ÇOCUK FOLKLORU BAĞLAMINDA VAN YÖRESİ ÇOCUK OYUNLARININ KİNESTETİK ÖĞRENME MODELİ KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

Çocuklar için folklorik oyunlar genellikle bedenleriyle bir iletişim sürecini ifade eder. Dokunarak ve beden hareketleriyle oynadıkları bu oyunlar gelişim psikolojisi kapsamında ele alınmakta ve kinestetik öğrenme modeli kapsamında değerlendirilmektedir. Beden folkloru kapsamında da araştırmaları ve analizi yapılan kinestetik öğrenme modelinin çocuk oyunlarında kişilik gelişimi üzerindeki etkileriyle birlikte folklor çalışmalarındaki önemi de gittikçe önemsenmektedir. Çalışmada kinestetik oyunların yapısı, bağlamı, işlevi, çocuk zihinsel yapısına katkısı araştırılmış, oyunun gerilim ve tartım yönüne değinilmiş, beden folklorunun ve kinestetik öğrenme modelinin bu çerçevede işlevi ortaya konmaya çalışılmıştır. Bedene bağlı çocuk oyunları Van yöresi 9-16 yaş grubu çocukların oynadıkları oyunların yapısı ve öğrenme süreçlerine katkıları dikkate alınarak analiz edilmiştir. Yöntem olarak alan araştırması, gözlem, görüşme ve rehber öğretmen eşliğinde araştırma yapılmış, gözlenen oyunlar eski oyunlarla birlikte değerlendirilerek kaynak kişilerden oyun bilgileri ve tarihsel değişim dönüşümü aktarılarak işlevsel yöntemle çocuk oyunları açıklanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Çocuk oyunları, beden folkloru, kinestetik öğrenme, işlevsel yöntem, Van ili

VAN REGION CHILDREN’S PLAYS IN THE CONTEXT OF CHILDREN’S FOLKLORE EVALUATION OF KINESTHETIC LEARNING MODEL

Folkloric plays for children often refer to a process of communication with their bodies. These games, which are performed by touch and body movements, are considered within the scope of developmental psychology and evaluated within the context of kinesthetic learning model. Kinesthetic learning model, which has been researched and analyzed within the scope of body folklore, has an increasing importance in folklore studies along with its effects on personality development in children's plays. In this study, the structure, context, function and contribution of the kinesthetic games to the child's mental structure were investigated, the tension and weighing aspects of the game were discussed, and the function of body folklore and kinesthetic learning model was tried to be revealed. Children's games related to the body were analyzed by taking into consideration the structure and contribution of the games played by children of the 9-16 age group in the Van region. As a method, field research, observation, interview, guide and guided research was conducted, the games observed with the old games were evaluated by transferring the information of the source and historical change of children's games were explained by comparison method.

Keywords:

Children's plays, body folklore, kinesthetic learning, functional method, Van province,

PDF

___

Yazılı KaynaklarAnd, Metin (2012). Oyun ve Bügü, İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.Bener, Salkım Selvi (2013). Antikçağda Oyun ve Oyuncaklar, Kitap Yayınevi, İstanbul.Broman, B.L. (1978). The Early Years in Childhood Education, Rand McNally College Publishing Comp. Chicago.Caillois, R. (1961). Man,Play, and Games (Çev. M. Barash). New York: The Free Press of Glencoe.Boratav, Pertev Naili (1982). Folklor ve Edebiyat (1982) II, Adam Yayınları, İstanbul.b Gomme, Alice B. (1901). The Antiquity Of Children’s Singing Games, Child Life, April, pp.72-83. East London. http://www.mustrad.org.uk/makaleler/gomme.htm 17.04.2019Huizanga, Johan (1955). Homo Ludens, A study of the play Element in culture, Boston.Huizinga, Johan (2006). Homo Ludens: Oyunun Toplumsal İşlevi Üzerine Bir Deneme, çev. Mehmet Ali Kılıçbay, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.Oğuz, Öcal vd. (hzl.) Halkbiliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar III, Geleneksel yayıncılık, Ankara. Oğuz, Öcal, Baki, Zeynep Safiye, Tekin, Gözde (2014). Halkbiliminde Kuramlar yaklaşımlar IV, Geleneksel Yayınları, Ankara.Örnek, Sedat Veyis (1979). Geleneksel Kültürümüzde Çocuk, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara. Özdemir, Nebi (2005). Cumhuriyet Dönemi Türk Eğlence Kültürü, Akçağ yayınları, Ankara.Özhan, Mevlüt (1990). Çocuk Oyunlarımız, Kültür bakanlığı Yayınları, Ankara.Sözlü Kaynaklar K.K.1: Gülcan Polat, 10 yaşında, Van, Körebe OyunuK.K.2: Muhammed Haktanır, 11 yaşında, Van, Kızak oyunuK.K.3: Hayrünnisa Özgül, 10 yaşında, Van, Can oyunuK.K.4: Şehnaz Kaya, 10 yaşında, Gürpınar, Orta can oyunu, Evcilik oyunuK.K.5: Suna Kaya, 36 yaşında, Van, Melikan oyunu, Türkücülük oyunu, Ontaş oyunu, Rız oyunuK.K.6: Fadime Bayraktutan, 52 yaşında, Van, Tıpıç oyunu, Gizlenpaç oyunu, Fındık oyunuK.K.7: Ela Bayraktutan, 10 yaşında, Van, Çekirge oyunu, El kızartmaca oyunuK.K.8: Berfin Hitit, 13 yaşında, Van, Seksek oyunu, Çizgi oyunuK.K.9: Mahmut Hitit, 35 yaşında, Van, Uzun Eşek oyunu, Gol oyunu, Çarçop oyunuK.K.10: Yağmur Pülat, 12 yaşında, Van, Beştaş oyunuK.K.11: Erkan Toprak, 11 yaşında, Van, Ayak topu oyunuK.K.12: Leyla Ersevar, 10 yaşında, Van, Can oyunuK.K.13: Nazile Ersever, 32 yaşında, Van, Orta can oyunu, İp oyunu, Ebe oyunu, Şoratan oyunuK.K.14: Beratcan Kolak, 14 yaşında, Van, Ayak topu oyunu, İstop, Renkli İstop oyunuK.K.15: İbrahim Seçilmiş, 10 yaşında, Van, Düğüm oyunu, Fır Fira oyunuK.K.16: Harun Birtane, 10 yaşında, Van, El topu, Lastik oyunuK.K.17: İlknur Erksever, 15 yaşında, Van, İp oyunu, Nine oyunuK.K.18: Sefa Özgül, 12 yaşında, Van, Birdirbir oyunuK.K.19: Pelin Borizan, 10 yaşında, Van, Ayak topu oyunu, Dokuztaş oyunuK.K.20: Hacer Borizan, 40 yaşında, Van, Arapsaçı oyunu, Bilye oyunuK.K.21: Rojbin Baran, 11 yaşında, Van, Can oyunuK.K.22: Aydın Baran, 40 yaşında, Van, Aşık oyunu, Topaşek oyunu, Köse oyunuK.K.23: Beyzanur Seven, 11 yaşında, Van, El topu oyunuK.K.24: Rojin Yılmaz, 16 yaşında, Van, Kêlane oyunuK.K.25: Adem Gündoğdu, 31 yaşında, Van, Elekgane oyunuK.K.28: Abdülkadir Gündal, 16 yaşında, Van, Zımba oyunuK.K.26: Şehriban Delta, 25 yaşında, Van, Şütük oyunuK.K.27: Hüsnü Delta, 58 yaşında, Van, Hestıkê Şevê oyunuK.K.28: Hamza Arslantosun, 15 yaşında, Van, Xertok oyunu