Corancez'in seyahat hâtıratında KIbrıs'ın ahvâli (Mart 1809)

Doğu Akdenizin en önemli toprak parçalarından biri olan Kıbrıs, gerek tarihi gerek kültürü açısından devamlı olarak ilgimizi çeken konulardan biri ola gelmiştir. Bu tarih kesitleri arasında üç yüz yıllık uzun Osmanlı döneminin özel önemi vardır. İşte Kıbrıs tarihi konusunda çalışanlar açısından birincil derecedeki tarihî kaynaklar arasında Batılı yazarların seyahat hatıratının öncelikli konumu son derece önemlidir. Bu türden hatırat sahipleri arasında bugüne kadar Türkçe literatürde kullanılmayan Fransız Başkonsolosu Louis-Alexander-Olivier de Corancezin Mart 1809da Kıbrısa yaptığı seyahate ilişkin hatıratını da yayımladığı 1816 tarihli Itinéraire d'une partie peu connue de l'Asie Mineure (Küçük Asyanın Az Bilinen Yerleri) başlıklı seyahat hatıratı Kıbrıs Tarihi açısından özel önemi haiz bir eserdir ve kimi özel bilgiler içerir. Kıbrısa ilişkin seyahatini coğrafya odaklı bir yaklaşımla kaleme almasına karşın, sosyal, kültürel ve ekonomik konularda da enteresan ve çok özel bilgiler aktarır. Bu makalede Corancezin Kıbrısa ilişkin seyahat hatıratında dönemin başlıca şehirleri (Mağusa, Larnaka, Lefkoşa, Girne) ve genel anlamda Kıbrıs gözlemlerini inceledik.

Circumstances of Cyprus in Corancez's travel book

Cyprus, one of the most important lands in the Eastern Mediterranean, has consistently been attractive subject for us because of both its history and culture. Ottoman period in Cyprus, lasted three hundred years, has a special importance among these historical sequences. The primary condition of Western writers' travel books as fundamental historical sources, is utmost significant for those studying on Cyrprus history. Among these travel books, "d'une partie peu connue de L'Asie Mineure", published by French Consul General Oliver de Corancez in 1816, is about his travel memoirs of Cyprus, he went in March 1809. This book, which is not used in Turkish literature, is a very significant work for Cyprus history and includes some special information. Oliver de Corancez focuses on geography in his memoirs, but he also narrates specific and interesting information about economical, cultural and social subjects. In this article, we studied major cities of the period (Famagusta, Larnaka, Nicosia, Kyrenia) in Corancez's travel memoirs of Cyprus and his general observations of Cyprus.

___

  • Atun, Ata; Kıbrıs Tarihi Üzerine Belgeler, Mağusa, SAMTAY, 2005-2007.
  • Atun, Ata; Kıbrıs Tarihi Üzerine Belgeler Lefkoşa, Mağusa, SAMTAY, 2008.
  • Bozkurt, İsmail; Kuzey Kıbrıs Seyahatnamesi, Ankara, Bengü, 2011.
  • Corancez, Louis-Alexandre-Olivier de; Itinéraire d'une partie peu connue de l'Asie Mineure, Paris, 1816.
  • Engelhardt, Ed.; Türkiye ve Tanzimat Hareketleri, İstanbul, Milliyet, 1976.
  • Yıldız, Ali; "M. Coranseza Seyahanâmesi'ndeki Kıbrıs ve Karaman Denizi Sahilleri", XXIV. Uluslararası KIBATEK Edebiyat Şöleni, Ankara, 2013, s.379-390.