KAHTÂN HÜRMÜZLÜ'NÜN BURASI KERKÜK ADLI OTOGRAF PİYESİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Birçok halk, dil ve dini bir arada yaşatan Kerkük, köklü kültürel mirası ile Irak’ın sosyalyapısının küçük minyatürüdür. Bu mirasın en önemli kaynaklarından birisi de Irak TürkmenEdebiyatı’dır. Çağdaş Irak Türkmen Edebiyatı’nın tanınmış çok yönlü kalemlerinden biri olanKahtân Hürmüzlü; Kerkük vilayetine bağlı Karatepe nahiyesinde 1 Temmuz 1936 yılındadünyaya gözlerini açmıştır. Sanat, kültür ve edebiyatla içli dışlı tanınmış bir aileye mensupolan Hürmüzlü; Arapçanın yanı sıra ana diliyle yazdığı Türkmence -eski Türkçe- şiir, öykü,roman, piyes, çeviri ve eleştiri yazılarıyla da sanat camiasında şöhret kazanmıştır. KahtânHürmüzlü'nün yazılarında kullandığı metin sözcükleri içten ve duygusaldır. Eserlerindeinsanlık, kardeşlik, özgürlük ve barış kavramlarını öne çıkarır. Yazarın zikrettiğimiz bu görüşve düşüncelerinden müteşekkil olan “Burası Kerkük” adlı otograf piyes metninde de bukavramların yansımaları rahatlıkla görülmektedir. Hürmüzlü; Irak Türkmen Edebiyatı’nınolduğu kadar farklı coğrafyalardaki geniş Türk Dünyası Edebiyatı’nın zenginleşmesine katkıveren temsilcilerden birisidir. Kahtân Hürmüzlü, çok yönlü bir yazar olduğu için çalışmamızınkapsamı “Burası Kerkük” adlı otograf piyesiyle sınırlıdır.

AN EXAMINATION ON THE AUTOGRAPHIC EPISODE OF KAHTAN HURMUZLU'S HERE IS KERKUK

Kirkuk in which many communities, languages and religions lives together is a small miniature of Iraq's social structure with its deep-rooted cultural heritage. One of the most important sources of this heritage is Iraqi Turkmen Literature. Kahtân Hürmüzlü, one of the well-known versatile items of Contemporary Iraqi Turkmen Literature has opened his eyes to the world on July 1, 1936 in Karatepe sub-district of Kirkuk province. Hürmüzlü, who is a member of a well-known family with art, culture and literature; has gained fame in the art community with his poetry, stories, novels, prose, plays, translations and criticism written with his mother language Turkmen -old Turkish- in addition to Arabic. The words used by Kahtân Hürmüzlü in his writings are sincere and emotional. He emphasizes the concepts of humanity, brotherhood, freedom and peace in his works. The reflections of these concepts can easily be seen in the text of the autograph play named Here is Kirkuk, which is composed of these opinions and thoughts mentioned by the author. Hürmüzlü is one of the contributively representatives of Iraqi Turkmen Literature, as well as he contributed to the enrichment of Turkish World Literature in different geographies and its becoming an art. Since Kahtân Hürmüzlü is a versatile writer, the scope of our study is limited to the autograph play named Here is Kirkuk.

PDF

___

Abu Somer (2006). Mersiye fi şühedae mesrahuna. Somer, Bağdat.
Akar, M. - Deniz S. - Bilecek F. (1994). Türk dünyası çağdaş edebiyatı. İstanbul: Yesevî.
Aktaş, Ş. (2003). Roman sanatı ve roman incelemesine giriş. Ankara: Akçağ.
Bayatlı, A. Ş. (2007). Şahit ale el-Âlem el-Münhar. el-Edib, S. 153, Bağdat.
Benderoğlu, A. (1989). Irak Türkmen edebiyatı tarihine bir bakış-II, (Akt. Rawyar Jabbari). Bağdat: Kültür ve Tanıtma Bakanlığı Türkmen Kültür Müdürlüğü.
Benderoğlu, A. (2007). Zikreyat Min el-Senin el-Maziye. el-Edib, S. 153, Bağdat.
Berberoğlu, F. M. (2006). el-Fenan el-Mesrahi el-Rait İsmet Hürmüzlü. Somer, Bağdat.
Beyoğlu, M. (2015). Kahtân Hürmüzlü anarken. Türkmeneli, S. 88.
Celali, N. (2006). el-Mesrah el-Türkmani Beyne el-Med ve el-Cezir Esbab ve Mülahazat. Somer, Bağdat.
Çetin, N. (2015). Roman çözümleme yöntemi. Ankara: Akçağ.
Çetişli, İ. (2004). Metin tahlillerine giriş II-Hikâye-roman-tiyatro. Ankara: Akçağ.
Hayder, G. (2006). el-Amal Tepka Daimen Müecele. Somer, Bağdat.
Hürmüzlü, İ. (2006). Mebadei ve Üsüs Lestinhaz Devir el-Fen el-Türkmani fi el-Irak”. Somer, Bağdat.
Hürmüzlü, K. (1991). Burası Kerkük. (Akt. Rawyar Jabbari). Kerkük.
Hürmüzlü, K. (2018). Uçmaktan kendi arzumla ayrıldım. (Yay. Hzl. Rawyar Jabbari), İstanbul: Bengisu.
Jaafar, R. A. (2014). Günümüzün sinema salonları. Özgür Altın Köprü, S. 124.
Kerküklü, S. A. (2018). Mevsûatu A’lâm el-Türkmân II. Bağdat: Kültür Bakanlığı.
Kültür Bakanlığı (1993). Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi. C. 6, Ankara: Kültür Bakanlığı.
Mahmut, İ. A. (2010). Türkmen Edebiyatı ve Ünlülerin Tarihi. Erbil: Artos Basımevi.
Merdan, B. (1998). Kahtân el-Hürmüzi ve Bu Diyalog. Kardeşlik, S. 202.
Merdan, M. (2008). Türkmen çağdaş tiyatrolarından. Bağdat: Türkmen Kardeşlik Ocağın.
Merdan, N. (2005). Kahtân el-Hürmüzi ve Kasâid Sâfînâziyye. Kerkük, S. 19.
Nutku, Ö. (1983). Dram sanatı tiyatroya giriş. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi.
Sözlü, H. (2013). Türkmen müelliflerin sözlüğü (1730-2003). C. 1, Kerkük: Fuzuli Basımevi.
Terzibaşı, A. (2013). Kerkük şâirleri I-IV. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
KK-1: Hürmüzlü, Özdemir, Kerkük Ağustos 1979, Kerkük Teknik Enstitüsü Mezunu, Görevli, (Görüşme: 22 Haziran 2014).