine çare aramak için önce Şeyh Mecdüddin İsa’nın kabrini, ardından da Çağlak Deresi’ni ziyaret etmektedir. Fakat yüzyıllar içerisinde festival kapsamı, kutlandığı tarihin de etkisi ile anma ve sıkıntılara çare arayışından ziyade baharı karşılama festivali halini almıştır. Kutlandığı tarih bakımından nevruz ve hıdırellez bayramları ile birliktelik gösteren festival, kutlanış amacı ile bu iki bayramdan ayrılıyor olsa da zaman içerisinde kutlanıldığı bölgede nevruz ve hıdırellez bayramlarının yerini almış durumdadır. Bu makalede bu noktalara değinilirken; ayrıca festivalin ortaya çıkmasının sebepleri, daha sonraki gelişimi ve festivalde gerçekleştirilen uygulamalar, geçmişten bugüne irdelenerek uygulamalı halk bilimi bağlamında araştırma ve mülakat yöntemi ile ele alınmıştır. 

A RESEARCH ON THE CAGLAK FESTIVAL CELEBRATED IN MANİSA AKHİSAR COUNTY

This article is written with the aim of dealing with the origin, rituals and the interaction of local people with the festival in the traditional Çağlak Festival celebrated in Akhisar county. Caglak Festival, having 559-year history, is a touchstone in the cultural values of local people. The Çağlak Festival is first celebrated with the return of Akhisar Sheik Mecdüddin İsa to the city, where he was born. Traditional remembrance and celebrations   after Sheik Mecdüddin İsa’s death, are the starting point of the Çaglak Festival. In this article, changing and traditionalizing period of remembrance ceremonies held in the Çaglak region is examined. Sheik Mecdüddin İsa, having great importance for the people of the region, his tomb is seen as supernatural power by people. Every year in May when the Sheik Mecdüddin İsa entered the city, first the tomb of Şeyh Mecdüddin İsa and then Caglak Stream are visited to find aids for their troubles. But over the centuries the scope of the festival, with the influence of the celebration date became remembrance and rather than look for a remedy, it has become the spring welcoming festival. Although its celebration purpose is different from that of Nowruz and Hıdrellez, the festival, showing similarity with these two festivals, took the place of them in the region, where it is celebrated.  While these issues as well as the reasons for the emergence of the festival, are pointed out in this article, its subsequent development, and the practices in the festival from the past to the present are discussed through the research and the interview method in the context of applied folklore.

___

  • KAYNAKÇA MUSLU, R. ve KÜÇÜK, S. (2013). Akhisarlı Şeyh İsa Menakıbnamesi. İstanbul: Değişim Yayınları. SMITH, R. J. (2009). “Festivaller ve Kutlamalar”. (Çev.: Sibel KESKİN) (Ed. Öcal OĞUZ). Halkbiliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar 3. Ankara: Geleneksel Yayınları. STOELTJE, Beverly J. (2005). “Festival”. (Çev.: Petek ERSOY). Milli Folklor. 2005, yıl 17, sayı 67, s. 160. YILMAZ, E. (2013) Çağlak Festivali ve Şeyh İsa. İstanbul: Değişim Yayınları. Sözlü Kaynaklar KK-1: Şengül Ursavaş, Akhisar 1961, İlkokul Mezunu, Ev Hanımı. (Görüşme: 26.12.2012) KK-2: Sevim Hepşen, Akhisar 1936, İlkokul Mezunu, Emekli. (Görüşme: 26.12.2012) KK-3: Bayram Uçak, Akhisar 1969, Şehy İsa Camii İmamı (Görüşme: 12.09.2014) KK-4: Talan Ursavaş, Akhisar 1956, Kuru Yemişçi. (Görüşme: 16.09.2014) İnternet Kaynakları URL-1: “Festival Tarihi” http://www.caglakfestivali.com/ (Erişim: 14.05.2018) URL-2: “559. Çağlak Festivali Haberleri” http://www.akhisarhaber.com/%C3%A7a%C4%9Flak-festivali-haberleri.htm (Erişim: 13.05.2018)