Bu çalışmanın amacı, Van yöresi Türk halk hikaye ve masallarına yönelik olarak bağlamsal koşulların anlaşılmasıdır. Bölgede çok güçlü bir hikaye ve masal anlatım geleneğinin olduğu görülmektedir. Bu güçlü ve zengin geleneğin bağlamsal koşullar ile ilişkili olduğu düşünülmektedir. Bu araştırmada divanhane geleneğinin halk anlatıları üzerinde önemli bir rolünün olduğu görülmektedir. Divanhane geleneği ve yapısının özellikle “sözlü gelenek ortamını yaratma ve sürdürmede” oldukça önemli kurumlardan biri olduğu, bunun yanında bir kurum olarak da toplumsal yapı üzerinde farklı rollerinin olduğu araştırma sonucunda görülmüştür. Masalların ve halk hikayelerinin icra bağlamında önemli bir kurumsal yapı olarak karşımıza çıkan divanhanelerin yörede anlatı geleneğinin oluşmasında ve sürdürülmesinde önemli bir rolünün olduğu bu çalışmada görülmüştür. Ancak 1970’li yıllardan sonra bu geleneğin ve kültürün etkisinin azalmaya başladığı görülmektedir. Özellikle teknolojinin gelişmesi, bireylerin yaşam biçimlerinin farklılaşması divanhane kültürünün etkisini yitirmesine yol açmıştır. Bugün bu kültür içerisinde yetişmiş kuşakların anlatımları ile ancak divanhaneler hakkında bilgi edinebilmekteyiz. Ayrıca bu kültürün UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Temsili Listesinde Türkiye adına kayıtlı olan Geleneksel Sohbet Toplantıları içinde yer alması gerekir. Bu çerçevede yörede ortaya çıkarılan divanhaneler ile ilgili çalışmaların daha ayrıntılı bir şekilde yapılmasının önemi ve gereği vardır. Bu süreçte yörede mevcut olan hikaye ve masal birikim ve dağarcığı ortaya çıkacaktır. Özellikle konu ile ilgili masal anlatıcılarının tespit edilerek ve divanhanelerde anlatılan masal ve hikayelerin derlenmesi önem taşımaktadır.

The aim of this study is to understand contextual conditions of Turkish Folktale in Erciş province. There is a very strong folktale tradition in the province. It is thought that the reason of this very rich and strong tradition is related to contextual factors. In this research it is found that divanhane tradition has a very important role in this folktale tradition of the province. It is the one of the very important institution that “creates and sustains oral literature opportunity” in the region. At the same time it is seen that divanhane as an institution has different roles in social structure during research process. Divanhane is the institutional structure for folktales and stories performance. In the region it has been found that they contribute oral literature and sustain them. But after 1970’s this tradition and its culture lost impact in the social life. The specifically technological development and change of life style of people affect the impact of this institution in community. Today we only know that people have such culture from the history. It is also very important that this tradition should be included in UNESCO Intangible Cultural Heritage Representative list of Turkish traditional chat meetings. For this reason it is necessary to make research in detail about divanhane tradition in the region. In this process there are opportunities to reach tale sources of region. Particularly finding storytellers; listening and collecting the tales and stories that performed in divanhane are very important.