İKİ KADIN BİR MUTFAK: KADINLARARASI İKTİDAR İLİŞKİLERİ

Bu çalışma, ev içinde kadınların kendilerine ait bir mekân olarak nitelendirdikleri mutfak ve ev içi görevlerin en yüksek statülüsü olarak işaret edilen yemek pişirme üzerinden kadınlararası ilişkilere odaklanmıştır. Feminist perspektifin, uzun zaman boyunca kadınların hapishanesi ve kadınlara baskının merkezi olarak işaret ettiği evin ve ev işlerinin, son dönem çalışmalarda kadınlar için olumlu potansiyellere sahip olduğu görüşü ifade edilmeye başlanmıştır. Kadınlar, mutfaklara ve içinde gerçekleşen etkinliklere bir takım anlamlar vererek, kendi hâkimiyet alanları olarak tanımladıkları bu alanı, güçlenme stratejilerinin ve direniş mekânizmalarının bir parçası olarak kullanmaktadır. Bütün bunlardan hareketle bu çalışma, bir mutfakta belli bir zaman diliminde ya da sürekli olarak birlikte yaşayan kadınların mutfağı ve yemek pişirme etkinliğini nasıl anlamlandırdığı ve niçin-nasıl kullandığını anlamaya çalışacaktır. Bunun için, 2014 yılında tamamlamış olduğum tez çalışmam boyunca konuştuğum 30 kadının, genel olarak bir mekân olarak mutfak ve mutfak işleri hakkındaki düşüncelerine ve bu çalışma özelinde derinlemesine görüşme yaptığım 5 kadının anlatılarına odaklanıyorum.

TWO WOMEN AND A KITCHEN: POWER RELATIONS AMONG WOMEN

This article focuses on the power relations among women in their relation to cooking that is identified as the most important task of the housework and kitchen that is mostly identified by women as a place of their own. Feminists have pointed to home and the housework as women's prison and the centre for the oppression that addresses women. However, in recent years there has been discussions about home and the potentials that women discover in it. Giving meaning to kitchen and the activities that are held in it, women describe kitchen as a place of their own and use this place for their resistance and empowerment strategies. Moving from this point, this paper focuses on how women temporarily and permanently living together make meaning of kitchen and the activity of cooking and how they use the place. For this study, I used the in-depth interviews that I conducted with 30 women for my doctoral research I completed in 2014 and did 5 additional in-depth interviews in order to gain a deeper understanding about kitchen and the power relations among women using this place together.

___

Bora, A. (2005). Kadınların Sınıfı: Ücretli Ev Emeği ve Kadın Öznelliğinin İnşası. İstanbul: İletişim.
Devasahayam, T. W. (2005). Power and pleasure around the stove: the construction of gendered identity in middle class South Indian Hindu households in urban Malaysia, Women's Studies International Forum 28, 1-20. doi:10.1016/j.wsif.2005.02.001
Fürst, E. L. (1997). Cooking and Femininity. Women's Studies International Forum, 20 (3), 441-449. doi: 10.1016/S0277-5395(97)00027-7
Giard, L. (2009). Mutfak İşleri. De Certeau, M., Giard L., Mayol, P. (Der.), Gündelik Hayatın Keşfi II içinde. Konut, Erkan Ataçay ve Çağrı Eroğlu (Çev.), Ankara: Dost. İnce, Ş. (2014). Toplumsal ve Kültürel Dönüşümlerin Gündelik Hayata Yansımaları:
2000'lerde Türkiye'nin Mutfağı. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, yayınlanmamış doktora Tezi.
Kilimci, A. (2010). Meğer Mutfak Bir Masalmış. İstanbul: Oğlak.
Köker, E. (2007). Saklı Konuşmalar, Meral Özbek (Der.) Kamusal Alan içinde (s. 539- 550). İstanbul: Hil.
Rigotti, F. (2011). Mutfaktaki Felsefe Mutfaktaki Usun Kısa Eleştirisi. Cenk Çokuslu (Çev.), İstanbul: Çiya.
Robson, E. (2006). The ,Kitchen' as Women's Space in Rural Hausaland, Northern Nigeria. Gender, Place and Culture Vol. 13, No.6, 669-676. doi: 10.1080/09663690601019869
Sirman, N. (2010). Köy Kadının Aile ve Evlilikte Güçlenme Mücadelesi, Şirin Tekeli (Haz.) 1980'ler Türkiye'sinde Kadın Bakış Açısından Kadınlar içinde (s. 221- 246). İstanbul: İletişim.
Şenol Cantek, F. ve Akşit, E. E. (2011). Kadınların Kuşaklar ve Sınıflar Arası Bilgi Aktarımları. Serpil Sancar (Ed.) Birkaç Arpa Boyu... 21. Yüzyıla Girerken Türkiye'de Feminist Çalışmalar içinde. İstanbul: Koç Üniversitesi.
Uzun, E. (2013). Hep Eksik Mutfak. Amargi sayı 27, Hayatın Dönüşümü Mutfak, s. 28-29. Yavuz, Ş. (2009). Mutfak Ve Kadınlar: Mutfak Kadınlara Ne İfade Eder? Nurçay Türkoğlu ve Sevilen Toprak Alayoğlu (Der.) Karaelmas 2009 Medya ve Kültür Sempozyumu Bildiri Kitabı içinde. İstanbul: Urban.