FARKLI SOSYAL KATEGORİLERDEN KADINLARIN TOPLUMSAL CİNSİYET ALGILARI1

Çalışmanın konusunu, Türkiye'de farklı iki kategoriden kadının, kadınlık rollerine ilişkin tutum ve davranışlarının incelenmesi, aralarındaki benzerlik ve farklılıkların saptanması oluşturmaktadır. Bununla amaçlanan, eşitlik için gerekliliği literatürde tartışılan ve vurgulanan donanıma -eğitim, maddi bağımsızlık, kariyer vs.- sahip kadınların bu eşitliği sağlamada, cinsiyete dayalı işbölümünü yıkmada, aynı donanıma sahip olmayan kadınlardan ne ölçüde farklılaştıklarının araştırılmasıdır. İki farklı kategoriden kadınların algılarının karşılaştırılmalarının sağlanması için, en az üniversite mezunu, iş yaşantısında unvanlara sahip orta-üst sosyo-kültürel yapılardan 26 kadın ve en fazla lise mezunu, hiyerarşinin alt kademelerinde görev yapan alt sosyo-kültürel yapılardan 26 kadın ile yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak yüz yüze görüşmeler yapılmıştır. Görüşmeler sonucunda varılan nokta, bu iki farklı kadın grubunda farklılıklar bulunmakla beraber, esas itibariyle geleneksel temel yapının aynı kalmasıdır. Bu temel yapı, geleneksel cinsiyete dayalı kadınlık ve erkeklik tanımları ve buna dayanan işbölümüdür.

This article aims at examining the attitude and behaviour of two different categories of women in Turkey regarding womanhood roles, and identifying the similarities and differences. The purpose is to analyse to what extent the women with certain qualities -education, financial independence, career etc. which are thought and emphasized to be necessary in achieving equality - differ from the women who do not have such qualities in realising equality and breaking the gender-based labour division. In order to compare the perception of these two categories of women, face-to-face interviews were held with 26 women of middle-upper socio-cultural structure having at least a university degree, holding prestigious positions in work on one hand, and 26 women of lower socio-cultural structure, at most high-school graduate, employed in lower levels of hierarchy, on the other. The outcome of these interviews is that the underlying structure basically remains the same although there are divergences between two women categories. This underlying structure is traditional gender-based definitions of man and woman and labour division thereof.

___

Althusser, L. (2003). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. Alp Tümertekin (Çev.), İstanbul: İthaki.

Bora, A. (2005). Kadınların Sınıfı. İstanbul: İletişim.

Bourdieu, P. (2006). Pratik Nedenler. Hülya Uğur Tanrıöver (Çev.). İstanbul: Hil Yayınları.

Bourdieu, P. (2014). Eril Tahakküm. Bediz Yılmaz (Çev.). Ankara: Bağlam.

Coward, R. (1995). Şu Hain Kalplerimiz Kadınlar Erkeklere Neden Teslim Olurlar? Aksu Bora- Asuman Emre (Çev.), İstanbul: Ayrıntı.

Kazancı, M. (2002). Althusser, İdeoloji Ve İletişimin Dayanılmaz Ağırlığı. *Elektronik Sürüm]. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, c.57, 56-87.

Kazancı, M. (2006). Althusser, İdeoloji Ve İdeoloji İle İlgili Son Söz, *Elektronik Sürüm+. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, s.24, 67-93.

Türk, B. (3-4 Mayıs 2007). Eril Tahakkümü Yeniden Düşünmek. Pierre Bourdieu: Sosyal Bilimlerde Açılımlar Konferansı, İstanbul Teknik Üniversitesi.