Ravza-i Evliya'da iki şair: Kani' ve Va'di

Baldırzade Tarihi adıyla bilinen Baldırzade Selisî Şeyh Mehmed (öl. l060H.=1650M.)’in Ravza-i Evliya’sı, ilk Bursa vefeyatnamesi olmasının yanı sıra zeyillerle günümüze kadar uzanan bir geleneği başlatarak Bursa’nın fethinden 17. yüzyıl ortalarına kadar bu şehirde vefat eden âlim, şair ve mutasavvıf biyografilerini ele alan birinci elden kaynak bir eserdir. Ravza-i Evliya, başka kaynaklarda bulunmayan iki şair hakkında ilk ağızdan bilgilere yer vermesi yönüyle folklor ve edebiyat tarihi açısından önem taşımaktadır. Bu şairlerden ilki, Kani’î mahlâsıyla şiirler yazan Câmi’-i Kebîr vaizi Müezzinzade Şeyh Ahmed (öl. 1054H.=1644M.), ikincisi ise, Va’dî mahlâslı Mehmed Çelebi (öl. 1059H.=1649M.)’dir. Bu yazıda, Ravza-i Evliya’da adı geçen şairlere dair bazı değerlendirmelerde bulunulacak ve söz konusu eserin folklor ve edebiyat kaynağı olarak taşıdığı değer vurgulanacaktır.

Kani’i and Va’di: Two poets in Ravza-i Evliya

Baldırzade Selisi Shaykh Mehmed's (d. 1060/1650) Ravza-i Evliya (Garden of Saints), known as Baldırzade Tarihi (History of Baldırzade) is the first vefayatnama (Book of the Deceased) written about Bursa, to which there have been many supplements written later on. Ravza-i Evliya carries importance not only due to having biographies of the deceased intellectuals and sufis who lived in Bursa from its conquest by the Ottomans up to the middle of the 17th century but also having information about two poets who have not been mentioned in any other source, making it very significant in terms of Turkish literature and folklore as well. The first of the these two poets is Müezzinzade Shaykh Ahmed (d. 1054/1644), preacher of the Cami-i Kebir (Big Mosque) poet with the pen name Kani'i, and the other one is Mehmed Chalabi (d.1059/1649), poet with the pen name Va'di. The aim of this paper is to emphasize Ravza-i Evliya's importance in terms of being a source for Turkish folklore and literature, and making an assessment of the information given in this work on Kani'i and Va'di in this book.

PDF

___

Abdulkadiroğlu, Abdulkerim. Bursalı İsmail Beliğ, Ankara: Gazi Üniversitesi Yayınları,1985.
Abdurrahman Hibrî. Enîsü’l-müsâmirîn (Edirne Tarihi 1360-1650), çev. Ratip Kazancıgil, Edirne: Türk Kütüphaneciler Derneği Edirne Şubesi Yayınları, 1996.
Atlansoy, Kadir. “Bursa Vefeyatnamelerinden Güldeste-i Riyaz-ı İrfan’da Osman Gazi”, Osman Gazi ve Dönemi, haz. Kadir Atlansoy-Sezai Sevim, Bursa: Osmangazi Belediyesi Yayınları, 1996.
Atlansoy, Kadir “Edebiyat Tarihi Kaynağı Olarak Bursa Vefeyatnameleri I, Mehmed b. Sa’dî’nin Bursa Vefeyatı”, Osmanlı Araştırmaları XVIII The Journal of Ottoman Studies XVIII, İstanbul: Enderun Yayınları, 1998.
Atlansoy, Kadir“Bursa Vefeyatnameleri”, Bir Masaldı Bursa, haz. Engin Yenal, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 1996.
Atlansoy, Kadir Bursa Şairleri Bursa Vefeyatnamelerindeki Şairlerin Biyografileri, Bursa: Asa Yayınları, 1998.
Babinger, Franz. Osmanlı Tarih Yazarları ve Eserleri, çev. Coşkun Üçok, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları,1982.
Baldırzade Şeyh Selisî Mehmed. Ravza-i Evliya, haz. Mefail Hızlı- Murat Yurtsever, Bursa: Arasta Yayınları, 2000.
Beyânî. Tezkiretü’ş-şu`arâ, haz. Aysun Sungurhan Eyduran, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları,2008, _____http://www.kultur.gov.tr/TR/ dosya/1-215416/h/giris.pdf> / _____http://www.kultur. gov.tr/TR/dosya/1-215418/h/metin.pdf>
Değirmenci, Tülün. “Osmanlı Sarayının Geçmişe Özlemi: Tercüme-i Şakâ’iku’n-nu‘mânîye”, Bilig 46 (Yaz 2008).
Eren, Meşkure. Evliya Çelebi Seyahatnamesi Birinci Cildinin Kaynakları Üzerinde Bir Araştırma, İstanbul: yy 1960.
Gönül, Behçet. “İstanbul Kütüphanelerinde alŞakaik al-Nu’maniya Tercüme ve Zeyilleri”, Türkiyat Mecmuası, VII-VIII/2, İstanbul: 1945.
İpekten, Haluk. Divan Edebiyatında Edebi Muhitler, İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1996.
İpekten, Haluk ve diğer.Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları,1988.
İsen, Mustafa. “Edebiyat Tarihi Açısından Künhü’l- Ahbar’ın Önemi”, Türk Dili ve Araştırmaları Dergisi II, Prof. Dr. Harun Tolasa Özel Sayısı, İzmir 1983.
İsen, Mustafa “Künhü’l-Ahbar’ın Şairlerle İlgili Kısımlarının Kaynakları”, Türk Dili ve Araştırmaları Dergisi III, İzmir 1984.
İsen, Mustafa Künhü’l-Ahbar’ın Tezkire Kısmı, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 1994.
İsen, Mustafa Tezkireden Biyografiye, İstanbul: Kapı Yayınları, 2010.
İsen, Mustafa ve diğer. Şair Tezkireleri, Ankara: Grafiker Yayınları, 2002.
İsmail Beliğ. Güldeste-i Riyaz-ı İrfan, Bursa 1302.
Niyazioğlu, Aslı. “Ottoman Sufi Sheikhs Between this World and Hereafter: A Study of Nev’izade ‘Ata’i’s (1583-1635) Biographical Dictionary”. Yayımlanmamış doktora tezi, Cambridge, Massacuthusetts: Harvard Üniversitesi, 2003.
Şakaik-ı Numaniyye ve Zeyilleri I-V, haz. Abdülkadir Özcan, İstanbul: Çağrı Yayınları, 1989.
Taşköprülüzâde İsâmu’d-dîn Ebu’l’hayr Ahmed Efendi. eş-Şekâ’iku’n-nu‘mânîye fî ‘Ulemâ’i Devleti’l-Osmânîye, haz. Ahmed Subhi Furat, İstanbul: 1985.

ISSN: 1300-3984
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 1989
Yayıncı: Geleneksel Yayıncılık Eğitim San. Tic. Ltd. Şti.

Arşiv