Türk sözlükçülüğündeki aksaklıklar ve bu alanda atılabilecek adımlar

Sözlükbilim, sözlüklerin derlenmesi, düzenlenmesi, yazılması işi veya uzmanlığıdır. Sözlükbilimciler dildeki kullanım zenginliğine göre sözlüklere yeni madde başlıkları ekler, içeriklerini çeşitli tekniklerle zenginleştirir, hatta yeni tür sözlükler üretirler. Batıdaki saygın sözlükler Türk sözlükçüler için örnekler oluştururken Türkiyede de hızla bu konuda çalışmalar sürmektedir. Ancak Türk sözlüklerinde madde başlarının seçimi, morfolojik, etimolojik, fonetik ve dilbilgisel özellikleriyle okura sunumu ile birlikte yine onların tanımları ve örnek cümlelerinin yer alış tekniği yönünden eleştirilecek ve geliştirilecek unsurlar vardır. Öte yandan Batıda uzun süredir mevcut olan ve Türk okurunun henüz tanımadığı düzinelerce farklı sözlük türünün Türkçeye kazandırılarak dilimizin işlenmesinde sözlükçülerimize görevler düşmektedir.

Some deficiencies in current Turkish lexicography and steps to be taken in this field

Lexicography is the scholarly discipline of procedures involved in writing, editing or compiling dictionaries Lexicographers add in dictionaries new entries, enrich their contents with new technology and even new types of words (neologisms). As new types of dictionaries daily set precedence for Turkish lexicographers, recent works in our country are fast evolving. However some defencies are prevalent in Turkish dictionaries such as choosing entries, their morphological, etymological, phonetic and grammatical features in line with modern lexicological trend. On the other hand Turkish lexicographers are bound to take the initiative to introduce many types of specific dictionaries available in the West for a long time, those not known yet by the Turkish readership.

PDF

___

AKTUNÇ, Hulki (2006). Türkçenin Büyük Argo Sözlüğü, YKB, İstanbul
AYVERDİ İlhan, Ahmet Topaloğlu (2007). Türkçe Sözlük, Kubbealtı Lügatı, İstanbul
BALTALAR, Hasan (2008). dil gelişiyor ama nasıl; bir kara mizah yazısı http://www.hasan baltalar.com/index.php?id=57
BİNGÖL, Zekeriya (2013). Sözlük ve Sözlükçülük Üzerine bir Araştırma, , Muğla Üniversitesi, Yabancı Diller Yüksekokulu, Muğla, Akademik Bakış Dergisi, 9. sayı
BİNGÖLÇE, Filiz (2010) Kadın Argosu Sözlüğü 1, 2, Osmanlı Argosu Sözlüğü, Asker Argosu Sözlüğü, Futbol Argosu Sözlüğü
CANAN, Seçkin (2014). Sosyal Medya jargonu için (anlamsal) sözlük, http://aseckincanan .com/2013/04/sosyal-medya-jargonu-icin-sozluk/#.VHm3HNKsVWI
CEPE, Naci (2012) Dilimizde yozlaşmalar ne zaman duracak?, Gönül Sitesi, 26.11.2012
DARAGO, Reşad Nuri (1963). Fransızcadan Türkçeye Yeni Lügat, Kanaat Yayınevi, İstanbul Definition de la langue de Molière: http://www.toutmoliere.net/moliere-de-a-a-z.html
DEMİRCİ, Kerim (2008). Örtmece (Euphemism) Kavramı üzerine, Milli Folklor, http://www.millifolklor.com/tr/sayfalar/77/22-34.pdf
Dictionary of Shakespeare: http://www.oxfordreference. com/view/10.1093/acref/97801 92800640.001.0001/acref-9780192800640
ERGENÇ, İclal (2002). Konuşma Dili ve Türkçenin Söyleyiş Sözlüğü, Multilingual, Istanbul
ERKMEN, Nevzat (1983 ). Türk Dilinin Uyak (Kafiye) Sözlüğü; Söz Yayın, İstanbul
EYÜPOĞLU, Ali (2014). Lümpen Sözlüğü, http://www.milliyet.com.tr/lumpen-sozlugu/magazi n/ydetay/1867657/default.htm
FRANCOIS Caradec, François (çev. Ceyda Akaş) (2006). Beden Dili Sözlüğü, Kitap Yayınları, İstanbul
HOLDER, R. W. (2008). A Dictionary of Euphemisms, Oxford Paperback Reference, London IŞIK, Selen (2010). Pucca Günlükler, Okuyan-Us, İstanbul
KATHARİNA Kemer (2014). Onlinewörterbücher in der Wörterbuchkritik, Ein Evaluationsraster mit 39 Beurteilungskriterien
MARCOCOSTA Pilar, León Araúz, Pamela Faber, Chantal Pérez Hernández (2008). LSP dictionaries and their genuine purpose: a frame-based example from Marcocosta
McIntosh Colin, Ben Francis, Richard Poole (2009). Oxford Collocations Dictionary
MERT, Talip (2011). Safahat Lugati, Yağmur Yayınları, http://www.islamanahtari.c om/2011/05/safahat-lugati/
Milli Eğitim Bakanlığı (2004). Örnekleriyle Türkçe Sözlük, İstanbul
Modül 2: Temel İlkeler ve Yöntemler Terminoloji Çalışması - Uygulama Kılavuzu 6.5 Veri Giriş Kuralları: Tanımlar büyük harfle başlar, noktayla biter.
MUTLU, Prof Dr Erol (2012). İletişim Sözlüğü, Sofos Yayınları, İstanbul
NUTKU, Prof. Dr.Özdemir (2013). Shakespeare Sözlüğü, İstanbul
OĞUZ, Betül Bülbül (2012) Sosyal medya dilinin görüntüsel gösterge boyutu ve bunun dile etkisi, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
PÜSKÜLLÜOĞLU, Ali (2006). Yaşar Kemal Sözlüğü, YKB, İstanbul
PÜSKÜLLÜOĞLU, Ali (2010). Büyük Türkçe Sözlük, Arkadaş, Ankara
SEBZECİOĞLU, Turgay (2013). Anlık oluşum ve Türkçe anlık oluşum süreci, Dil ve Edebiyat Dergisi, 10:3, 17-47, 2013.
SERHATLI, Serdar Müteferrika (2014). Açık Gazete: Kadınlar bunları söylüyor da biz mi duymadık. http://www.acikgazete.com/kultur-sanat/2012/02/18/kadinlar-bunlari- soyluyor-da-biz-mi-duymadik.htm?aid=45574
Sesteş kelime örnekleri: http://sestes-kelime-ornekleri.nedir.org/ sesteş kelimeler
TDK (2011). Hece Yapısı ve Satır Sonunda Kelimelerin Bölünmesi: http://www.tdk.gov.tr/inde x.php?option=com_content&view=article&id=208:Hece-Yapisi-ve-Satir-Sonunda- Kelimelerin-Bolunmesi&catid=50:yazm-kurallar&Itemid=132
TDK (2011). Türkçe Sözlük, Ankara
Türk Hematoloji Derneği (2014). Genetik Terimleri Sözlüğü, http://www.thd.or g.tr/thdData/Books/723/genetik-terimler-sozlugu.pdf
WOOD, Clement (1992). The Complete Rhyming Dictionary, Dell Publishing, New York, N,Y.
YAMAN, Doç.Dr. Ertuğrul (2014). Beden Dili, http://pdb.orm ansu.gov.tr/Personel/Fi les/Beden%20Dili.pdf
YENİSOY, Prof. Dr. Hayriye Süleymanoğlu (2014). Türkçenin Ters Sıklık Sözlüğü, Hatiboğlu Yayınları, İstanbul
YURTBAŞI, Dr Metin (2014). Çağdaş Türkçe Sözlüğü, Excellence, Istanbul
YURTBAŞI, Dr. Metin (1994). Sınıflandırılmış Türk Atasözleri, Ankara
YURTBAŞI, Dr. Metin (2007). Body Language Dictionary, Dictionary of 2007, Istanbul
YURTBAŞI, Dr. Metin (2007). Türkçe-İngilizce Sözlük, İstanbul
YURTBAŞI, Dr. Metin (2014) Türkçe Thesaurus, İstanbul
YURTBAŞI, Dr. Metin (2014). A Dictionary of Turkish Proverbs, Excellence, İstanbul
YURTBAŞI, Dr. Metin (2014). Çağdaş Türkçe Sözlük, İstanbul
YURTBAŞI, Dr. Metin (2014). Neolojizmler Sözlüğü, Istanbul
YURTBAŞI, Dr. Metin (2014). Sınıflandırılmış Atasözleri Sözlüğü, Excellence, Istanbul
YURTBAŞI, Dr. Metin (2014). Sınıflandırılmış Deyimler Sözlüğü, Excellence, İstanbul
ZENGİN, Prof. Dr. Dursun (2009). Türkçenin Tersine Sözlüğü, Kurmay Yayınevi, Ankara 2009