FOLKLORİK TEMSİLİN SİMGESEL DÖNÜŞÜMÜ

Kültürün önemli bir bölümünü oluşturan folklor, işlevsel ve simgesel yönleriyle bir halkın geçmişten bugüne gelen ve yarınını belirleyen bir temsil alanıdır. Moderniteyle dönüşen sosyo-kültürel ve sosyo-ekonomik şartlar, folklorik kültürün de hızlı bir şekilde dönüşümünü getirmiştir. Modernitede gelişmeye başlayan dilbilimsel çalışmalar, kültürün ve özel olarak da folklorik kültürün bir dil sistemi gibi ele alınıp incelenmesi ve yeniden okunması yaklaşımlarını gündeme taşımıştır. Bu yaklaşımlar kendi içinde farklılıklar içerse de özünde bir kod olarak düşünülebilecek statik bir yapı sunarlar. Oysa folklorik kültür, geçmiş, şimdi ve gelecek olarak katmanlaşmış canlı bir organizma olarak düşünülebilir. Öte yandan 1980’lerle birlikte gelişen postmodern dönem, kültür çalışmalarının göstergebilimsel kodlarla yeniden anlamlandırılması, çözümlenmesi ve değerlendirilmesi tartışmalarını başlatmıştır. Özellikle folklorik kültürün simgesel ve işlevsel yönlerinin temsiliyeti ve kuruluşu bu tartışmaların ana eksenini oluşturmaktadır. Temsil, folklorik kültürde temelde iki aşamada ele alınabilir. Bunlardan birincisi, geçmişten gelen folklorik kültürün kendiliğinde olan ve bugün korunup, saklanan yönüdür. Bir diğeri ise, bugün geçmişe ait folklorik temsilin yeniden kurulmaya çalışılan temsilidir. Bu ikinci temsil özellikle küreselleşmeyle birlikte, özünde işlevsel ve simgesel olarak bir bütün olan folklorik temsili bir göstergeler sistemi olarak ele alıp ters-yüz etmiştir. Folklorik temsilin simgesel alanı içeriğinden soyutlanmıştır. Bu soyutlama, işlev ve içeriğin boşaltılarak, biçim ve simgelerin öne çıktığı, kültür endüstrisinin bozulmuş bir aracı konumuna işaret eder. Bu bakımdan, bu çalışmada öncelikle 1960 sonrası folklorik kültür çalışmalarına yaklaşım yöntemleri simgesel, işlevsel, iletişimsel ve anlamsal boyutları ile incelenmiştir. Ardından folklorik kültürün bir temsil alanı olarak simgesel ve işlevsel kuruluşunun nasıl gerçekleştiği ve nasıl bir değişim sürecine uğradığı kuramsal boyutta tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Folklor, temsil, gösterge, simge, simgesel dönüşüm

SYMBOLIC TRANSFORMATION OF FOLKLORIC REPRESENTATION

Folklore establishing considerable part of the culture is a representation field of a people from past to today by its functional and symbolic sides. Transforming socio cultural and socio-economic conditions with modernity brought fast transformation of folkloric culture as well. Linguistics works developing together with modernity took culture in general and folkloric culture particularly to the agenda to be handled as a language system approach. Although these approaches contain differences, they supply a static structure as code. Whereas, folkloric culture can be recognized as layered living organism of past, present and future. Especially representation and foundation of symbolic and functional sides of folkloric culture forms basic axis of these discussions. In folkloric culture, representation can be considered basically in two steps. The first one of them is the side of folkloric culture coming from the past, existing within itself, living today, conserving and saving. The other one is the side of folkloric representation belonging to the past but tried to be reconstructed in present. This second representation case turned upside down the folkloric representation by considering it as a semiotic system which was functionally and symbolically integrated within itself. Symbolic field of folkloric representation is isolated from its content. This abstraction points to the position of upset tool of culture industry by getting forms and symbols to the front. Therefore, approaching methods to folkloric culture studies post 1960 have been investigated by its symbolic, functional and semantic dimensions in this study. Further, how folkloric culture had been realized, worked and dragged to transformation has been discussed in theoretical dimension.

Keywords:

Folklore, representation, semiotic, symbol, symbolic transformation,

PDF

___

ALP, K. Özlem (2009). Orta Asya’dan Anadolu’ya Kültürel Sembollere Giriş. Ankara: Eflatun Yayınevi.
ALP, K. Özlem (2010). “A Comprarison of Sign and Symbol (their contents and boundaries)”. Semiotica, 182-1/4, s. 1-13.
BARTHES, Roland (1997). Göstergebilimsel Serüven. (Çev.: Mehmet Rıfat ve Sema Rıfat), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
BEST, Steven& DOUGLAS Kellner (2011). Postmodern Teori: Eleştirel Soruşturmalar. (Çev.: Mehmet Küçük), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
BRUHL, Lucien Levy (2015). How Natives Think. (Çev.: Lilian A. Clare), A.B.D: Matino Fine Books.
COHEN, Anthony P (2001). The Symbolic Construction of Community. Peter Hamilton (ed.). A.B.D: Taylor&Francis e-library.
CRAIK, Kenneth.J.W (1967). The Nature of Explanation. A.B.D: Cambridge University Press.
ECO, Umberto (1976). A Theory of Semiotics. Bloomington: Indiana University Press.
ELIADE, Mircea (1991). Images and Symbols. (Çev.:Philip Mairet), New Jersey: Princeton University Press.
ELIADE, Mircea (1956). The Sacred&The Profane. The Nature of Religion. (Çev.: Willard R. Trask), New York: A Harvest Book Harcourt, Brace&World, Inc.
FARAGO, France (2006). Sanat. (Çev.: Özcan Doğan), Ankara: Doğu-Batı Yayınları.
FEATHERSTONE, Mike (2005). Postmodernizm ve Tüketim Kültürü. (Çev.: Mehmet Küçük), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
FRUTIGER, Adrian (1989). Signs and Symbols, Their Design and Meaning. (Çev.: Andrew Bluhm), New York: Van Nostrand Reinhold.
GEERTZ, Clifford (1973). Interpretation of Cultures. New York: Basic Books.
GOODMAN, Nelson (1976). Languages of Art: an Approach to a Theory of Symbols. Indianapolis: Hackett Publishing Company.
GOTTDIENER, Mark (2005). Postmodern Göstergeler: Maddi Kültür ve Postmodern Yaşam Biçimleri. (ed.). Ü. Doğanay ve E. Cengiz. (Çev.: Erdal Cengiz, Hakan Gür ve Arhan Nur), Ankara: İmge Yayınları.
GREIMAS, A. Julien (1990). The Social Sciences: A Semiotic View. Minnesota: University of Minnesota Press.
ISER, Wolfgang (1989). Prospecting: From Reader Response to Literary Antropology. Baltimore: The Johns Hopkins University Press.
JAMESON, Fredric (2015). Antikler ve Postmodernler: Formların Tarihselliği Üzerine. (Çev.: Özgüç Orhan, İlksen Mavituna ve Öznur Karakaş), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
JUNG, C. Gustav (2013). Keşfedilmemiş Benlik. (Çev.: Barış İlhan ve Canan Ener Sılay), İstanbul: Barış İlhan Yayınevi.
LEACH, Edmund (1976). Culture and Comunication: The Logic by Which Symbols are Connected. Cambridge: Cambridge University Press . MARIN, Louis (2001). On Representation. (Çev.: Catherine Porter), Stanford: Stanford University Press.
OĞUZ, M. Öcal (2002). Küreselleşme ve Uygulamalı Halkbilimi. Ankara: Akçağ Yayınları.
ÖRS, Birsen (2006). “Siyasal Temsil”. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 35, s.1-22.
RASTIER, François (1998). “On Sign and Texts: Cognitive Science Faces Interpretation”. Applied Semiotique, 2(5), p. 195-244.
RIFAT, Mehmet (2005). XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları 1: Tarihçe ve Eleştirel Düşünceler. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
RIFAT, Mehmet (2009). Göstergebilimin ABC’si. İstanbul: Say Yayınları.
SIMMEL, Georg (2009). Bireysellik ve Kültür. (Çev.: Tuncay Birkan), İstanbul: Metis Yayınları.
STRAUSS, L. Claude (1963). Structural Anthropology. (Çev.: Claire Jacopson and Brooke Grundfest Schoepf), New York: Basic Books.
STRAUSS, L.Claude (2007). Irk, Tarih ve Kültür. (Çev.: Haldun Bayrı, Reha Erdem, Arzu Oyacıoğlu ve Işık Ergüden), İstanbul: Metis Yayınları.
STRAUSS, L.Claude (2013). Mit ve Anlam. (Çev.: Gökhan Yavuz Demir), İstanbul: İthaki Yayınları.
TODOROV, Tzvetan (2001). Life in Common. (Çev.: Katherine Golsan and Lucy Golsan), Lincoln and London: University of Nebraska Press.
YETKİN, Şerare (1974). “Anadolu Selçuklu Devrinden Bir Madeni Eser”. Sanat Tarihi Yıllığı, VI. (1974), s. 206-211.