Mahmud Derviş’in Şiirinde Evreler- I

Bu makalede, modern Arap şiirinin önemli isimlerinden Filistinli şair Mahmud Derviş’in şiirindeki aşamalar ele alınmıştır. Mahmud Derviş; kişiliği, şiirleri ve mücadelesiyle araştırılmayı hak eden bir şairdir. Ne var ki, Arap edebiyatı ve dünya edebiyatına sağladığı katkılara rağmen, ülkemizde kendisi hakkında yapılmış akademik çalışmalar yok denilecek kadar azdır. Bu makale, Derviş şiirindeki önemli aşamaları örneklerle sunarken aynı zamanda Mahmud Derviş ve şiirleri hakkında yapılacak çalışmalara bir girizgah niteliği taşımayı hedeflemektedir. Mahmud Derviş gibi şiirleriyle Filistin davasının bayraktarlığını yapmış bir şahsiyetin edebi kişiliğinin, siyasi ve sosyolojik olaylardan bağımsız bir şekilde ele alınıp değerlendirilmesi mümkün değildir. Bu nedenle Derviş’in şiirlerinde evreleri incelerken ağırlıklı olarak sosyolojik yöntem benimsenmiştir. Derviş şiirinin evreleri hakkında bazı Arap edebiyat eleştirmenleri farklı fikirler ileri sürmüşlerdir. Fakat bu makale, Derviş’in şiirinin aşamalarını, şairin kendi değerlendirmesi üzerinden ele almayı amaçlamıştır. Çalışmanın hacmi göz önünde tutularak, Derviş şiirlerindeki aşamalar iki ayrı makalede ele alınacaktır. Bu yazı, birinci makaledir.

Anahtar Kelimeler:

Mahmud Derviş, Modern Arap Şiiri, Filistin

PDF

___

Akşit, Eyup, ‘‘Mahmud Derviş Şiirlerinde Dini Semboller.” Doktora Tezi, İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi, 2016.
Amr, Nebîl, “Ecmelüne ve Evvelüne, Mahmud Derviş: Mâza nefa’lü ba'de Şeksbîr? ‘an Filistîn ve’ş-şi'r ve’l-hubbi ve’l-hayât’’, el-Kermel el-Cedîd, 3-4 (2012): 7-51.
el-‘Arabî, ‘Ummeyş, Mahmud Derviş Haymetü’ş-şi‘ri’l-‘Arabî. Cezayir: Alfa lil-vesâik, 2014.
Aydın, Mahmut, ‘’Hıristiyanlık.’’ Yaşayan Dünya Dinleri içinde, ed. Şinasi Gündüz, 77-102. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2007.
Cleveland, William L., Modern Ortadoğu Tarihi, çev. Mehmet Harmancı. İstanbul: Agora Kitaplığı, 2008.
Demirci, Mehmet, ‘‘Ölümdeki Hayat (Tasavvuf Düşüncesinde Ölüm).’’ Tasavvuf İlmî ve Akademik Araştırmalar Dergisi, 4 (2000): 9-16.
Derviş, Mahmud, Mahmud Derviş, ‘‘Âbirûn fî kelâm 'âbir.’’ Erişim 25 Ocak 2016. http://www.adab.com/modulephp?name=Sh3er&doWhat=shqas&qid=69470.
____________, el-A'mâlü’l-Kâmile. Londra: Dâru’s-sekâfe, ty., I-III.
____________, ed-Dîvân, el- A'mâlü'l-ûlâ. Beyrut: Riyâdü’r-reys lil-kütüb ve’n-neşr, 2005, I-III.
____________, Lâ urîdü li hâzîhi’l-kasîde en tentehî. Beyrut: Riyâdü’r-reys lil-kütüb ve’n-neşr, 2009.
Ebû Hâlîl, Es'ad, ‘‘Serhân Bişâra Serhân: Evvelü filistînî fî Amîrikâ.’’ Erişim 10 Ekim 2015. https://www.al-akhbar.com/sites/default/files/pdfs/20160528/p10_20160528.pdf.
Ebû Hamîde, Muhammed Salâh Zekî, El-Hitâbü’ş-şi'irî ‘inde Mahmud Derviş. Gazze: Matba‘atü’l-mikdâd, 2000.
Grudem, Wayne, Hıristiyan İlahiyatı Hristiyan İnancının Temel Öğretileri, çev. Levent Kınran. İstanbul: Yeni Yaşam Yayınları, 2005.
Halîl, İbrahim, Mahmud Derviş Gîtâratü Filistîn. Amman: Dâru Fadâât, 2011.
Hûrî, Cîzîl, “Hıvârü mea‘ Mahmud Derviş ‘ani’s-siyâseti ve’ş-şi'ri ve’t-tecübeti’l-mevt,” Mecelletü’d-dirâsâti’l-Filistîniyye, 48 (2001): 7-35.
Johnson, Paul, Yahudi Tarihi, çev. Filiz Orman, İstanbul: Pozitif Yayınları, ty.
Kanafânî, Ğassân, el-Edebü’l-Filistîniyyü’l-mukâvım tahte’l-ihtilâl 1948-1968. Beyrut: Müessesetü’d-dirâsâti’l-Filistîniyye,1968.
Kutsal Kitap Eski ve Yeni Antlaşma (Tevrat, Zebur, İncil). İstanbul: Yeni Yaşam Yayınları, 2006.
en-Nakkâş, Recâ, Şâ'irü’l-ardi’l-muhtelle. Kahire: Atlas li’n-neşr, 2011.
en-Nâblusî, Şâkir, Mecnûnü’t-türâb: Dirâse fî şi‘ri ve fikri Mahmud Derviş. Beyrut: el-Müesesetü’l-‘arabiyye li’d-dirâsât ve’n-neşr, 1987.
en-Neccâr, Muslih Abdulfettâh, “Cidâriyyetü Mahmud Derviş, Dirâsa istidlâliyye fi’l-mâdmûni’ş-şi‘ri.’’ Erişim 03 Şubat 2015. https://eis.hu.edu.jo/deanshipfiles/pub102412651.pdf.
Şûşa, Zîzî, “Esrâr cedîde ‘an Derviş şâiri’l-mukâvame.” Erişim 25 Ocak 2016. http://elbadil.com/?p=475328. Tural, Hüseyin, Arap Edebiyatında Arûz. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2011.
el-Ustâ, Âdil, “Fî Hadrati’l-giyâb!.” Erişim tarihi 21 Ocak 2015. http://www.darwishfoundation.org/printnews.php?id=1051.
Vâzin, Abduh, ‘‘Defâtir Mahmud Derviş fî hivârin şâmil.’’ el-Kelime, 21 (2008): 1-68.
Yıldırım, Selahattin “Mahmud Derviş (3)- Mahmud Derviş'le Bir Söyleşi Gibi.’’ Erişim 22 Ocak 2016. http://syildirim-salah.blogspot.com.tr/2009/12/mahmud-dervis-3-mahmud-dervisle-bir.html.
Yılmaz, Nurullah, Filistinli Şair Mahmud Derviş Hayatı-Edebi Kişiliği-Eserleri. Erzurum: Fenomen Yayıncılık, 2013. Zeyne’l-âbidîn, Muhammed Surûr, Me’sâtü’l-muhayyamâti’l-filistîniyye fî Lubnân, Londra: Dârü’l-câbiya, t.y.