Kosova Türk topluluğunda gelinlerin görümce, elti ve kayınlara hitap etmek üzere kullandıkları saygı sıfatları

Kosovalı Türk gelinlerinin kullandıkları saygı hitapları Kosovada yaşayan diğer kültürlerde kullanılmayan sözlük birimlerdir. Bu konuyla ilgili yapılmış bir çalışmaya denk gelmeyişimiz bu saygı sıfatlarının Rumelinin diğer Türk topluluklarında veya Türkiyedeki şehir kültüründe kullanılıp kullanılmadığı konusunda bir yargıya varmamıza imkan vermemektedir. Ancak Kosova Türk ailesinin Kosovada diğer topluluk mensupları ailelerinden ayırmaya yarayan önemli bir etkendir. Yani bu geleneğin Kosovalı Türk ailelerinde nasıl oluştuğu veya nereden nakledildiği konusunda bir malumatımız bulunmamaktadır. Bu çalışmada gelinlerin evlenme yoluyla akrabalık ilişkisi kurduğu görümce, elti ve kayınlara yönelik kullandıkları hitap sıfatlarının çeşitleri, bu sıfatların belirlenirken varılan mutabakat şekli ve sıfatların verildikleri kişilerin fiziksel ve mizaç özellikleri ile aile içerisindeki statüsünü nasıl belirlediği üzerinde durulacaktır. Ancak çalışmayı daha anlamlı kılabilmek amacıyla Kosovanın çeşitli yerleşim yerlerinden derlenen örnekler üzerinde yapılacak tahlillerin yanı sıra Kosova Türklerinin aile yapısı ve konumuzla ilgili akrabalık ilişkilerinden, gelin isteme geleneklerinden ve gelinin evlendikten sonra sahip olduğu görev ve sorumluluklarından bahsedilecektir. Çalışmamızın son kısmında çeşitli etmenlerin etkisiyle Kosovada Türk aile yapısının geçirdiği değişime paralel olarak bu geleneğinin terk edilmeye başlandığı üzerine bir değerlendirme yapıp bir neden sonuç ilişkisi kurulmaya çalışılacaktır.

Kosovo Turkish community brides use to address respect adjectives for brother -in -law and sister-in-law

Respect Adjectives used by Kosovo Turkish brides are unused units for other cultures living in Kosovo. Regarding this we couldn't find studies which are corresponding this issue. So we cannot come to any conclusion about other Turkish communities who are living in region of Rumelia or in Turkey. However, this issue is important factor which separates Kosovo Turkish families from other Kosovo communities. But we don't have any information about how this tradition was conveyed or composed to Kosovo Turkish Families. In this study will be discussed about how brides established family relations through marriage with sister-in-law, brother-in-law and addressing the variety attributes, regarding the status of persons in the family and how to identify the physical and temperament characteristics of the family member. However in order to make more meaningful our work, we carried out samples from various settlements throughout Kosovo, as well as Kosovo Turks family structure and the positioning of kinship relations. Also will be discussed about wedding ceremony, after marriage traditions and about her duties and responsibilities. The last part of this study will be focused on the effect of various factors in Kosovo, which effects on the changes in the structure of the Turkish family in line were tradition starting already to be abandoned. Also this study will make an attempt to establish a relationship on cause and effects.

___

  • KAYNAK KİŞİLER
  • Alper Haskuka (Prizren, 1989) Priştine Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Öğrencisi
  • Fikret Morina (Mamuşa, 1986) Priştine Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Mezunu Fitnet Safçi (Priştine, 1951) Ev hanımı
  • Mediha Billurdağı (Prizren, 1965) Priştine Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Öğrencisi Nizayet Morina (Gilan, 1955) Ev hanımı
  • Reyhan Lapaştica (Vıçıtırın, 1987) Priştine Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Öğrencisi Sevdiye Osmanzade (Dobırçan,1960) Ev hanımı
  • Sevil Büşra (Priştine, 1987) Priştine Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Öğrencisi
  • Sazan Durak – Ramacik (Mitroviça 1983)
  • KAYNAKLAR
  • BİNLER, M. Z. (2007). Türk Dünyası Aile ve Akrabalık Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Selenge Yayınları
  • HALLİMİ, S. (2009). Drita, Veshjet Shqiptare Te Kosoves, Instituti Albanalogjike
  • HÜDAVERDİ, E. (2009). Priştine Türkleri Folklor Zenginlikleri Üzerine, Priştine Üniversitesi Filoloji Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi
  • KULTURA, P. (1997). Instituti i Kultures Popullore, Tirane: Shtepia Botuese ‘Shkenca’
  • MALTA, N. (2005). Kosova–Mamuşa Köyü Folkloru, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi
  • MORİNA, K. (2013). Gelenek ve Görenekler Bağlamında Mamuşa Yöresine Ait Eski Düğün Adetleri, Priştine Üniversitesi Filoloji Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Yayımlanmamış Lisans Tezi
  • TÜRKÇE SÖZLÜK. (2005). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları